8 phút cho con khó thế sao?

Cha mẹ nên dành cho con ít nhất 8 phút trò chuyện chất lượng

Hôm trước, con tôi tham gia biểu diễn văn nghệ mừng 20/11 và không về nhà trước 22 giờ như lời con hứa. Cạy cục mãi không truy được lý do con đã đi đâu suốt 2 tiếng, tôi đành vào group phụ huynh lớp xin chát riêng. Tôi hỏi 5 anh chị có con cùng đội văn nghệ, nhờ họ tìm hiểu xem con tôi đi đâu, làm gì mà bắt taxi về khuya thế. 

Tôi cũng dặn các mẹ hỏi khéo, vì nếu con tôi biết mẹ đi “điều tra diện rộng”, con sẽ giận.

Kết quả, trong số 5 người tôi nhờ, chỉ 1 phụ huynh có thể… trao đổi, hỏi han con. 4 người còn lại hệt như tôi - bị con khóa giao tiếp bằng những câu trả lời bâng quơ, không có thông tin. Quả thật, cha mẹ bây giờ không có uy lực với con như cha mẹ thuở trước. Chúng tôi hay dặn nhau: cư xử với tuổi teen ngày nay phải "đi nhẹ - nói khẽ - cười duyên", không thì chúng thêm xa cách với cha mẹ.

Xem clip vụ việc tại Tuyên Quang, nhiều người bạn tôi giật mình hỏi nhau: “Liệu con mình có mâu thuẫn với giáo viên hay bạn ở lớp không?”. Rất hiếm người có thể trả lời chắc chắn, chỉ chung chung "chắc vẫn ổn”. “Chắc vẫn ổn”, nhưng lâu lâu lại có cha mẹ giật mình với những vụ như con bị bạo lực học đường, bạn lớp bên dùng chất kích thích, cô bé cùng trường mới lớp Bảy đã quan hệ tình dục đến mang thai.

Ai cũng biết, các mâu thuẫn hiếm khi tới thình lình mà luôn có quá trình và dấu hiệu cảnh báo. Tuy nhiên, chuyện học trò bây giờ sẵn sàng buông lời tục tĩu, chuyện học sinh lớp Tám đã vào nhà vệ sinh hút cần sa hay chuyện bạn học đánh ghen xé quần áo, bóc phốt nhau... chúng ta chỉ biết nhờ mạng xã hội.

Số liệu cũ từ kết quả cuộc điều tra năm 2008 cho thấy: 20% các ông bố và 7% các bà mẹ hoàn toàn không dành chút thời gian nào cho việc chăm sóc con cái, do phải lo kiếm sống. Số liệu năm 2018 thì cảnh báo: chỉ 46,8% cha mẹ biết rõ bạn bè của con. Cha mẹ bận, con không coi cha mẹ là kênh chia sẻ, tìm lời khuyên; trẻ dễ hành xử theo cách chúng cho là đúng. Chưa kể, trẻ teen dễ bị bạn bè kích động, dễ hành động cảm tính do trí óc còn non nớt, kinh nghiệm sống chưa có.

Thật may, vẫn có một số phụ huynh giỏi lấy lòng và giao tiếp tốt với con, như người mẹ đã cho tôi đáp án vì sao con tôi và bạn về muộn sau đêm biểu diễn văn nghệ, là vì chúng ra chợ hoa Hồ Thị Kỷ ăn uống cùng nhau, vui quá nên quên giờ giấc.

Khi tôi cảm ơn và bày tỏ sự thán phục, chị phụ huynh kia nói, một phần do tính cách con trai chị cởi mở, nhưng quan trọng là vợ chồng chị giữ được kênh giao tiếp giữa cha mẹ và con cái từ khi con còn nhỏ. Có những lúc con trai chị lầm lì với cha thì mẹ nói chuyện, khi con không muốn giao tiếp với cả 2, anh chị phải dùng tin nhắn, email và cả đứa em trai đang học tiểu học để duy trì giao tiếp với con.

Cha mẹ thời nay bận quá và nhiều áp lực quá, giáo sư Pruett (quỹ Family Peace ở Úc) nói, dù thế nào cũng phải dành ra được 8 phút cho con. 8 phút là thời gian tối thiểu và phải thật sự chất lượng, không được vướng bận điện thoại, không sao nhãng bởi công việc hay để mối lo toan nào đó chen vào.

Những cha mẹ nhiều kinh nghiệm chia sẻ: dành thời gian cho con cũng không phải là bắt con ngồi xuống “báo cáo chuyện trong ngày”, vì trẻ sẽ nhanh chóng nói “không có gì đâu” để thoát cảm giác bị truy hỏi. Cha mẹ nên tận dụng sinh hoạt hằng ngày để gắn kết tự nhiên với trẻ: đưa đón con đi học và tranh thủ trò chuyện trên đường; cùng con nấu ăn, đọc sách, chơi trò chơi; cùng con sửa chữa đồ đạc trong nhà; cùng đi bộ hoặc tập luyện thể thao; chia sẻ tâm trạng, chuyện diễn ra hằng ngày của mình với trẻ…

Chuyên gia tâm lý Nataliya Sirotich (Đại học Toronto, Canada) mách nước: phụ huynh cần tận dụng 3 phút lúc mới đón con đi học về. Trong 3 phút đầu gặp cha mẹ sau cả ngày ở trường, trẻ sẽ kể ngay những thông tin trẻ nhớ được. Nếu cha mẹ bỏ lỡ 3 phút này, rất có thể sẽ bỏ qua những tâm tư quan trọng và khiến trẻ dần đánh mất thói quen chia sẻ. Ngoài ra, bữa ăn gia đình cũng là những hoạt động dễ thực hiện việc gắn kết.

Minh Lê