PNO - 3 nhà khoa học đoạt Giải thưởng Nobel Vật lý năm 2021 cho các nghiên cứu của họ về những hiện tượng hỗn loạn và có vẻ ngẫu nhiên.
Các hệ thống phức tạp, đặc trưng bởi tính ngẫu nhiên và rối loạn - giải thưởng Nobel Vật lý năm 2021 công nhận các phương pháp mới để mô tả và dự đoán thay đổi lâu dài của các hệ thống này.
Trong đó, nhà khí tượng học Syukuro Manabe (Đại học Princeton, Mỹ), nhà hải dương học và điều biến khí hậu Klaus Hasselmann (Viện Khí tượng Max Planck, Đức) sẽ chia nhau một nửa giải thưởng Nobel Vật lý 2021. Họ đã đặt nền tảng kiến thức của nhân loại về khí hậu Trái đất và cách loài người ảnh hưởng đến nó.
Một nửa giải thưởng còn lại thuộc về giáo sư Giorgio Parisi (Đại học Sapienza, Ý), đã đem đến những đóng góp mang tính cách mạng đối với lý thuyết về các vật liệu bị xáo trộn và các quá trình ngẫu nhiên.
 |
| 3 nhà khoa học từ Mỹ, Đức và Ý cùng chia nhau giải Nobel Vật lý 2021 |
Một hệ thống phức tạp có tầm quan trọng thiết yếu đối với loài người là khí hậu Trái đất. Syukuro Manabe đã chứng minh mức độ tăng carbon dioxide trong khí quyển dẫn đến nhiệt độ bề mặt Trái đất tăng lên như thế nào.
Vào những năm 1960, ông đã dẫn đầu trong nghiên cứ sự phát triển của các mô hình vật lý về khí hậu Trái đất và là người đầu tiên khám phá sự tương tác giữa cân bằng bức xạ và sự vận chuyển thẳng đứng của các khối khí. Công việc của ông đã đặt nền móng cho sự phát triển của các mô hình khí hậu hiện nay.
Khoảng 10 năm sau, Klaus Hasselmann đã tạo ra một mô hình liên kết thời tiết và khí hậu với nhau, do đó trả lời câu hỏi tại sao các mô hình khí hậu có thể đáng tin cậy mặc dù thời tiết luôn thay đổi và hỗn loạn.
Ông Hasselmann cũng phát triển các phương pháp xác định các tín hiệu cụ thể, chỉ dấu, mà các hiện tượng tự nhiên và hoạt động của con người đều in dấu trong khí hậu. Các phương pháp của ông đã được sử dụng để chứng minh rằng nhiệt độ tăng lên trong khí quyển là do con người thải ra khí cacbonic.
Vào khoảng năm 1980, Giorgio Parisi đã phát hiện ra các mẫu ẩn trong các vật liệu phức tạp bị xáo trộn. Khám phá của ông là một trong những đóng góp quan trọng nhất cho lý thuyết về hệ thống phức tạp. Chúng giúp chúng ta có thể hiểu và mô tả nhiều vật liệu và hiện tượng khác nhau theo cách dường như hoàn toàn ngẫu nhiên, không chỉ trong vật lý mà còn trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn như toán học, sinh học, khoa học thần kinh và học máy.
Thors Hans Hansson, chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý phát biểu: “Những khám phá được công nhận trong năm nay chứng minh rằng kiến thức của chúng ta về khí hậu dựa trên một nền tảng khoa học vững chắc, dựa trên sự phân tích chặt chẽ các quan sát. Qua đó góp phần giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về các đặc tính và sự tiến hóa của các hệ thống vật lý phức tạp”.
Linh La (theo Nobel Prize)
| Chia sẻ bài viết: |
Giá bất động sản ở Seoul tăng chóng mặt khiến chính quyền đang cân nhắc việc di dời bếp ăn từ thiện để lấy đất xây cao ốc.
Ngày 23/11, hàng ngàn người đã xuống đường tại Valencia, yêu cầu hành động đối với các trường học bị hư hại do trận lũ lụt chết người.
Một số phụ nữ Nam Á chọn không sinh con. Tỉ lệ sinh đang giảm đã tạo nên một thách thức về nhân khẩu học tại các quốc gia Nam Á.
Lừa dối vợ/chồng không còn là tội ác ở New York, Mỹ nữa.
Công ty này yêu cầu nhân viên phải từ chối tiền gả cô dâu, tránh tổ chức đám cưới xa hoa và tránh phụ thuộc vào cha mẹ để mua nhà, xe.
Xu hướng trang điểm mới này của những cô gái trẻ Nhật Bản Quốc đang bị chỉ trích, bởi nó phản khoa học và gây nguy hiểm cho da.
Ngày 21/11, chủ sở hữu của một phòng khám sản khoa tại Campuchia đã bị buộc nhiều tội danh sau khi vứt xác 1 bệnh nhân tử vong.
Liên hiệp quốc cho biết, 2024 trở thành năm chết chóc nhất đối với các nhân viên cứu trợ.
Ngày 22/11, nhà chức trách cho biết 1 trẻ ở California đã trở thành trường hợp đầu tiên tại Mỹ dương tính với cúm gia cầm H5N1.
Nhà hàng Al Condominio tại TP Verona, Ý quyết định tặng 1 chai rượu vang miễn phí cho những khách hàng cất điện thoại di động của họ trong bữa ăn.
Nhóm nghiên cứu từ đất nước mặt trời mọc đang phát triển phương pháp chữa ung thư, bằng cách ức chế tế bào T và kích thích hệ miễn dịch.
Theo một nghiên cứu mới ở Mỹ, ngồi ở bàn làm việc cả ngày có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn.
Ngày 21/11, người phụ nữ cao nhất thế giới và người phụ nữ nhỏ nhất thế giới đã gặp nhau để cùng ăn mừng kỷ lục đáng nhớ của họ.
Một tài xế taxi ở miền trung Trung Quốc đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cảnh sát bắt giữ một nghi phạm giết người.
ICC đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ Palestine, bao gồm cả Gaza.
Máy bay không người lái và các công nghệ khác để theo dõi động vật hoang dã đang được sử dụng để đe dọa, quấy rối, theo dõi phụ nữ Ấn Độ.
TikTok bị chỉ trích vì thái độ “thờ ơ” trước tình trạng trẻ em tự quay video dung tục gửi cho người lạ để đổi lấy tiền, quà.
Các nhà chức trách Lào đã báo cáo thêm một nạn nhân là người Anh tử vong nghi do ngộ độc methanol.
