8 xu hướng năm 2018 sẽ định hình ‘diện mạo’ thế giới 2019 – Phần 2

Hồi chuông cảnh báo về sức khỏe tâm thần

Đầu bếp lừng danh Anthony Bourdain chọn cái chết vì không thể tiếp tục sống được nữa.

Giới nghiên cứu khoa học tâm lý trên thế giới nhận định năm 2018 là năm họ đã dành nhiều công sức làm rõ những vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần, gạt bỏ những niềm tin phi lý và mở ra cánh cửa mới hỗ trợ cho cộng đồng.

Vụ tự tử của nhà thiết kế Kate Spade, kế đó là ngôi sao ẩm thực Anthony Bourdain trong tháng 6/2018 gây chấn động thế giới, càng khiến mọi người chú tâm hơn đến việc nhận diện và tìm hỗ trợ vấn đề tâm lý của mình.

Mỗi năm thế giới có 13,5 triệu sinh mạng có thể được cứu sống nếu vấn đề sức khỏe tâm thần được nhìn nhận đúng. Theo Liên minh quốc gia về bệnh tâm thần của Mỹ, năm 2018 ghi nhận đến 43,8 triệu trường hợp có những rối loạn tâm thần.

Tháng 10/2018, Thủ tướng Anh Theresa May đã bổ nhiệm Bộ trưởng Sức khỏe Jackie Doyle-Price đảm nhiệm luôn vai trò Bộ trưởng Ngăn ngừa tự tử. Vài tháng trước đó, Anh có Bộ trưởng Cô đơn nhằm nhằm hỗ trợ 9 triệu người Anh đang cô đơn hòa nhập với cuộc sống. 

Ở Anh, việc chăm lo sức khỏe tinh thần người dân ngày càng chú trọng và đối tượng dàn trải ở mọi lứa tuổi. Trong năm 2019, Anh sẽ triển khai các nhóm hỗ trợ tâm lý đến 25 khu vực, giúp 470.000 trẻ em, thanh thiếu niên biết cách chăm sóc sức khỏe tâm thần của mình. Theo thống kê năm 2017, có 10% trẻ từ 5-15 tuổi thừa nhận các em gặp rắc rối tâm lý.

Biến đổi khí hậu và sự sống bị hủy diệt

Bang California (Mỹ) trải qua trận cháy rừng kinh hoàng nhất trong lịch sử với gần 50 người thiệt mạng.

Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đưa ra cảnh báo đối với hiện tượng ngày càng nóng lên trên toàn cầu. Năm 2018 trở thành năm thứ tư liên tiếp nhiệt độ trung bình thế giới ở mức cao chưa từng có.

Theo WMO, thủ phạm chính gây biến đổi khí hậu là khí thải hiệu ứng nhà kính đang ở mức cao kỷ lục. Vì thế, chỉ trong cuối thế kỷ này, thế giới sẽ chứng kiến mức tăng nhiệt độ từ 3-5°C. Điều này cho thấy việc thực hiện Thỏa thuận Paris 2015 càng khó khăn.

Hội nghị khí hậu lần thứ 24 của LHQ (COP24) tổ chức tại Ba Lan đầu tháng 12 vừa qua với hy vọng có thể đi đến thống nhất, chung tay giữa các quốc gia trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu nhưng đã thất bại. COP24 đã không thể thống nhất các báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ LHQ về biến đổi khí hậu (IPCC).

Nắng nóng kỷ lục ở Nhật Bản.

Theo thống kê được LHQ công bố vào tháng 10/2018, tổn thất kinh tế do các thảm họa gây ra trong 20 năm qua là 2.250 tỷ USD.

Năm 2018, hàng loạt thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu xảy ra. Cháy rừng không chỉ hoành hành ở Mỹ mà còn gây thiệt hại nặng nề ở Anh, Australia, Hy Lạp, Thụy Điển. Nhiệt độ cao khiến những đám cháy rừng càng khó khống chế.

Trong khi đó, Nhật Bản trải qua hai trận thiên tai kinh hoàng vào tháng Bảy, và tháng Chín, người dân khốn đốn vì lũ lụt nghiêm trọng sau mưa bão. Mực nước biển dâng cao khiến những trận lũ lụt có sức tàn phá dữ dội hơn.

Cuộc đua trí thông minh nhân tạo

Cánh tay robot MURAB.

Với các nhà khoa học nghiên cứu về trí thông minh nhân tạo (AI), năm 2018 là năm nở rộ ứng dụng AI trong lĩnh vực y khoa. Ông Sujai Hajela – Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành Mist (công ty mạng không dây đầu tiên vận hành bởi sự quản lý của AI) cho biết AI đã phân tích thành công các hình ảnh 2D và 3D chụp từ các xét nghiệm để đưa ra những chẩn đoán bệnh chính xác.

Trong số đó có cánh tay robot MURAB (do các nhà khoa học châu Âu công bố tháng 7/2018), kết hợp dữ liệu từ hình ảnh chụp MRI với hình ảnh siêu âm trong thời gian thực, sau đó xây dựng thành mô hình 3D của bầu ngực trong lúc không làm mô ngực bị biến dạng, giúp xác định tình trạng khối u.

Bệnh nhân sẽ nhận kết quả trong vòng 4 giờ đồng hồ. Độ chính xác của phương pháp này cao hơn so với phương pháp chẩn đoán sinh thiết thủ công. 

AI còn tạo ra nhiều đột phá trong lĩnh vực an ninh. Tháng 10/2018, sân bay Hồng Kiều (Thượng Hải) là sân bay đầu tiên ở Trung Quốc cho phép hành khách tự động làm thủ tục sân bay nhờ công nghệ nhận diện khuôn mặt thay vì làm thủ tục tại quầy, trình giấy tờ cho nhân viên.

Trung Quốc đã đăt mục tiêu đưa AI trở thành một trong những trụ cột trung tâm của kế hoạch “Made in China 2025”. Tháng 8/2017, Trung Quốc công bố trung tâm điều trị sử dụng công nghệ AI đầu tiên của nước này ở tỉnh An Huy. Nếu trung bình một bác sĩ mất 20 phút để xem 300 bức ảnh và đọc chẩn đoán thì máy móc hoàn thành công việc này chỉ trong vài giây.

Tiếp tục đấu tranh vì nữ quyền

Từ trái qua: Nhà khoa học người Canada Donna Strickland - chủ nhân giải Nobel Vật lý và nhà khoa học người Mỹ Frances Arnold - chủ nhân giải Nobel Hóa học 2018.

Phong trào #metoo khởi động từ cuối năm 2017 và đến năm 2018 mới thật sự ghi dấu mạnh mẽ, tạo cảm hứng lan tỏa về nữ quyền trong mọi lĩnh vực trên thế giới. Ngay từ đầu năm, các nghệ sĩ đã tạo động lực cho phong trào #metoo trong những sự kiện nổi bật nhất như trao giải Quả cầu vàng, Liên hoan phim Cannes, trao giải Oscar.

Tháng 5/2018, Viện hàn lâm Thụy Điển đã đưa ra quyết định hoãn giải Nobel Văn chương vì bê bối quấy rối tình dục trong nội bộ viện. Đây là quyết định cho thấy #metoo có sức nặng đủ để đòi lại công bằng.

Giải Nobel 2018 cũng chứng kiến sự thành công của hàng loạt gương mặt nữ giới trong các lĩnh vực tưởng chừng là nơi nam giới thống trị như Vật lý, Hóa học. Giải Nobel Hòa bình cũng đã thuộc về những người dành cả cuộc đời vì sứ mệnh bảo vệ phụ nữ.

Phong trào nữ quyền không thể không nhắc đến bầu cử giữa kỳ 2018 tại Mỹ. Cuộc bầu cử này là cú hích để truyền thông Mỹ gọi 2018 là “Năm của phụ nữ” với rất nhiều gương mặt nữ ứng cử viên chiến thắng.

Họ đến từ các sắc tộc, tôn giáo, thành phần khác nhau nhưng có chung tiếng nói phải giành lấy quyền bảo vệ nữ giới. Một trong những kỳ tích có thể nhắc tới là chiến thắng ngoạn mục của 19 ứng cử viên tư pháp là phụ nữ gốc Phi.

Minh Khôi