7 cựu chiến binh đang giữ rừng bỗng dưng... vào tù

Năm 2013, Chi hội Cựu chiến binh (CCB) thôn 6, xã Trường Xuân, huyện Đắk Song, được UBND xã Trường Xuân, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông giao 3ha rừng sản xuất tại lô 3 và lô 6, khoảnh 1, tiểu khu 1710, thị xã Gia Nghĩa để quản lý, bảo vệ. Diện tích rừng này nằm sát với đất rẫy của một hội viên (HV) là ông Nguyễn Văn Uyên, từng được chi hội giao trực tiếp quản lý, bảo vệ; nhưng sau đó diện tích rừng này vẫn bị chặt phá, lấn chiếm nên đầu năm 2014 chi hội đã lấy lại.

Các cựu chiến binh tại tòa

Đầu năm 2015, trong một cuộc họp, ông Đỗ Mạnh Hùng - Chi hội trưởng Chi hội CCB thôn 6 - đề xuất phương án phát dọn diện tích rừng đã bị phá để trồng cây keo gây quỹ, được tất cả HV nhất trí. Ngay sau đó, các HV đã phát dọn 0,78ha rừng tại địa điểm nói trên.

Nhưng không ngờ, 7 HV CCB đã lập tức bị Công an thị xã Gia Nghĩa triệu tập lên làm việc, khởi tố và tạm giam 9 ngày. Tiếp tục, cả 7 CCB bị TAND thị xã Gia Nghĩa tuyên phạt từ 6-7 tháng tù giam vì tội “hủy hoại rừng”. Xét thấy bản án sơ thẩm có nhiều sai sót, ngày 21/6/2016, TAND tỉnh Đắk Nông đã mở phiên phúc thẩm, tuyên hủy bản án sơ thẩm, chuyển Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Gia Nghĩa điều tra lại với 7 nội dung cần làm rõ.

Thế nhưng, dù chưa làm rõ được những nội dung cấp phúc thẩm yêu cầu như: làm rõ cuộc họp và nội dung cuộc họp mà các HV của Chi hội CCB thôn 6 đã thống nhất về việc phát dọn rừng, trồng keo lấy quỹ hoạt động; làm rõ diện tích rừng bị hủy hoại theo đúng trình tự của pháp luật; căn cứ để buộc tội các bị cáo hủy hoại rừng; giám định diện tích rừng bị thiệt hại; căn cứ để kết tội bị cáo Nguyễn Nam Thái... ngày 24/8, TAND thị xã Gia Nghĩa vẫn ban hành các lệnh tạm giam với 6 CCB (một HV là ông Đoàn Xuân Trường đã chết) để sau đó xét xử y án vào ngày 12/9.

Bản án nói trên đã bộc lộ nhiều điều phi lý, cụ thể là trường hợp của ông Nguyễn Nam Thái, nguyên thôn trưởng thôn 6. Khoảng 8h ngày 24/1/2015, khi 6 CCB vào khu vực phải phát dọn thì Nguyễn Hữu Thuận, ngụ cùng xã xuất hiện, tuyên bố khu đất đó là của anh ta, không cho phá. Các CCB đã gọi điện cho ông Nguyễn Nam Thái báo cáo sự việc.

Ông Thái gọi ông Hoàng Văn Cây (công an viên thôn 6) cùng đến để giải quyết. Chuyện ông Thái có tham gia phá rừng hay không là không chứng minh được nhưng ông Thái vẫn bị tòa sơ thẩm kết tội “hủy hoại rừng”. 

Hình ảnh hiện trường được thu thập cũng không đúng quy định, không đi kèm với hồ sơ hiện trường; cụ thể là khoảng 10 tháng sau khi khám nghiệm hiện trường mới thu thập hình ảnh, bản ảnh cũng không có chữ ký xác nhận của bất kỳ người nào. Hồ sơ vụ án xác định các bị cáo hủy hoại 0,78ha rừng nhưng kết quả giám định lại cho thấy diện tích rừng bị phá đến 0,98ha.

Vô lý hơn, tòa sơ thẩm xác định trong 2 ngày 19-20/4/2015 các bị cáo đã chặt phá 0,4ha rừng, trong khi trước đó Chi cục Kiểm lâm và Hạt Kiểm lâm thị xã Gia Nghĩa đã có văn bản xác định diện tích rừng tại vị trí nói trên (tại lô 3, 6) đã bị thiệt hại 100%. Chính vì những vô lý đó nên trong quá trình xét xử, hàng trăm người dân xã Trường Xuân đã đến tòa phản đối, ký vào đơn khẳng định diện tích mà các CCB phát dọn thực tế đã bị hủy hoại không còn rừng trước khi sự việc xảy ra, nhưng bị tòa bác bỏ.

Theo người thân của các CCB, kể từ khi bị bắt giam, sức khỏe của 6 CCB ngày càng suy sụp. Bà Trịnh Thị Hải, vợ ông Hùng, cho biết: từ khi bị bắt giam đến nay chồng bà đã 3 lần nhập viện vì bị bệnh tim, chân tay sưng húp, khó thở, sức khỏe ngày càng sa sút.

Các CCB khác là ông  Hoàng Văn Sằn cũng mắc chứng cao huyết áp; ông Vũ Tất Đắc đang điều trị bệnh hen suyễn và viêm phổi cấp, phải đeo ống trợ thở, nhưng vẫn bị bắt ngay tại tòa. Ngày 30/11/2017, Hội CCB tỉnh Đắk Nông đã làm đơn bảo lãnh gửi Chánh án TAND tỉnh Đắk Nông xin bảo lãnh cho 6 CCB được tại ngoại nhưng vẫn không được xem xét, giải quyết.

Luật sư Nguyễn Thanh Huy, Đoàn luật sư Đắk Nông, nhận định: “Các bị cáo đều là CCB, có nhân thân tốt, có nơi cư trú rõ ràng, tuổi cao, sức yếu. Trước đó, ngày 11/8/2017, khi tòa án quyết định đưa vụ án ra xét xử, dù không có giấy triệu tập (chỉ qua điện thoại) nhưng các bị cáo đều có mặt đầy đủ để nhận quyết định. Như vậy, cơ quan chức năng căn cứ vào đâu để ra lệnh tạm giam đối với các bị cáo? Việc bắt tạm giam một số bị cáo tuổi cao sức yếu là trái pháp luật. Đây là một vụ án có dấu hiệu oan sai”. 

Nguyên Bảo