42 năm báo Phụ Nữ ra số đầu tiên (19/5/1975 - 19/5/2017): Phản biện xã hội, nuôi giữ niềm tin

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm - Chủ tịch Hội đồng Nhân dân TP.HCM:

Báo Phụ Nữ - một trong những kênh tham chiếu của Hội đồng Nhân dân

Chỉ 19 ngày sau khi TP Sài Gòn được giải phóng, đã có một tờ báo của phụ nữ ra đời và từ đó, từng bước phát triển, lớn mạnh, tạo bản sắc. Điều đó để thấy tầm nhìn, sự nhạy bén và bản lĩnh của những người phụ nữ thông qua một tờ báo của chính giới. 

Sự tin yêu, trân trọng và… ngạc nhiên thú vị ấy, qua 42 năm, tới thế hệ kế cận ngày nay, trong tôi vẫn vẹn nguyên. Các bạn tiếp tục mang tinh thần phụ nữ: dấn thân, trách nhiệm, tình cảm, nhân văn, để đồng hành cùng cuộc sống, đồng thuận cùng chính quyền, đồng lòng cùng nhân dân. 

Rất nhiều vấn đề, vụ việc báo Phụ Nữ phát hiện, phản ánh, phản biện đã được các cơ quan, ban ngành; đặc biệt là Hội đồng Nhân dân TP tiếp nhận, tiếp cận và xử lý, xem đây như là một trong những kênh tham chiếu để tìm cách giải quyết vấn đề, tháo gỡ những khó khăn, bất cập, cùng chung sức xây dựng, bảo vệ chất lượng sống tốt cho nhân dân thành phố. 

Đó là kết quả của một tinh thần, một tư thế đi thẳng vào cuộc sống, đi về phía nhân dân, tự nguyện gánh lấy trách nhiệm cùng chính quyền thành phố trong việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp không chỉ cho phụ nữ, trẻ em. Và các bạn đã rất xứng đáng ghi nhận được thành quả, đó là sự tin yêu, tin cậy của bạn đọc khắp cả nước, trong đó có tôi và gia đình tôi. 

Những thách thức, cũng là thời cơ của báo chí hiện đại, của truyền thông kỹ thuật số đang đặt ra, đang chờ đón, tôi mong tập thể báo Phụ Nữ tiếp tục đoàn kết, bản lĩnh, tự tin, tinh tế để bước tiếp trên con đường báo chí cách mạng với tinh thần Phụ Nữ, xứng đáng là tiếng nói của phụ nữ TP.HCM, là tình yêu và sự tin cậy của tất cả mọi nhà, mọi người. 

Ông Lê Thanh Hải - Nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM

Cái tình Phụ Nữ ở lại cùng bạn đọc 

Khi tôi đọc loạt bài “Đây thành phố tôi yêu”, rồi “Những đứa con thành phố” trên báo Phụ Nữ, sau đó, các bạn phóng viên cùng chúng tôi lên Bến Cầu, Tây Ninh, Khu tưởng niệm liệt sĩ TNXP, trở về tôi tham dự buổi gặp gỡ, giao lưu TNXP các thế hệ do báo tổ chức, tôi hết sức xúc động và nhận rõ, các bạn không chỉ viết báo bằng tình cảm và lòng biết ơn sự hy sinh, đóng góp của các thế hệ mà còn là trách nhiệm xã hội, là thái độ lao động hết sức ý nghĩa, thiết thực và bền bỉ. 

Sự phát triển của TP.HCM như ngày hôm nay, đã ghi nhận những đóng góp lớn lao của các thế hệ phụ nữ, trong đó, báo Phụ Nữ vừa là kênh chuyển tải thông tin, tình cảm, nguyện vọng của chị em thành phố, vừa là một phần sức sống để tạo nên nhịp sống sôi động, tươi mới, tiến bộ của phụ nữ, của thành phố thân yêu, trong suốt 42 năm qua. 

Ông Lê Thanh Hải - Nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM.

Tôi ghi nhận và trân trọng tâm huyết, trách nhiệm, khả năng lao động của đội ngũ nhà báo của báo Phụ Nữ hiện nay. Trong khó khăn, cạnh tranh, thách thức của báo chí hiện đại, một tờ báo giới luôn giữ được bản sắc giới, có nhiều bài viết phản ánh xã hội đa dạng, nhận định nhạy bén, sắc sảo và đầy trách nhiệm, đầy tình người. Đó chính là thành công của báo Phụ Nữ, khiến tờ báo luôn ở lại cùng bạn đọc, luôn được sự đón nhận của xã hội, của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố. 

Giáo sư - Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng

Tinh thần bình đẳng của một tờ báo

Tinh thần bình đẳng luôn được thể hiện, và thể hiện có dấu ấn trên báo Phụ Nữ. Bình đẳng về tư duy, nhận thức, khả năng soi chiếu vấn đề, không đẩy góc nhìn theo hướng khu biệt giới, đã dẫn tới tiếng nói của tờ báo Phụ Nữ có tính bao quát khá rộng, lại đủ sự nhạy bén cho tính chiều sâu. 

Việc ưu tiên những vấn đề, câu chuyện về giới lại không hề phản chiếu sự yếm thế, mặc cảm giới mà là gãy gọn, mạch lạc, đơn thuần đó là tập trung chuyển tải hàm lượng kiến thức, thông tin để mọi thành viên, trong đó đặc biệt là người phụ nữ với thiên chức làm vợ, làm mẹ, em gái… nắm bắt, hiểu biết, sắp xếp trong việc chăm sóc gia đình và bản thân. 

Bên cạnh những mảng như giáo dục, thị trường, xã hội, gia đình, báo đã dành đất cho mảng y tế - sức khỏe rất rộng. Những vấn đề y khoa thường thức, báo luôn đi kèm cảnh báo từ phòng tới chống. Những vấn đề của lĩnh vực điều hành, hoạt động của ngành, báo đã có nhiều bài viết phản biện chính sách, cơ chế, quản trị rất kịp thời, sắc bén; và nhất là trong hành nghề y, trong quản lý dược… Tôi nghĩ, tiếng nói phản biện xã hội là một ưu thế của báo Phụ Nữ hiện nay, nó cũng thể hiện trách nhiệm của người cầm bút, hướng đến việc xây dựng một sinh thái xã hội - cộng đồng hoàn thiện hơn, lành mạnh hơn. 

Giáo sư - Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng.

Điều ấm áp mà báo Phụ Nữ mang lại cho hàng triệu độc giả của mình là dù ở bất cứ thời điểm, tình huống nào, báo luôn giữ một điểm nhìn rất nhân văn, thấu đáo bằng một bút lực mạnh mẽ, tinh tế, có sự trau chuốt về chữ lẫn nghĩa. Tôi bị thuyết phục về điều này bởi trong thời buổi “bung trổ” của bao loại hình truyền thông, giữ một nền tảng và phong cách viết báo chuẩn mực, tử tế, nó không chỉ thể hiện sự vững vàng về tính nghiệp vụ mà còn là đạo đức, là cốt cách, là bản sắc kiêu hãnh của các nhà báo mang tên Phụ Nữ. 

Chúc mừng tuổi mới của các bạn. Chúc tờ báo ngày càng thành công. 

Ông Nguyễn Thành Tài - nguyên Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân TP.HCM

Động lực dấn thân và đổi mới

Một cảm nhận rất rõ về sự đổi thay của báo Phụ Nữ trong thời gian gần đây là tờ báo đã, đang được đổi mới ngày một tốt hơn.

Tôi là bạn đọc thường xuyên của báo, điều trước tiên tôi nhận thấy là các bạn đã nỗ lực hết sức mình trong việc cải tiến, đổi mới cả về nội dung lẫn hình thức của tờ báo; quán xuyến tốt hơn vai trò của cơ quan truyền thông và là cơ quan ngôn luận của Hội LHPN TP, để tờ báo trở nên gần gũi hơn với người dân, nhất là với chị em phụ nữ; được độc giả đón nhận như người bạn đồng hành, cùng sẻ chia, tiếp sức trên bước đường tìm kiếm, tạo dựng cuộc sống mới tiến bộ, văn minh, hiện đại và đậm nghĩa tình.

Ông Nguyễn Thành Tài - nguyên Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân TP.HCM

Khát vọng ấy như được tiếp thêm nhiều động lực cho đội ngũ cán bộ, phóng viên dấn thân, tìm tòi sáng tạo trong hoạt động nghề nghiệp, sâu sát, lắng nghe, gạn lọc tìm kiếm chất liệu từ cuộc sống. Báo không chỉ đưa tin, phản ánh về cái đúng đắn, thành công; những điều hay, lẽ phải... mà còn mạnh dạn nêu lên những mặt trái, tiêu cực, những khuất tất, gian dối, bất công vẫn còn hiện hữu trong cuộc sống... Và chắc hẳn, để làm được tất cả những điều đó, đòi hỏi tinh thần dũng cảm, tự tin của tập thể Ban biên tập, tòa soạn và đội ngũ phóng viên.

Mặt khác, trong thời đại của thế giới phẳng thì việc thông tin nhanh nhạy, kịp thời, chính xác là đòi hỏi rất cao đối với nghề làm báo nếu như muốn tồn tại. Tôi rất mừng là các bạn đã phần nào thể hiện được năng lực ấy, nhạy bén, nắm bắt kịp thời các sự kiện nóng đang xảy ra trên thế giới, khai thác một cách tinh tế, sắc bén dưới giác độ “vai trò đàn bà” thông qua nhiều bài viết phản ảnh, luận đề với thông điệp nữ quyền hết sức đúng đắn, tiến bộ, văn minh.

Là tờ báo của giới nên các bạn đã không quên dành sự quan tâm vun vén cho cái đẹp của người phụ nữ, cả hình thể lẫn tâm hồn ngày càng một vươn cao đến những giá trị nhân văn, tao nhã của người phụ nữ Việt Nam,  những phẩm cách của người phụ nữ trong giai đoạn hội nhập và phát triển - mạnh mẽ, tự tin, bản lĩnh và đầy quyến rũ.  

Tôi mong các bạn giữ mãi tinh thần sáng tạo, đổi mới không ngừng, phát huy những thành quả bước đầu của sự dấn thân, phản biện xã hội để luôn là người bạn thân thiết của bạn đọc, nhất là người phụ nữ thuộc các giai tầng trong xã hội. 

Bà Nguyễn Thế Thanh - nguyên Tổng biên tập báo Phụ nữ TP.HCM 

Nữ tính và chính trực, vẻ đẹp tiếp nối của một tờ báo

Khi làm thủ tục xin phép xuất bản báo Phụ Nữ Sài Gòn 42 năm trước, nay là báo Phụ Nữ Thành phố HCM, những người sáng lập tờ báo là các bà Đỗ Duy Liên và Bùi Thị Nga từng kể lại cho lớp sau nghe suy nghĩ của họ thời điểm đó, rất đơn giản, như sau: thành phố này không thể thiếu tờ báo của giới nữ.

Vì những lý do nào đó mà chúng ta không thể duy trì các tờ báo phụ nữ của giai đoạn đã qua thì chúng ta cũng phải ngay lập tức thành lập tờ báo phụ nữ khác. Báo Phụ Nữ là diễn đàn của những người chiếm phân nửa dân số, là công cụ để phụ nữ hiểu xã hội và tham gia xây dựng xã hội từ góc độ người lao động, người công dân, người vợ và người mẹ. 

Bà Nguyễn Thế Thanh - nguyên Tổng biên tập báo Phụ nữ TP.HCM

42 năm qua, tâm nguyện ấy của những người sáng lập tờ báo đã được những thế hệ tiếp nối của báo Phụ Nữ TP.HCM (báo Phụ Nữ) trân trọng tiếp nhận và giữ gìn. Trên mặt báo Phụ Nữ suốt 42 năm qua, khi thưa khi dày, nhưng chưa bao giờ vắng những trang mục mang tính diễn đàn cho giới nữ, vì giới nữ và rộng hơn là vì xã hội. Làm thế nào để giữ hạnh phúc gia đình khi lối sống và nhịp sống xã hội có quá nhiều thay đổi? Phụ nữ tham gia lãnh đạo có phải là yếu tố làm mất cân đối vai trò làm vợ, làm mẹ? Chính sách cho lao động nữ phải thế nào thì mới thực sự là hỗ trợ người mẹ đi làm việc nhưng không đẩy lao động nữ vào vị thế “là gánh nặng, phải chiếu cố”…? 

Thế nhưng, nếu những người làm báo Phụ Nữ chỉ bằng lòng với những vấn đề liên quan trực tiếp đến chất lượng sống của người phụ nữ thì chắc chắn tờ báo vẫn chưa thể hiện hết trách nhiệm xây dựng xã hội của người phụ nữ. Một khi xã hội chưa thực sự tốt đẹp như mong muốn, một khi cái ác và lòng tham còn hiện diện, một khi sự trì độn trong tư duy kéo dài trở thành cái xấu níu chậm bước phát triển của đất nước thì làm sao người phụ nữ, báo Phụ Nữ có thể đứng ngoài cuộc đấu tranh chống lại những tiêu cực, trong đó có tham nhũng?

Những loạt bài chống tiêu cực, chống tham nhũng của phóng viên báo Phụ Nữ tạo được tiếng vang xã hội và góp phần chứng minh báo Phụ Nữ đã chưa bao giờ quên sứ mạng kép của mình: vừa là nơi để phụ nữ tìm thấy góc tâm sự riêng tư, và ấm áp mà người “nội tướng” của mỗi mái nhà cần chia sẻ; lại vừa là nơi khẳng định sự tự tin mạnh mẽ của những nữ công dân trong vai trò đấu tranh xây dựng xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. 

Đó thực sự là điều đáng tự hào của các thế hệ làm báo Phụ Nữ. Mong sao báo Phụ Nữ mãi phát huy được “sứ mạng kép” không phải lúc nào cũng dễ dàng đó, vì bạn đọc của mình, vì sự tiến bộ và bình đẳng xã hội. 

Nhóm Phóng Viên