3 thách thức lớn của TPHCM trong năm học mới

Vẫn thiếu cả ngàn giáo viên

Ông Tống Phước Lộc - Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Sở GD-ĐT TPHCM - thông tin: Tính đến tháng 9/2023, toàn thành phố có 12 quận, huyện hoàn thành công tác tuyển dụng giáo viên cho năm học 2023-2024, với 1.243 chỉ tiêu. Các địa phương đang trong thời gian thực hiện quy trình tuyển dụng, chờ báo cáo kết quả gồm quận 4, 5, 6, 10, 11, Bình Thạnh, Gò Vấp và TP Thủ Đức.

Sở GD-ĐT TPHCM đã thực hiện tuyển dụng giáo viên đợt 1 với 165 ứng viên trúng tuyển vào các trường THPT.

Dù tuyển dụng, TPHCM vẫn thiếu cả ngàn giáo viên năm học mới

Trong khi đó, nhu cầu nhân sự, năm học 2023-2024, TPHCM cần tuyển 4.721 giáo viên ở tất cả các bậc học từ mầm non đến THPT. Cụ thể, các trường THPT cần tuyển 255 giáo viên; Khối quận, huyện cần tuyển 4.466 giáo viên, bao gồm 65 giáo viên chuyên biệt, 986 giáo viên mầm non, 1.667 giáo viên tiểu học, 1.748 giáo viên THCS; 255 giáo viên THPT. Số nhân viên cần tuyển dụng trong năm học mới là 773 nhân viên ở các bậc học từ mầm non đến THPT. Như vậy, tính đến thời điểm đầu năm học mới, TPHCM còn thiếu đến 3.319 giáo viên. 

Nhận định về thực trạng thiếu giáo viên hiện nay trên địa bàn thành phố, lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM thẳng thắn, áp lực công việc cao, số lượng giáo viên được đào tạo từ các cơ sở giáo dục chưa đáp ứng được nhu cầu trường lớp hiện nay dẫn đến không có nguồn nhân lực cung cấp. Cạnh đó, mức lương chưa cạnh tranh với các cơ sở giáo dục quốc tế và ngoài công lập nên gặp khó khăn trong quá trình tuyển dụng. Đặc biệt ở cấp tiểu học, THCS gặp khó khăn nguồn tuyển giáo viên môn âm nhạc, tin học, tiếng Anh.

“Khát” phòng học, gia tăng sĩ số học sinh/lớp

Năm học 2023-2024, TPHCM tăng thêm 35.055 học sinh so với năm học 2022-2023. Trong đó, tăng nhiều nhất là bậc THCS với 34.107 học sinh.

Dịp khai giảng năm học mới, TPHCM đưa vào 27 dự án trường học với 441 phòng học mới (số phòng học tăng thêm là 282 phòng). Đến hết tháng 12/2023 tiếp tục hoàn tất đưa vào sử dụng thêm 21 dự án trường học với tổng số 231 phòng học, tăng thêm 89 phòng học mới. 

Tính trong cả năm học 2023-2024, TPHCM sẽ đưa vào sử dụng thêm 371 phòng học mới. Trong đó, mầm non tăng thêm 70 phòng, tiểu học tăng thêm 190 phòng học mới; THCS tăng thêm 53 phòng và 58 phòng học khác.

Mặc dù vậy, theo tính toán, với 34.107 học sinh tăng thêm ở bậc THCS trong năm học 2023-2024- tương đương 758 lớp học theo điều lệ sĩ số học sinh trường THCS, TPHCM cần ít nhất là 379 phòng học mới (chỉ tính trên số lớp học 1 buổi/ngày), mới có thể đáp ứng đủ phòng học cho số học sinh gia tăng. Tuy nhiên, số phòng học mới ở bậc THCS tăng trên cả năm học toàn thành phố chỉ đạt 53 phòng, đáp ứng tối đa 4.770 học sinh (1 phòng học/2 lớp). 

Số học sinh tăng thêm lớn đặt áp lực về cơ sở vật chất, trường lớp cho TPHCM

Để giải quyết bài toán thiếu phòng học, đảm bảo đủ chỗ học sinh cho học sinh, hiện nay các địa phương, nhà trường đang tính đến giải pháp dồn lớp, tăng sĩ số học sinh/lớp, giảm tỉ lệ học sinh học 2 buổi/ngày, cũng như tận dụng sử dụng tối đa công năng các phòng chức năng không cần thiết để chuyển đổi thành phòng học.

Tại Trường THCS Ngô Quyền (quận Tân Bình), năm học mới tăng thêm 2 lớp Sáu với khoảng gần 100 học sinh. Giải pháp được trường đưa ra để đáp ứng đủ chỗ học sinh cho học sinh là tăng sĩ số học sinh của các lớp lên khoảng 50 học sinh/lớp.

Tại quận 6, với gần 1.000 học sinh khối Sáu gia tăng trong năm học 2023-2024, ông Lưu Hồng Uyên - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận -  cho biết, trước mắt quận thực hiện phân bổ, sắp xếp rải đều số học sinh tăng thêm vào 10 trường THCS trên địa bàn quận theo khả năng tiếp nhận của từng trường. Ví dụ, Trường THCS Nguyễn Văn Luông được phân bổ tăng thêm 4 lớp, Trường THCS Phú Định phân bổ thêm 2 lớp… tính toán đủ chỗ học cho học sinh.

Mặt khác, quận đánh giá từng trường THCS để chuyển đổi công năng sử dụng của các phòng chức năng không thực sự cần thiết, chuyển đổi thành lớp học để giúp học sinh vừa có thêm chỗ học, vừa kéo giảm sĩ số lớp, tăng tỉ lệ học sinh được học 2 buổi/ngày.

“Ví dụ, chuyển phòng ngủ học sinh thành phòng học, tận dụng chính phòng học để học sinh nghỉ trưa; chuyển phòng để xe của giáo viên thành phòng học. Khi Trường THCS Nguyễn Thái Bình xây dựng mới được quận chuyển đổi công năng 10 phòng ngủ học sinh thành 10 phòng học, đáp ứng số phòng học tăng thêm như 1 trường mới. Đặc biệt, quận tích cực tham mưu quận uỷ, UBND quận đẩy nhanh tiến độ các dự án giáo dục, tích cực tham mưu quỹ đất giáo dục” - ông Lưu Hồng Uyên nói.

Không đáp ứng đủ trang thiết bị dạy học tối thiểu

Thông tin về thực trạng cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học tối thiểu năm học 2023-2024 và nhu cầu bổ sung trong giai đoạn 2021-2025, Sở GD-ĐT TPHCM nhận định, tỉ lệ trang thiết bị dạy học hiện có đáp ứng nhu cầu dạy học tối thiểu ở tất cả các khối lớp, bậc học toàn thành phố đều chưa đạt 100%. 

Cụ thể, ở bậc tiểu học, tỉ lệ bàn ghế chỉ đáp ứng 52% nhu cầu tối thiểu, máy tính chỉ đạt 54%, thiết bị dạy học ngoại ngữ chỉ 52%, thiết bị dạy học tối thiểu chỉ từ 72,9%-78,1%.

Thiết bị dạy học tối thiểu chưa đáp ứng đủ nhu cầu tối thiểu ở tất cả các bậc học

Ở bậc THCS, bàn ghế mới đáp ứng được 86% nhu cầu tối thiểu; thiết bị dạy học ngoại ngữ đáp ứng 57%; máy tính 74%; thiết bị dạy học tối thiểu từ 71,7%-77,9%.

Ở bậc THPT, bàn ghế hiện đáp ứng được 95% nhu cầu tối thiểu; thiết bị dạy học ngoại ngữ chỉ đáp ứng được 33% nhu cầu tối thiểu; máy tính đạt 76% nhu cầu; thiết bị dạy học tối thiểu chỉ đạt từ 74,3%-77,7%. 

Trước thực trạng này, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu cho biết năm học 2023-2024, TPHCM sẽ triển khai số hoá thiết bị dạy học sở giáo dục đồng bộ ở các cơ sở giáo dục toàn thành phố. Từ đó giúp sở, phòng giáo dục nắm được từng cơ sở giáo dục đã sử dụng thiết bị dạy học như thế nào, khấu hao ra sao, còn thiếu những thiết bị nào để có phân bổ phù hợp nhất… 

Quốc Trung