99 năm, một tấc lòng

Không dưng mà những ngày này, lòng dân đang dậy lên lời thỉnh cầu đến 487 đại biểu Quốc hội khóa XIV khi đặt lên nghị trường Dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc (gọi tắt là Luật Đặc khu) hãy cẩn trọng con số 99 năm trong điều khoản thời hạn giao đất.

Một góc vịnh Vân Phong ở địa phận thị trấn Vạn Giã, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa

Có là 99 năm hay không quá 70 năm theo khoản 3, điều 126 của Luật Đất đai 2013 cho một vòng đời dự án thì điều trọng yếu nhất chính là vì đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc đều là những cửa ngỏ, sân nhà của Việt Nam trên biển. Đối với một nước có tính chất bán đảo rõ rệt như Việt Nam thì điểm nhìn địa - chính trị là không bao giờ được phép rời mắt khỏi đảo, quần đảo, vịnh; và tất nhiên trong thềm biển, lãnh hải quốc gia.

Vì vậy, là ý chí muốn đột phá về thể chế, tạo động lực phát triển kinh tế cho ba vùng đặc khu, là khát vọng từ đây sẽ cất cánh những đặc khu tiềm năng, mang lại sự thịnh vượng cho nền kinh tế đất nước, giàu có cho nhân dân, tôi tin là có thật của không riêng gì 487 đại biểu Quốc hội mà còn của chính đảng, Chính phủ và… chính chủ nhân dân; nhưng một khi thể chế là chiếc chìa khóa mở toang cánh cổng cho những ưu đãi vượt trội với nhà đầu tư chiến lược - là nước ngoài (với đầy đủ năng lực lẫn tham vọng và các ý đồ phi kinh tế) thì sự đe đọa an ninh quốc phòng, ở đây là quốc phòng trên biển là nguy cơ hiện hữu. 

Mọi dự án đều đòi hỏi khả năng dự báo, tính tác động môi trường; với dự án có liên quan đến địa thế chủ quyền thì chỉ duy nhất một dự cảm: bảo vệ an ninh chủ quyền là thượng tôn, là bất biến. Vì vậy, xin hãy loại bỏ các điều kiện (trước mắt lẫn lâu dài) có ảnh hưởng đến sự xâm phạm mối dự cảm này ra khỏi mọi dự luật, để lòng dân quy về một mối: ấy là làm giàu bằng chính sức mình, sự tự chủ là tự lực, không ký sinh trên bất cứ ai và cũng không để ai ký thác lên mình một cách viển vông, vờ vịt. 

Bài học nhỏ mới xảy ra hồi tháng Tư, ngay tại Quảng Ngãi vẫn còn đó. Thì nào cũng là vì đầu tư, vì phát triển kinh tế tỉnh nhà mà ông chủ tịch tỉnh một hai yêu cầu tạm dừng thủ tục đầu tư xây dựng dự án Đồn biên phòng Bình Hải để nhường đất cho Tập đoàn FLC xây dựng quần thể du lịch, nghỉ dưỡng.

Giá đất ở Vân Phong liên tục "sốt" khi có thông tin thành lập đặc khu

Đất biển cho nhà đầu tư dự án thì lên tới con số ngàn héc-ta, còn đường ra biển cho ngư dân thì vỏn vẹn 8 cây số. Bình Hải trấn giữ cho cả vùng Bình Châu - từ đây mà dẫn ra Hoàng Sa, Trường Sa; rồi cũng từ đó mà vượt biển để về nhà. Sao cứ chăm chăm cái lợi trước mắt mà không thấy cái ích lâu dài, đức độ tồn vong của một dân tộc? 

Nếu không, gần 200 năm trước, vua Minh Mạng đã chả phải bảo bộ Công rằng: “Trong hải phận Quảng Ngãi, có một dải Hoàng Sa, xa trông trời nước một màu, không phân biệt được nông sâu… Nay nên dự bị thuyền mành, đến sang năm sẽ phái người tới đó, dựng miếu, lập bia và trồng nhiều cây cối. Ngày sau cây cối to lớn xanh tốt, người ta dễ nhận biết, ngõ hầu tránh khỏi được nạn mắc cạn. Đó cũng là việc lợi muôn đời”. 

Xin hãy vì “việc lợi muôn đời” mà nhìn thấu chuyện trăm năm, đừng đặt cược tiền đồ dân tộc vào độ dài của một dự án mà xét cho cùng, chiếu theo luật, đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước là người đại diện chủ sở hữu cho dân, lẽ nào người đại diện lại đứng ngoài nguyện vọng, lý lẽ của nhân dân? 

Vịnh Vân Phong

Lại thêm một bài học, những con phố tràn ngập bảng hiệu tiếng Nga, tiếng Tàu, dân mình đi du lịch xứ mình mà còn bỡ ngỡ, lạc lõng; ấy vậy mà khi hỏi đến, quan chức ngay chính địa phương ấy cứ chỉ biết ngạc nhiên, không hay không biết. 

Những bài học học hoài không thuộc, hay có khi, học một bài cũng chả còn xong. Làm sao không mảy may lo âu, phấp phỏng! 

Đối thoại Shangri-La 2018 đã mở màn với tâm điểm là an ninh biển. Ngay trước thềm cuộc đối thoại này, Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố đổi tên Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương thành Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cho thấy “bàn tròn tham chính” trên biển đang mở rộng, càng mở rộng lại càng xác lập nhiều tư thế giằng co, thương thảo giữa các nước lớn.

Và quốc gia bán đảo này, án ngữ ngay bên thềm lục địa Thái Bình Dương, mỗi ngày lại đối diện và đối thoại bằng tâm thế uyển chuyển, vững chãi, nhất quán. 

Nào phải đợi đến 99 năm sau… 

Lê Huyền Ái Mỹ