Ai giúp tôi làm hồ sơ bệnh sử cho con?

Bàn kiểm tra sức khỏe trước khi chích ngừa tại P.Tây Thạnh, Q.Tân Phú

Thêm một đứa bé tội nghiệp chết tức tưởi sau mũi tiêm vắc-xin Quinvaxem ác nghiệt. Mấy ngày nay, nhóm mẹ bỉm sữa chúng tôi lại nhấp nhổm chuyện thuốc men, chích ngừa.

Lần này, hội đồng y khoa kết luận đứa bé vắn số ở Đồng Nai (tử vong ngày 6/3) là do vắc-xin phản ứng trên cơ địa mẫn cảm. Ông Huỳnh Cao Hải, Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai khẳng định bé tử vong không do chất lượng vắcxin. Bé đã được khám sàng lọc trước tiêm và theo dõi sau tiêm, quy trình về nhận, vận chuyển, bảo quản vắc-xin, quy trình tiêm chủng đều đúng quy định. Vậy là người ta khẳng định ở đây không ai có lỗi, tức lỗi nằm ở cơ địa mẫn cảm của cháu. Tôi tự hỏi, nếu có thể biết trước cháu sở hữu cơ địa mẫn cảm thì chúng ta có tránh được ca tử vong kia không?

Đọc xong bản tin, tôi lôi hết các giấy hướng dẫn sử dụng trong bốn loại thuốc đứa con nhỏ đang dùng để trị viêm hô hấp. Thật bất ngờ, rất nhiều thuốc có ghi chống chỉ định với cơ địa mẫn cảm cùng vô vàn cảnh báo không được dùng khi có tiền sử vàng da, có men gan cao, có loét tá tràng...

Càng đọc tôi càng hoảng, vì đã đưa hai đứa con đi khám bệnh hàng trăm lần, tôi chưa bao giờ nghe bác sĩ hỏi han gì khi kê đơn thuốc. Mà nếu có hỏi, tôi cũng không biết trả lời sao. Một người bình thường không có kiến thức ngành y như tôi làm sao biết con tôi mẫn cảm hay nhạy cảm với gì.

Trên trang facebook của mình, BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa nhiễm Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM thông tin cho các bà mẹ: theo Tổ chức Y tế Thế giới, sự trùng hợp (do bệnh) sẽ xảy ra liên tục tùy số trẻ sinh trong năm, trẻ bệnh tử vong trong năm và số trẻ tham gia chích ngừa. Ví dụ, nước Úc mỗi ngày 10 bé, nước Nhật mỗi ngày 23 bé, New Zealand mỗi ngày hai bé, Trung Quốc mỗi ngày 2.421 đứa trẻ tắt tiếng khóc. Xung quanh chúng ta, Lào mỗi ngày có 61 bé tử vong, Campuchia 185, Philippines 431.

Trong bốn nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ chích vắc-xin, ông Trần Như Dương, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ cũng nói trên báo chí: ngoài chất lượng vắc-xin không đạt yêu cầu; do sai sót trong thực hành tiêm chủng, còn có nguyên nhân do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác; do phản ứng quá mẫn cảm với vắc xin. Dị tật bẩm sinh và nhiễm trùng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới năm tuổi. Mỗi ngày ước tính ở Việt Nam có khoảng 70 trẻ em dưới một tuổi tử vong không rõ nguyên nhân. Nếu các dấu hiệu của bệnh chưa được phát hiện tại thời điểm tiêm chủng thì rất dễ có sự trùng hợp giữa thời điểm bệnh tiến triển và tiêm chủng.

Như hàng triệu đứa trẻ trên đất nước này, các con tôi cũng có cuốn sổ khám bệnh ghi những thông số lúc mới ra đời, liệt kê ngày chích ngừa. Tôi cũng cẩn thận vẽ đồ thị chiều cao và cân nặng cho cháu trước chi chít những đơn thuốc viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, rối loạn tiêu hóa... Nhưng như vậy rõ ràng là chưa đủ. Con tôi có bệnh tim bẩm sinh không? Cháu có gen ung thư, tiểu đường không? Có dễ dị ứng dẫn tới tắt thở khi uống sirô ho không?... Tôi mù tịt!

Tôi không trách các nhân viên y tế, bởi họ phải làm việc với rất nhiều áp lực. Tại các bàn chích vắc-xin mà tôi đã bế con tới, mỗi buổi làm việc bác sĩ phải phục vụ vài chục bé. Thứ gọi là sàng lọc trước tiêm chỉ là nghe tim, soi họng, cùng vài câu hỏi đơn giản như bé có đang sốt, có bệnh gì mạn tính không.