Agnes Varda qua đời: 'Tiếng nói nữ quyền chưa bao giờ tắt'

Nữ đạo diễn Agnes Varda (sinh năm 1928) qua đời trong vòng tay người hâm mộ và gia đình vào hôm qua, 29/3 (theo giờ Pháp). Trước đó, sức khoẻ của bà yếu dần vì các biến chứng do căn bệnh ung thư trong một thời gian dài. Sự ra đi của Agnes Varda là mất mát lớn cho điện ảnh Pháp vì nhắc đến điện ảnh Pháp thì không thể không nói về Agnes Varda.

Trước khi bắt đầu sự nghiệp là một nữ đạo diễn, Agnes Varda là cô thợ chụp ảnh kỳ khôi với góc nhìn lạ. Để nuôi sống bản thân và tìm cách thực hiện đam mê với điện ảnh, Agnes Varda không ngại bất cứ công việc gì. Trong vòng 10 năm từ 1951, danh tiếng của nhiếp ảnh gia Agnes Varda nổi tiếng khắp châu Âu với các bức ảnh nghệ thuật đẹp mắt.  

Trước khi trở thành đạo diễn, Agnes Varda là một nhiếp ảnh gia nổi tiếng

Nhớ về thời điểm đó, Agnes Varda nói rằng: "Tôi bắt đầu kiếm sống từ việc chụp ảnh. Tôi chụp những bức ảnh bình thường về gia đình và đám cưới để kiếm tiền. Nhưng ngay lập tức, tôi muốn tạo ra cái gọi là sáng tác. Và chính với những điều này, tôi bắt đầu đặt ra câu hỏi với bố cục, hình thức và ý nghĩa bức ảnh". Lâu dần, những câu hỏi của Agnes Varda được giải đáp khi bà chụp nhiều ảnh hơn và cho đến khi bắt tay làm bộ phim đầu tiên - La Pointe Courte.

Nhắc đến Agnes Varda là nhắc đến phong trào Làn sóng mới của Pháp. Đây là phong trào phim xuất hiện vào những năm 1950 và 1960, được coi là một trong những phong trào có ảnh hưởng nhất trong lịch sử điện ảnh. Làn sóng mới bao gồm những thử nghiệm triệt mới trong cách thể hiện, gắn với yếu tố thời đại và những biến động chính trị. 

Agnes Varda trong phong trào này thể hiện trọn vẹn những góc nhìn mới lạ của cá nhân. Nếu sân chơi điện ảnh "nói chuyện" bằng những tác phẩm, thì The Believer, Nouvelle vague... là 2 trong số nhiều tác phẩm được Agnes Varda thực hiện trong giai đoạn kể trên nhận về vô số lời khen.

Trên phim trường, Agnes Varda được đồng nghiệp nhận xét là hài hước nhưng nghiêm khắc

Nói về cách thể hiện của Agnes Varda trong điện ảnh, nhiều chuyên gia cho rằng bà luôn tiếp cận mọi vấn đề một cách bản năng và nữ tính. Dường như, Agnes Varda luôn đẩy sự nữ tính trong mọi trường hợp, nếu được lựa chọn. Trong Cléo from 5 to 7 (1961), Agnes Varda dành thời gian 2 giờ đồng hồ để quan sát một nữ ca sĩ trước khi người này đưa ra một quyết định quan trọng trong cuộc đời. Cô từ bỏ dần những thứ thuộc về truyền thống của một người phụ nữ để nghĩ đến hướng giải thoát cho bản thân.

Phim do nữ đạo diễn Agnes Varda thực hiện luôn đề cao tính nữ và cho người phụ nữ được nói lên tiếng nói của mình

Làm phim về phụ nữ và tạo ra tiếng nói cho phụ nữ là hướng đi  của Agnes Varda và mãi về sau, chưa ai "trung thành" với đối tượng này như bà. Nhưng Agnes Varda chưa bao giờ nhận mình là người có được sức mạnh trong phong trào nữ quyền. "Tôi hoàn toàn không phải là một nhà lý luận nữ quyền. Tôi đã làm tất cả những gì liên quan đến các bức ảnh, tác phẩm, bộ phim mà tôi mong muốn. Tôi làm về cuộc sống của tôi theo cách riêng của tôi, và không làm nó giống như cách của một người đàn ông", Agnes Varda trong một lần chia sẻ với báo giới.

Sự nghiệp điện ảnh với số lượng tác phẩm đồ sộ và những cống hiến lớn cho nghệ thuật, Agnes Varda nhận về nhiều giải thưởng danh giá. Trong đó, có giải Thành tựu trọn đời do Viện hàn lâm điện ảnh châu Âu trao tặng năm 2014, năm 2015 - Agnes Varda là người phụ nữ đầu tiên nhận giải Cành cọ vàng danh dự tại Cannes và vô số giải thưởng dành cho phim tài liệu hay nhất. 

Minh Tú