Ai có thể trở nặng khi mắc đậu mùa khỉ?

Đậu mùa khỉ có nguy cơ gây tử vong đối với phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch (ảnh minh họa)

Bệnh nhân đậu mùa khỉ có thể viêm não, nhiễm khuẩn huyết

Ngày 26/7, Hội đồng chuyên môn Bộ Y tế tổ chức cuộc họp nghiệm thu “Hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị bệnh đậu mùa khỉ ở người” để sớm ban hành. Tại cuộc họp, ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: “Việt Nam dù chưa ghi nhận nhưng cần ban hành ngay hướng dẫn chẩn đoán, điều trị để phát hiện sớm những ca bệnh đầu tiên, sẵn sàng phương án điều trị, ngăn chặn nguy cơ bệnh diễn biến thành dịch”.

Theo dự thảo hướng dẫn, bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ chia thành 3 thể: không triệu chứng, nhẹ và nặng.

Với thể nhẹ, các triệu chứng thường hết sau 2 đến 4 tuần mà không cần bất kỳ biện pháp điều trị đặc hiệu nào. Tuy nhiên, ở thể nặng (thường gặp trên nhóm đối tượng nguy cơ cao như: phụ nữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch...), bệnh nhân có thể tử vong, thường từ tuần thứ 2 sau khi nhiễm bệnh.

Bệnh nhân có thể bị nhiễm khuẩn da, với biểu hiện có sốt kéo dài, dịch nốt phỏng đục hoặc nốt phỏng bị vỡ chảy dịch đục. Xét nghiệm các markers nhiễm trùng tăng cao, cấy dịch nốt phỏng có vi khuẩn. Bệnh nhân cũng có thể bị viêm phổi, viêm não hay nhiễm khuẩn huyết.

Về việc xét nghiệm chẩn đoán ca bệnh, các chuyên gia, nhà khoa học tại cuộc họp cho rằng xét nghiệm sinh học phân tử (PCR hoặc tương đương) với các bệnh phẩm dịch hầu họng (giai đoạn khởi phát), dịch nốt phỏng (giai đoạn toàn phát) là biện pháp hữu hiệu.

Các dấu hiệu của đậu mùa khỉ

Tham khảo từ thực tế các trường hợp bệnh cụ thể trên thế giới và hướng dẫn của WHO hay các tổ chức uy tín khác, các chuyên gia xác định có 4 giai đoạn trong diễn biến bệnh đậu mùa khỉ.

Giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 6 -13 ngày (dao động từ 5 - 21 ngày), người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm.

Ở giai đoạn khởi phát (từ 1 - 5 ngày), các triệu chứng chính là sốt và nổi hạch ngoại vi toàn thân. Người bệnh có thể có biểu hiện đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng, đau cơ kèm theo. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này. Trong khi đó, đặc trưng của giai đoạn toàn phát là sự xuất hiện của các ban trên da, thường gặp sau sốt từ 1 - 3 ngày.

Phát ban có xu hướng ly tâm, gặp nhiều trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Ban cũng có thể gặp ở miệng, mắt, cơ quan sinh dục. Ban tuần tự từ dát (tổn thương có nền phẳng) đến sẩn (tổn thương cứng hơi nhô cao) rồi thành mụn nước (tổn thương chứa đầy dịch trong) và mụn mủ (tổn thương chứa đầy dịch vàng). Mụn này sẽ đóng vảy khô, bong tróc và có thể để lại sẹo.

Kích thước tổn thương da được xác định trung bình từ 0,5 - 1cm. Số lượng tổn thương da có thể từ vài nốt cho đến dày đặc. Trường hợp nghiêm trọng các tổn thương có thể liên kết với nhau thành các mảng tổn thương da lớn.  

Trong giai đoạn hồi phục, các triệu chứng có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần rồi tự khỏi. Người bệnh hết các triệu chứng lâm sàng, các sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

H.Anh