3 triệu người thoát thuế thu nhập cá nhân

 Ngày 1/7, Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mới sẽ có hiệu lực. Ngoài giảm đáng kể mức thuế, người dân và các cơ quan thuế sẽ được hướng dẫn rõ ràng, minh bạch hơn về thủ tục. Đó là các nội dung được Bộ Tài chính đưa ra tại hội thảo “Hướng tới thực thi hiệu quả Luật Thuế TNCN” tổ chức vào sáng 16/5 ở Hà Nội.

Ngân sách có thể hụt thu 8.000 tỉ đồng

Thay đổi lớn nhất của Luật Thuế TNCN mới là nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế từ 4 triệu đồng/tháng hiện nay lên 9 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, không hạn chế số lượng người phụ thuộc là vợ, con, cha, mẹ… với mức giảm trừ 3,6 triệu đồng/người, tăng gấp đôi so với hiện hành.

Như vậy, cá nhân có 1 người phụ thuộc với mức thu nhập 10 triệu đồng/tháng theo luật hiện hành phải nộp thuế 220.000 đồng nhưng theo luật mới sẽ được ra khỏi diện nộp thuế. Đối với người có thu nhập 15 triệu đồng/tháng hiện đang phải nộp thuế 690.000 đồng nhưng theo luật mới chỉ phải nộp 120.000 đồng. Cá nhân có 2 người phụ thuộc, thu nhập dưới 16,2 triệu đồng/tháng cũng chưa phải nộp thuế.

Có khoảng 3 triệu người được ra khỏi diện nộp thuế TNCN kể từ sau ngày 1/7. Ảnh: TẤN THẠNH

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với mức giảm trừ gia cảnh này, mức điều tiết thuế được giảm ở tất cả các bậc. Cụ thể, 100% người nộp thuế ở bậc 1 hiện nay sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế; 72% số người nộp thuế ở bậc 2 sẽ được chuyển sang nộp thuế bậc 1; mức điều tiết giảm ở tất cả các bậc còn lại cũng sẽ diễn ra tương tự. Như vậy, sẽ có khoảng 3 triệu người được ra khỏi diện nộp thuế TNCN.

Ông Đinh Văn Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội, cho biết vẫn có nhiều lo ngại khi tính toán của Bộ Tài chính cho thấy ngân sách có thể hụt thu khoảng 6.000 tỉ đồng nếu thực hiện Luật Thuế TNCN mới. Đó là tính toán của năm 2012, năm nay có thể hụt thu đến 8.000 tỉ đồng và đến năm 2014 sẽ là 14.000 tỉ đồng.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế, tin tưởng: “Khi nghĩa vụ thuế giảm đi, không hẳn ngân sách sẽ thất thu. Ngược lại, điều đó sẽ khiến tính tự giác của người nộp thuế tăng lên và đóng góp vào động lực tăng trưởng kinh tế”.

Nghệ sĩ trốn thuế: Chưa ngã ngũ

Trong 4 năm triển khai Luật Thuế TNCN, điều khiến các đại biểu băn khoăn là vẫn còn bất bình đẳng giữa các cá nhân nộp thuế. Cụ thể, khi các cá nhân làm việc tại đơn vị hành chính sự nghiệp, Nhà nước, doanh nghiệp được khấu trừ lương tương đối đầy đủ thì cơ quan thuế vẫn chưa kiểm soát chặt chẽ thu nhập vãng lai của ca sĩ, người mẫu…

Từ ngày 1/7, nhiều người sẽ không còn nộp thuế thu nhập cá nhân Ảnh: TẤN THẠNH

Bà Tạ Thị Phương Lan, Vụ Quản lý thuế TNCN (Tổng cục Thuế), cho biết cơ chế quản lý thuế TNCN với các đối tượng này đã có nhưng văn bản hướng dẫn thực hiện chưa rõ ràng. Do đó, việc tính thuế còn nhiều vướng mắc và câu chuyện nghệ sĩ có trốn thuế hay không vẫn chưa ngã ngũ.

Theo bà Lan, thuế TNCN của các nghệ sĩ được kiểm soát bằng cách khấu trừ thuế tại nguồn, tức là thông qua các nhà tài trợ, nhà tổ chức sự kiện hoặc các trung tâm quản lý bản quyền. Họ có hệ thống phần mềm để kiểm soát số lượng bài hát, chi phí trả cho mỗi sô diễn và căn cứ vào đó để khấu trừ. “Cơ chế là như vậy nhưng các văn bản hướng dẫn chưa được cụ thể nên trách nhiệm chưa rõ ràng, sắp tới sẽ có hướng dẫn rõ ràng hơn” - bà Lan khẳng định.

Cho rằng những nghi ngờ nghệ sĩ trốn thuế là có cơ sở vì ngày càng nhiều đối tượng vung tay tiêu xài xa xỉ nhưng biện hộ rằng “tự mua bằng công sức của chính mình” và đóng thuế nhỏ giọt hơn cả công chức thu nhập làng nhàng, bà Nguyễn Thị Cúc đề xuất thực hiện cơ chế kiểm soát chi tiêu cá nhân. Tức là khi cá nhân vung tiền mua siêu xe, sắm tài sản lớn, hàng xa xỉ thì phải giám sát, có kê khai thu nhập rõ ràng. “Thông thường, đối với các cá nhân này, nguồn thu từ sản xuất, kinh doanh không có, kê khai thu nhập không có nguồn nào rõ ràng nên cần truy tận gốc những trường hợp đó để truy thu thuế” - bà Cúc nói.

Theo PHƯƠNG ANH (Người Lao Động)