8 năm biến động của cuộc thi Miss Universe

Bà Anne Jakkaphong Jakrajutatip tại đêm chung kết Hoa hậu Hoàn vũ 2022, diễn ra tháng 1/2023 tại Mỹ

Mới đây, công ty JKN Global Group của bà Anne Jakkaphong Jakrajutatip gửi đơn xin bảo hộ phá sản lên Tòa án Phá sản Thái Lan do khủng hoảng thanh khoản. Đây là chủ sở hữu hiện tại của cuộc thi Miss Universe - Hoa hậu Hoàn vũ. Công ty này được cho là nợ khoảng 3,2 tỷ baht Thái (gần 2,2 ngàn tỷ đồng, tương đương 90 triệu USD).

Nhiều người hoang mang bởi thông tin này xuất hiện trước chung kết mùa giải Hoa hậu Hoàn vũ năm nay chỉ 1 tuần. Trên Instagram, công ty JKN Global Group thông báo Hoa hậu Hoàn vũ chỉ là một nhánh kinh doanh, và cuộc thi vẫn diễn ra bình thường. Tuy nhiên, số phận của cuộc thi này trong tình hình hiện tại cũng khiến nhiều người đặt dấu hỏi: liệu sẽ có thêm một cuộc mua bán nào đó hay không? Theo nguồn tin của tờ Nikkie Asia, có khả năng cuộc thi dừng tổ chức, hoặc bán cho một bên khác khi JKN Global tái cấu trúc. 

Hoa hậu Hoàn vũ ra đời năm 1952, cũng từng trải qua vài lần đổi chủ trước khi được bán lại cho cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vào năm 1996. Cuộc thi từng là nơi "ăn nên làm ra" của ông Donald Trump. Đến năm 2015, ông quyết định bán tổ chức này cho hãng tiếp thị và đào tạo tài năng WME/IMG khi ra tranh cử tổng thống Mỹ. Hai bên không tiết lộ con số cụ thể của vụ chuyển nhượng này, nhưng luật sư Alan Garten (luật sư của Tổ chức Trump) tiết lộ ông Donald Trump đã có được nguồn lợi lớn trong thương vụ này.

Tờ New York Post cho biết trước thương vụ, tổ chức này lỗ khoảng 2 triệu USD/năm (khoảng 48 tỷ đồng), trong khi nguồn thu mỗi năm từ 7-9 triệu USD (168-243 tỷ đồng).

Từ mùa 2015, Hoa hậu Hoàn vũ được bán cho WME/IMG

Từ đó đến nay, tổ chức Hoa hậu Hoàn vũ trải qua khá nhiều thăng trầm. Năm ngoái, WME/IMG bán lại cuộc thi cho JKN Global Group, với giá 20 triệu USD (khoảng 480 tỷ đồng). Trước khi bán được, tập đoàn Endeavor (chủ sở hữu của IMG) cũng trầy trật một thời gian dài để tìm được đối tác, chủ yếu nhắm vào khu vực châu Á và Nam Mỹ, nơi các cuộc thi nhan sắc được ưa chuộng. 

Trước kia, chung kết Hoa hậu Hoàn vũ thường được phát trên NBC, đài lớn thu hút lượng người xem khủng. Năm 2014, cuộc thi ghi nhận 7,7 triệu khán giả theo dõi đêm chung kết. Nhưng những năm sau này, lượt người xem giảm mạnh, khi phát trên FOX.

Chẳng hạn, tại cuộc thi năm 2018, lượng khán giả xem chung kết là 4,18 triệu, đến năm 2019 còn 3,82 triệu, và giảm xuống 2,7 triệu năm 2021. Mùa giải 2022, bên cạnh đài Telemundo, cuộc thi được phát nền tảng xem trực tuyến Roku khiến nhiều người phản ứng vì độ nhận diện không cao. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử cuộc thi không được truyền hình trực tiếp trên đài truyền hình nào lớn của Mỹ, tính từ năm 1962. 

Mùa giải 2021 của cuộc thi ghi nhận lượng khán giả xem thấp kỷ lục

Thời điểm trước, các Hoa hậu Hoàn vũ thường có nhiều chuyến đi nước ngoài, tham gia nhiều hoạt động quảng cáo, dự án từ thiện. Tuy nhiên, số lượng này giảm dần qua các nhiệm kỳ vừa qua. Các người đẹp đăng quang những năm gần đây có ít chuyến công tác đến các nước trong nhiệm kỳ. Trong khi đó, những chuyến công tác này được xem là một phần quan trọng trong việc khẳng định sức lan tỏa, sự ảnh hưởng của họ lẫn cuộc thi. 

Năm 2018, lần đầu tiên người chuyển giới dự thi Hoa hậu Hoàn vũ. Sự việc cũng gây ra nhiều tranh cãi cho rằng người chuyển giới đã có sân chơi riêng, không công bằng với thí sinh đẹp tự nhiên, không chỉnh sửa.

Năm ngoái, khi chủ sở hữu mới lên nắm bản quyền, cho phép phụ nữ đã kết hôn, có con dự thi từ mùa 2023. Điều này cũng gây ra làn sóng tranh luận trái chiều trong khán giả. Có người ủng hộ vì cho rằng phụ nữ giỏi, tài năng không nên bị ràng buộc bởi bất kỳ điều gì. Nhưng có người phản đối vì cho rằng tiêu chí mới làm thay đổi mục tiêu ban đầu mà cuộc thi hướng đến.

Khi bà Anne Jakkaphong Jakrajutatip nắm quyền việc bán bản quyền cho các quốc gia tham dự cũng gây bất bình. Một số đơn vị quyết định từ bỏ bản quyền vì giá bị “hét” quá cao, trong đó có những đối tác đã hợp tác với tổ chức Hoa hậu Hoàn vũ nhiều năm.

Nhiều khán giả chỉ trích, nhưng một bộ phận cũng hiểu ra rằng đích đến cuối cùng vẫn là lợi nhuận kinh doanh của đơn vị sở hữu. Tuy nhiên, điều này cũng dễ hiểu vì đây là một trong những nguồn thu chính của tổ chức này, và cũng góp phần vào việc giải quyết khó khăn về tài chính mà JNK Global đang đối diện. 

Khi bán bản quyền cho đối tác mới, thì phía đối tác lại gây ra nhiều vụ việc lùm xùm: khâu tổ chức kém chuyên nghiệp; bị tố cáo có hành vi gây ảnh hưởng đến thí sinh; nghi vấn mua bán giải… Những điều này khiến khán giả chỉ trích JNK Global Group chỉ chăm chăm vào chuyện tiền bạc, thay vì chú trọng đến danh tiếng, uy tín của cuộc thi thông qua việc chọn đối tác. 

Bà Anne Jakkaphong Jakrajutatip cùng Hoa hậu Hoàn vũ 2022 R'Bonney Gabriel (bìa phải) và á hậu 2 Andreína Martínez trong chuyến công tác Việt Nam hồi tháng 2 để ký kết bán bản quyền cho đối tác mới

Tại nhiều quốc gia, có cuộc thi sẽ trao cùng lúc nhiều danh hiệu hoa hậu cho thí sinh tham gia nhiều cuộc thi quốc tế khác nhau. Việc bà Anne Jakkaphong Jakrajutatip đưa ra quy định các cuộc thi cấp quốc gia chỉ được trao danh hiệu Hoa hậu Hoàn vũ trên sân khấu chung kết khiến khán giả chỉ trích vì sự lạm quyền, độc đoán. Tham vọng tạo ra nhiều sản phẩm mang thương hiệu Miss Universe để khai thác triệt để giá trị của nó cũng khiến bà Anne nhận nhiều chỉ trích. Trong khi từ lúc điều hành cuộc thi đến nay, những giá trị tích cực mà đơn vị này mang đến, là điều khán giả chưa nhìn thấy được. 

Hoa hậu Hoàn vũ hiện vẫn là cuộc thi được nhiều cô gái nhắm đến. Nhiều người đẹp đạt được danh hiệu cao tại các cuộc thi khác vẫn tìm cơ hội để dự thi cuộc thi này. Tuy nhiên, với những lùm xùm, biến động xảy ra trong những năm qua khiến danh tiếng, giá trị của cuộc thi phần nào bị ảnh hưởng. 

Hà Anh (tổng hợp)