PNO - Giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2024 được trao cho 2 nhà khoa học người Mỹ, Victor Ambros và Gary Ruvkun, vì đã khám phá ra RNA thông tin (mRNA) và vai trò của nó trong quá trình điều hòa gen sau phiên mã.
 |
Công trình chiến thắng giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2024 tập trung vào việc khám phá ra cơ chế điều hòa quan trọng được sử dụng trong tế bào nhằm kiểm soát hoạt động của gen. Thông tin di truyền được chuyển từ DNA đến RNA thông tin (mRNA), thông qua quá trình gọi là phiên mã, sau đó đưa đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA trải qua quá trình dịch mã, cho phép protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền được lưu trữ trong DNA.
Các cơ quan và mô của chúng ta bao gồm nhiều loại tế bào khác nhau, tất cả đều có thông tin di truyền giống hệt nhau được lưu trữ trong DNA. Tuy nhiên, những tế bào khác nhau này biểu hiện các bộ protein riêng biệt.
Các nhà khoa học đặt câu hỏi: “Làm thế nào điều này có thể xảy ra?”. Câu trả lời nằm ở sự điều hòa chính xác hoạt động của gen, để chỉ có duy nhất bộ gen phù hợp hoạt động trong từng loại tế bào cụ thể.
Điều này cho phép các tế bào cơ, tế bào ruột và các loại tế bào thần kinh khác nhau thực hiện các chức năng chuyên biệt của chúng. Ngoài ra, hoạt động của gen phải được điều chỉnh liên tục để thích ứng các chức năng của tế bào với những thay đổi trong cơ thể và môi trường bên ngoài.
Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này. Vào cuối những năm 1980, Victor Ambros và Gary Ruvkun là nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Robert Horvitz, người đã được trao giải Nobel năm 2002, cùng với Sydney Brenner và John Sulston.
Trong phòng thí nghiệm của Horvitz, họ đã nghiên cứu một loài giun tròn nhỏ bé chỉ dài 1mm, C. elegans. Từ đó, họ tìm ra nguyên lý của quá trình điều hòa gen bằng mRNA. Cơ chế này đã diễn ra trong hàng trăm triệu năm, cho phép các sinh vật ngày càng tiến hóa phức tạp.
Các tế bào và mô không phát triển bình thường nếu không có mRNA. Sự điều hòa bất thường của mRNA có thể góp phần gây ung thư, tiểu đường hoặc bệnh tự miễn dịch. Đồng thời, các đột biến trong gen mã hóa cho mRNA có thể gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.
Các đột biến ở một trong các protein cần thiết cho quá trình sản xuất mRNA dẫn đến hội chứng DICER1, một hội chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng liên quan đến ung thư ở nhiều cơ quan và mô khác nhau.
Victor Ambros sinh năm 1953, hiện là Giáo sư Khoa học Tự nhiên tại Trường Y khoa Đại học Massachusetts, bang Massachusetts. Gary Ruvkun sinh năm 1952 và hiện là Giáo sư Di truyền học tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Trường Y Harvard.
Mỗi người được nhận một nửa của giải thưởng Nobel có giá trị tiền mặt là 11 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1 triệu USD). Từ năm 1901 đến năm 2023, 114 giải Nobel đã được trao cho lĩnh vực Sinh lý học hoặc Y học. 13 trong số 227 người đoạt giải là phụ nữ.
Tấn Vĩ (theo nobelprize.org)
| Chia sẻ bài viết: |
“Người khuyết tật không có nghĩa là kẻ vô dụng. Họ vẫn là con người đúng nghĩa” - cô Sarah Talbi, người được sinh ra không có đôi tay khẳng định.
Ít nhất 1 người đã thiệt mạng và 10 người bị thương trong một vụ nổ gần sân bay quốc tế của thành phố Karachi, miền nam Pakistan.
Thành phố Marseille, miền nam nước Pháp, đã chấn động bởi hai vụ giết người có liên quan đến ma túy, 1 cậu bé 15 tuổi bị đâm và thiêu sống.
Hiện tại, các công cụ AI đang được ứng dụng nhằm giúp người dân Nigeria ứng phó với lũ lụt.
Ít nhất 7 người, bao gồm phụ nữ và trẻ em, đã thiệt mạng khi một chiếc xe chở khách lao xuống khe núi ở tỉnh Nuristan, miền đông Afghanistan.
Gần 300 người, chủ yếu là nông dân ở vùng nông thôn, đã thiệt mạng vì sét đánh ở Bangladesh trong năm nay.
Cuộc khảo sát gần đây cho thấy, người dân Úc chưa biết phải xử lý như thế nào cho đúng cách và bảo vệ môi trường đối với quần áo cũ.
Hàng hóa và dịch vụ dành cho người cao tuổi đang là một trong những động lực góp phần thúc đẩy sự phát triển của "nền kinh tế bạc" tại Hàn Quốc.
Ngày 4/10, cảnh sát Canada đã bắt 1 phụ nữ với cáo buộc gây ra 3 vụ giết người chỉ trong 1 tuần.
Phiên tòa xét xử người đàn ông Pháp bị buộc tội chuốc thuốc vợ và thuê hàng chục người lạ cưỡng hiếp bà đã công khai các video ngược đãi.
Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Hàn Quốc cho biết khoảng 1.430 trẻ vị thành niên từ 14-18 tuổi đã bị cảnh sát điều tra về các tội danh liên quan.
Một số cộng đồng vẫn bị cô lập, hơn 200 người đã chết và hơn 700.000 người vẫn sống trong cảnh không có điện.
Bác sĩ từ nước Anh cảnh báo về 3 bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có nguy cơ lan rộng trong giai đoạn chuyển giao giữa năm 2024 và năm 2025.
Các tổ chức quốc tế đang gây sức ép cho các ông lớn công nghệ, buộc họ phải có chính sách về AI để chống lại phim khiêu dâm deepfake.
Một số phụ nữ trẻ và nghèo ở Indonesia đã có hàng chục cuộc hôn nhân chóng vánh với khách du lịch giàu có khiến nhiều người lên án.
Một số nhà bán lẻ châu Âu triển khai các sáng kiến bán lẻ chậm và dần bỏ việc tự thanh toán để giúp người già mua sắm nhiều hơn.
Video cô dâu Trung Quốc bị cột dính lên cột điện làm bùng nổ cuộc tranh luận về hành vi quấy rối thô tục trong đám cưới.
Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) cho biết ở Tây và Trung Phi, lũ lụt đã đạt đến mức thảm khốc.
