20 tuổi ngồi viết sử 1000 năm

Văn học trẻ nhiều năm trước rất hiếm những tác phẩm khai thác đề tài lịch sử. Tiểu thuyết, truyện dã sử cũng chỉ thuộc về những tên tuổi kỳ cựu chuyên “thâm canh” thể loại này. Nhưng thời gian gần đây, văn đàn đã xuất hiện những cây bút 8X, thậm chí 9X dám đụng đến lĩnh vực "hóc búa" này.

Trong số các tác phẩm được giới thiệu từ "Cuộc vận động sáng tác văn học tuổi 20 lần VI" (đang trong giai đoạn chấm sơ khảo và phát hành một số tác phẩm hay), có thể nói Nhân gian nằm nghiêng của Đặng Hằng khiến người đọc tò mò nhất. Ấn tượng từ cái tựa đến thể loại: truyện dài lịch sử, với bối cảnh triều đại nhà Trần thế kỷ XIII. Bất ngờ hơn khi tác giả mới 22 tuổi, còn đang là sinh viên năm cuối ĐH Kinh tế Hà Nội.

Nhân gian nằm nghiêng của tác giả 9X được đánh giá cao

Xuất hiện trên kệ sách không ồn ào nhưng Nhân gian nằm nghiêng gây ấn tượng mạnh với những ai đã đọc. “Các nhân vật lịch sử lần lượt hiện ra qua lăng kính của một cô gái thời hiện đại, dưới những góc nhìn mới: một Nhân Tông thủ đoạn, quyết đoán; một Chiêu Văn thâm trầm, xảo biến; một Hưng Nhượng kiêu dũng đa tình; một Chiêu Quốc cô mạo, khó hiểu… Tôi thích cách diễn đạt của tác giả, một người trẻ tuổi mà vốn kiến thức văn hóa, lịch sử khá dày, thể hiện qua những đoạn miêu tả hội thề Đồng Cổ, hát ả đào, sinh hoạt chợ búa hay miêu tả về trang phục…” - cảm nhận của độc giả Minh Từ Xuân dành cho tác phẩm đầu tay của Đặng Hằng.

Người tiếp nhận bản thảo - biên tập viên Kim Tuyến, NXB Trẻ không ngại dùng từ “xuất sắc” cho tác phẩm của cây bút 9X này. “Đặng Hằng có lối viết đẹp, văn phong trang nhã vừa tạo được không khí của dòng văn học sử, vừa điểm xuyết chất hiện đại một cách hài hòa. Nội tâm nhân vật được khắc họa tinh tế, hợp lý, các chi tiết hư cấu đan xen vừa phải tạo nên sức thuyết phục đến bất ngờ” - chị nhận xét.

Trong khi đó, cây bút trẻ Phạm Bá Diệp (giải khuyến khích Cuộc vận động văn học tuổi 20 lần V, với tác phẩm UREM - Người đang mơ) cũng đang có bản thảo mới: Những kẻ vô cảm. Lần này Diệp khai thác đề tài tín ngưỡng thờ Mẫu và các chất liệu khác trong huyền thoại, dã sử của người Việt cổ. Những nhân vật, sự kiện lịch sử luôn là chất liệu ngồn ngộn cho văn học, nhưng không phải ai cũng “dám” bước vào.

Dự kiến tháng 6/2017, Nhã Nam cũng sẽ cho phát hành tập truyện ngắn lịch sử Lụa trôi theo sóng (tựa tạm đặt) của nhà văn Nguyễn Thị Kim Hòa. Trưởng thành từ Tủ sách 8X của NXB Văn hóa văn nghệ, Kim Hòa là cây bút đáng nể của miền gió cát Ninh Thuận. Cô đã viết nhiều về thân phận người phụ nữ hiện đại qua các tác phẩm: Nho đắng, Cơn lũ vẫn chưa qua… Thử sức ở đề tài lịch sử, Hòa tiếp tục viết chuyện của những nhân vật nữ: Bùi Thị Xuân, về cuộc chiến đất Chiêm Thành…

Một tiểu thuyết lịch sử được NXB Trẻ cho ra mắt cuối năm 2016: Ngoài bờ Đông là mặt trời (tác giả Trường An) cũng khá ấn tượng. Trường An là một cái tên chưa thật quen thuộc với người đọc, tác giả cũng rất kiệm lời, chỉ giới thiệu mình “sinh năm 198x”. Nhưng đó là một tác phẩm đáng suy ngẫm. Câu chuyện về một kinh thành bên dòng sông sau cuộc chiến. Một vương quốc buồn với những nhân vật chính hư cấu, nhưng gắn vào những nhân vật có thật thời triều Nguyễn và Việt Nam thế kỷ XIX.

“Khá hiếm tác giả trẻ chọn đề tài lịch sử, bởi lẽ muốn viết cho hay người viết phải rất giàu kiến thức, đam mê tìm hiểu lịch sử, đồng thời bút pháp phải đủ nhuần nhuyễn để “chế biến” nguồn tư liệu dồi dào đó thành câu chuyện của riêng mình. Dù chưa nhiều, nhưng đây vẫn là một hướng đi mới của các bạn trẻ, rất đáng trân trọng và cần được khuyến khích” - biên tập viên Kim Tuyến nhìn nhận.

SONG GIANG