Ai bánh ép dai, ai bánh ép giòn?

Bánh ép tươi thường được cuộn kèm rau sống, đu đủ, cà rốt bào - Nguồn ảnh: Internet

Cuốn cuốn, chấm chấm 

Bánh ép vốn là món ăn đường phố quen thuộc của những cô bé, cậu bé học trò. Vì nguyên liệu đơn giản, cách chế biến nhanh gọn, bánh ép được bán với giá rất rẻ, chỉ tầm 2.000-5.000 đồng mỗi chiếc. Sự chênh lệch giá phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết, tất nhiên là do chất lượng bánh, tiếp đó là vị trí chỗ ngồi. Giá bánh ép được các o, các mệ bán ở quầy, ở quán có quạt máy kèm phích trà đá mát lạnh sẽ cao hơn những hàng bánh ép chỉ gồm vài chiếc ghế nhựa con con bày tạm bên lề đường.

Tan học, các nhóm bạn thường hẹn nhau ghé hàng bánh ép ăn bữa xế. Mấy tà áo trắng tụm năm tụm bảy, tiếng nói cười rộn ràng hòa lẫn tiếng xèo xèo của bánh bị ép chín tạo nên một khung cảnh sinh động, vui mắt. 

Để cho ra lò những chiếc bánh tròn trịa, nóng hổi, in gọn vào lòng dĩa, người đứng bếp không dùng những vật dụng nấu nướng thông thường như chảo, nồi, niêu. Dụng cụ ép bánh là 2 tấm kim loại hình tròn nặng trịch, được giữ song song với nhau bằng cặp cán dài. Mỗi lần ép, người bán cho hỗn hợp nguyên liệu bao gồm một cục bột lọc trộn sẵn với trứng cút, thịt heo, tôm, hành lá vào giữa, bắt đầu dùng lực tay thít lại khiến 2 khối tròn áp sát vào nhau, cuối cùng khóa chặt bằng 1 chiếc chốt sắt. Thời điểm bột dậy mùi thơm và phát ra âm thanh rin rít là bánh chín. Bánh được gỡ ra, thảy lên dĩa, chuyển đến tay khách. 

Bánh ép chỉ là một món ăn bình dân nhưng mùi vị lại vừa vặn, dai ngon đủ gây thương nhớ cho nhiều người. Kích thước mỗi chiếc bánh nhỏ, mỏng, khi cuốn cùng rau sống, đu đủ, cà rốt bào, nhúng vào chén nước mắm chanh ớt tỏi chua chua cay cay lại càng bắt miệng. Chỉ qua vài lần cuốn cuốn, chấm chấm, chồng dĩa đã xếp cao ngất.

Mỗi bịch bánh ép khô thường có 20 cái - Nguồn ảnh: Internet

Nhóm bạn của tôi, mỗi người lại có một kiểu thưởng thức bánh ép rất riêng. Đứa thì theo đúng cách truyền thống: tỉ mỉ, nâng niu, xếp đặt tất cả đồ ăn kèm ngay ngắn vào giữa lòng bánh rồi cuốn lại, tập trung mọi giác quan để cảm nhận. Cứ thế, miệng nhai tay chấm, bạn tôi thực hiện thật đều đặn, nhịp nhàng. Đứa khác lại thích trộn tất cả rau dưa và bột bánh vào dĩa, rưới nước mắm, xịt thêm tương ớt, trộn đều, rồi lấy đũa gắp như cách người ta ăn gỏi. Riêng tôi chọn cách đơn giản nhất. Tôi xé bánh thành từng miếng nhỏ, chấm nước mắm hoặc mắm nêm ăn trước; phần rau, đu đủ bào còn lại tôi sẽ ăn riêng. Cách ăn này giúp tôi dễ dàng nhận biết quán nào nhào bột tươi hơn, tỉ lệ vừa vặn hơn, nước chấm ở đâu đậm đà hơn. 

Từ chỗ chỉ phù hợp với lứa tuổi học trò, bây giờ, tệp khách hàng của những quầy bánh ép đã được mở rộng. Những mẹ bỉm sữa sau khi đón con tan học hay những cô nàng công sở trên đường về nhà nếu lười nấu nướng cũng có thể tạt vào, yên vị trên những chiếc ghế con. 

Bánh ép phiên bản... pizza giòn

Ngoài bánh ép tươi được khuyến khích ăn liền ngay tại chỗ, ở Huế còn có một phiên bản bánh ép khác phù hợp làm quà biếu, mang đi xa - bánh ép khô.

Thoạt nhìn, bánh ép khô cũng tương tự bánh tráng trứng của một số vùng miền khác. Thế nhưng, khi thưởng thức, nhìn kỹ mới nhận ra những nét riêng.

Từ viên bột lọc ban đầu, mỗi lò bánh sẽ có sự biến tấu để cho ra những hương vị khác nhau. Có lò chỉ nêm trứng, hành lá, thịt mỡ vào phần nhân nhưng lò khác có thể cho thêm khô bò, pa tê để tăng độ đậm đà.

Tùy khẩu vị, mỗi người có cách ăn bánh khác nhau - Nguồn ảnh: Internet

Dụng cụ dùng để ép bánh khô giống hệt như dụng cụ làm bánh ép tươi, quy trình thực hiện cũng tương tự, chỉ có thời gian ép bánh dài hơn. Nếu bánh tươi chỉ được ép trong thời gian ngắn thì bánh khô được ép trong khoảng thời gian rất dài. Người đứng bếp phải canh lửa, kiên trì đợi đến lúc nước trong bột bánh, nhân bánh rút cạn mới được lật bánh ra, sau đó để nguội rồi cho vào túi ni lông buộc kỹ, mỗi túi gồm 20 cái.

Cách ăn bánh ép khô đơn giản, không cầu kỳ đồ ăn kèm như bánh ép tươi. Tùy khẩu vị, bạn có thể ăn kèm tương ớt hoặc chấm bánh với xì dầu. Nếu không, chỉ cần mở bao rồi ăn ngay như cách trẻ con ăn snack cũng đủ ngon. Bánh giòn rụm, thơm lựng, sau khi đưa vào miệng, phút chốc bột bánh sẽ tan biến, chỉ còn đọng lại vị mặn mặn, cay cay buộc ta phải hít hà, nhấm nháp. 

Để bánh ép định danh thương hiệu, ngày càng vươn xa, từ phương thức sử dụng than củi, ép thủ công, hiện nhiều lò bánh đã lắp đặt máy móc, sử dụng dây chuyền ép bánh chạy bằng điện, thực hiện hút chân không. Bánh đưa ra thị trường càng giòn, sạch, thời gian bảo quản kéo dài đến 3 tháng.

Xuất phát từ một vài làng quê thuộc vùng biển Thuận An, tỉnh Thừa Thiên - Huế, bây giờ, bánh ép đã trở thành món hàng phủ sóng ở nhiều nơi. Nhiều bạn bè, người thân của tôi sinh sống, du học nước ngoài, mỗi lần lên đường đều không quên chất thêm mấy bịch bánh ép trong hành lý. Cứ thế, bánh ép phiên bản pizza giòn xứ Huế theo chân người Huế xa quê lan tỏa, chinh phục muôn nơi. 

Diệu Thông