45 năm bị 'treo' chủ quyền vì... một trạm xăng

Có nhà nằm mặt tiền đường nhưng chủ căn nhà 469 Bạch Đằng, P.2, Q.Bình Thạnh, TP.HCM chẳng những không buôn bán gì được mà còn phải “sống trong sợ hãi” do bị một trạm xăng nằm chắn ngay trước cửa nhà. 

Đã mất lối đi, còn bị “treo”chủ quyền

Do trạm xăng hoạt động liên tục suốt ngày đêm nên gia đình ông Trần Văn T. - người đồng thừa kế căn nhà - đã nhiều lần khiến nghị tháo dỡ để tránh nguy cơ cháy nổ và tạo lối vào nhà thuận lợi, nhưng mấy chục năm nay vẫn chưa được giải quyết. Do không có lối đi riêng vào nhà nên hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, đất của gia đình ông T. cũng bị ách tắc.

Theo tường trình của ông T., ông là con trai trưởng, là đồng thừa kế tài sản do cha ruột để lại, gồm toàn bộ di sản tại địa chỉ 469 Bạch Đằng. Khu đất này được sử dụng ổn định từ năm 1975 đến nay, gồm một căn nhà bằng gạch, một căn nhà đúc một tầng lầu, toàn bộ khuôn viên nhà, đất phía sau căn nhà có diện tích hơn 764m2. Ông T. cũng cho biết, trạm xăng đang hoạt động được xây dựng trước năm 1975, sau đó được chính quyền TP.HCM tiếp quản. 

Tuy nhiên, theo ông T., vào năm 1976, khu vực trạm xăng được dùng làm kho hàng chứ không kinh doanh xăng dầu như hiện nay. Đến năm 1978, UBND Q.Bình Thạnh ra quyết định trưng mua căn nhà kho này và giao cho một đơn vị bố trí làm cửa hàng thủy hải sản. Năm 1995, khu vực có trạm xăng được giao cho một công ty xăng dầu sử dụng và kinh doanh cho đến nay.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, căn nhà 469 Bạch Đằng từng được gia đình ông T. giao cho một số người trông coi và đại diện để giải quyết các vấn đề pháp lý. Năm 2009, người đại diện cho gia đình ông T. có văn bản đề nghị Phòng Quản lý đô thị Q.Bình Thạnh xác nhận tình trạng nhà không còn thuộc diện Nhà nước quản lý. 

Căn nhà ở địa chỉ 469 Bạch Đằng bị trạm xăng án ngữ ngay phía trước

Theo xác định của Phòng Quản lý đô thị Q.Bình Thạnh, căn nhà 469 Bạch Đằng và trạm xăng dầu cùng địa chỉ, được UBND TP.HCM ra quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước vào năm 1995. Đến năm 1997, UBND TP.HCM tiếp tục ra văn bản xác lập căn nhà số 469 Bạch Đằng thuộc quyền sở hữu nhà nước theo diện “nhà vắng chủ”.

Đến năm 1999, UBND TP.HCM tiếp tục ra quyết định, xác định căn nhà số 469 Bạch Đằng thuộc diện vắng chủ, do Công ty cổ phần Kinh doanh thủy hải sản quản lý, sử dụng. Tuy nhiên, cũng theo xác nhận của Phòng Quản lý đô thị Q.Bình Thạnh, tại địa chỉ này, ngoài trạm xăng, còn có một số tổ chức, cá nhân khác sử dụng.

Diễn biến vụ việc cho thấy, khu đất ở địa chỉ 469 Bạch Đằng gồm một số căn nhà và trạm xăng dầu, đã tồn tại trước năm 1975. Sau năm 1975, căn nhà vẫn có người ở nhưng trạm xăng được Nhà nước chuyển giao cho một đơn vị quản lý, kinh doanh. Đến nay, những người thừa thưởng tài sản này muốn xác lập quyền sở hữu nhà ở và đất ở nhưng chưa được giải quyết do nhà không có lối đi riêng. Trong khi đó, lối vào nhà lại bị trạm xăng án ngữ. 

Viện lý do không chính đáng, gây phiền hà cho dân

Theo các văn bản do chúng tôi thu thập được, trước kiến nghị của ông T., từ đầu năm 2019, Văn phòng UBND TP.HCM đã có công văn đề nghị Sở Xây dựng TP.HCM chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xác minh hiện trạng, tìm hướng giải quyết. Đến cuối năm 2019, các đơn vị liên quan mới kiểm tra hiện trường.

Theo biên bản do đại diện Sở Xây dựng TP.HCM chủ trì thực hiện ngày 26/12/2019, cây xăng được xác định nằm trên lộ giới và phía sau cây xăng này là lối đi vào nhà của người dân. Nhưng, biên bản cũng chỉ dừng lại ở việc ghi nhận hiện trạng, chưa đưa ra hướng giải quyết.

Do nhiều lần khiếu nại gửi các cơ quan chức năng ở TP.HCM nhưng không được giải quyết, năm 2014, bà Trần Thị Thu - người đồng thừa kế căn nhà 469 Bạch Đằng - đã làm đơn khiếu nại lên Thanh tra Bộ Xây dựng. Qua nghiên cứu vụ việc, Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng, trước năm 1975, khu đất ở địa chỉ 469 Bạch Đằng gồm có nhà ở và trạm xăng dầu. Sau năm 1975, Nhà nước có quyết định quản lý trạm xăng dầu, đồng thời tiếp quản phần diện tích nhà đất cho thuê, giao cho Công ty Kinh doanh hải sản khu vực 2. Gia đình bà Thu vẫn quản lý, sử dụng phần diện tích đất còn lại từ đó đến nay.

Theo Thanh tra Bộ Xây dựng, gia đình bà Thu đã làm đơn xin giấy chứng nhận sở hữu nhà và quyền sở hữu phần diện tích đất đang ở; Phòng Tài nguyên và Môi trường Q.Bình Thạnh đã thụ lý hồ sơ nhưng nhiều năm không giải quyết. Việc phòng này viện lý do “gia đình chưa thỏa thuận được lối đi với đơn vị quản lý xăng dầu” là không hợp lý. 

“Đây là lý do không chính đáng, đã gây phiền hà cho người dân, dẫn đến khiếu nại vượt cấp, kéo dài vì trạm xăng dầu nguyên là nhà đất của chủ nhà, khi Nhà nước thu hồi diện tích thuộc trạm xăng thì phải có trách nhiệm bố trí lối đi cho gia đình đối với diện tích còn lại. Trên thực tế, gia đình vẫn ra vào từ lối đường Bạch Đằng, việc bố trí trạm xăng dầu chỉ là tạm thời, không phù hợp với quy định, vì theo quy hoạch, khi đường Bạch Đằng mở rộng, trạm xăng dầu phải giải tỏa” - văn bản của Thanh tra Bộ Xây dựng nhấn mạnh. 

Hoàng Nhiên