10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2013

Đại tướng Võ Nguyên Giáp

● Ngày 4/10/2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần. Báo chí nước ngoài miêu tả tình cảm “một cách hiếm thấy” của người dân dành cho vị tướng huyền thoại, khi hàng trăm ngàn người lặng lẽ xếp hàng trong bốn ngày để tưởng niệm Đại tướng. Báo Nước Đức Mới (Neues Deutschland) phân tích: “Mục đích quân sự của Tướng Giáp không phải để chinh phục nước khác hay áp bức dân tộc khác, mà nhằm chấm dứt sự thống trị của nước ngoài ở quê hương ông. Đó là lý do tại sao người dân Việt Nam tôn thờ ông như một anh hùng dân tộc”.

Cố Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela (1918-2013) và gia đình - Ảnh: The Guardian

● Ngày 5/12/2013, người dân ở Nam Phi và nhiều nước khác đau buồn trước tin Nelson Mandela qua đời. Ông là Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi và là một biểu tượng chống chủ nghĩa Apartheid. Nhân vật được giải Nobel Hòa bình này là một trong những chính khách được tôn kính nhất thế giới. Nói về Mandela, người ta thường dùng các cụm từ “vượt qua thù hận”, “đỉnh cao nhân ái” hay “biểu tượng của hòa hợp dân tộc”.

Tuổi thơ của một triệu trẻ em Syria trôi qua trong các trại tị nạn - Ảnh: BBC

● Năm 2013 cũng là năm Syria, lò lửa chiến tranh lớn nhất trong khu vực, tạm thời hạ nhiệt sau khi Damascus chấp nhận nghị quyết tiêu hủy vũ khí hóa học của Liên Hiệp Quốc. Cuối tháng 8/2013, Liên Hiệp Quốc cho biết, một triệu trẻ em Syria phải đi tỵ nạn, một thế hệ bị “đánh cắp” bởi cuộc nội chiến. Điều kinh hoàng là 740.000 em trong số đó chưa đến 11 tuổi.

Máy bay Nhật Bản thách thức vùng ADIZ của Trung Quốc - Ảnh: AFP

● Ngày 23/11/2013, Trung Quốc tuyên bố xác lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông, bao gồm không phận phía trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp với Nhật Bản. Quyết định đơn phương của Bắc Kinh gặp phải phản ứng quyết liệt của Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc. Mỹ và đồng minh cáo buộc Trung Quốc gây căng thẳng thông qua việc thiết lập ADIZ, và tuyên bố quyết định này không có hiệu lực.

Cuộc khủng hoảng ở Thái Lan chưa có điểm dừng - Ảnh: AP

● Khủng hoảng chính trị ở Thái Lan với những cuộc xuống đường biểu tình chống chính phủ kéo dài, bao vây và chiếm đóng một số cơ quan chính quyền, dẫn đến việc giải tán hạ viện, buộc chính phủ của Thủ tướng Yingluck Shinawatra phải kêu gọi tổng tuyển cử vào tháng 2/2014.

Edward Snowden, nhân vật chính của vụ bê bối nghe lén - Ảnh:AP/Rossia 24

● Sau khi tiết lộ các chương trình do thám điện tử quy mô toàn cầu của Mỹ, cựu nhân viên tình báo Edward Snowden trốn sang Nga tháng 6/2013 và được cấp quy chế tỵ nạn tạm thời cho đến tháng 7/2014. Tuần qua, cựu nhân viên Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) tuyên bố “sứ mệnh của ông đã hoàn thành”, sau khi việc tiết lộ bí mật của NSA dẫn đến đánh giá lại chính sách do thám của Washington. Những tiết lộ động trời của Snowden làm dậy sóng quan hệ ngoại giao giữa Mỹ với các đồng minh phương Tây, khiến người dân Mỹ - cũng là đối tượng nghe lén của NSA - rất bất bình.

Trung Quốc xét xử Bạc Hy Lai - Ảnh: SCMP

● Tháng 8/2013, phiên tòa xử cựu Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai, nhân vật chính trị đầy triển vọng ở Trung Quốc đã thu hút sự quan tâm đặc biệt, vì người ta muốn xem quyết tâm và hành động thực tế của ban lãnh đạo mới ở Bắc Kinh trong cuộc chiến chống tham nhũng. Ngày 22/9, Tòa án Nhân dân Trung cấp Tế Nam (Sơn Đông, Trung Quốc) tuyên án vị cựu Bí thư Trùng Khánh tù chung thân, bị tịch thu toàn bộ tài sản và bị tước đoạt quyền lợi chính trị suốt đời. Chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc càng về sau càng quyết liệt, chạm đến nhiều quan chức cao cấp.

Jang Song-thaek, chú của nhà lãnh đạo Kim Jong-un bị thanh trừng - Ảnh: NK News

● Ngày 9/12/2013, Hãng tin KCNA của Triều Tiên đưa tin ông Jang Song-thaek, người chú đầy quyền lực của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đã bị thanh trừng với cáo buộc xây dựng nhóm quyền lực riêng, tham nhũng, quan hệ bất chính và sử dụng ma túy. Ông Jang bị hành hình hôm 12/12, ngay sau khi tòa án quân sự đặc biệt buộc tội ông thực hiện “tội ác ghê tởm âm mưu lật đổ chính quyền bằng các mưu đồ và thủ đoạn đê hèn với tham vọng giành quyền lãnh đạo tối cao của Đảng và Nhà nước”. Vụ hành quyết ông Jang Song-thaek là biến động chính trị lớn nhất từ sau khi ông Kim Jong-un lên nắm quyền và có thể gây ra bất ổn đáng kể tại bán đảo Triều Tiên.

Người lao động Mỹ đã tạm vượt qua nỗi lo chính phủ “đóng cửa” - Ảnh: USA Today- Ảnh: USA Today

● Ngày 18/12, Thượng viện Mỹ thông qua dự luật ngân sách 2014-2015, đánh dấu thỏa thuận “ngừng bắn” trong cuộc chiến tài chính từng gây trở ngại cho Nhà Trắng và tháo gỡ nguy cơ chính phủ Mỹ bị đóng cửa một lần nữa vào tháng 1/2014. Trước đó, chính phủ Mỹ đã hoạt động trở lại từ ngày 17/10 sau hai tuần “đóng cửa”vì thiếu ngân sách. Dù cuộc khủng hoảng tài chính-chính trị tại Mỹ tạm lắng, song “núi nợ” cao ngất vẫn là vấn đề nổi cộm. Các cuộc tranh luận về trần nợ sẽ rất căng thẳng vào tháng 2/2014 tới.

 Siêu bão Haiyan san bằng thị trấn Tacloban miền Trung Philippines - Ảnh: Reuters

● Tháng 11/2013, Philippines gánh chịu hậu quả kinh hoàng của siêu bão Haiyan, một trong những cơn bão mạnh nhất lịch sử. Hơn 16 triệu người Philippines bị ảnh hưởng của bão, gần bốn triệu người hiện vẫn sống tại trung tâm sơ tán khẩn cấp trong khi chờ xây dựng nhà ở tạm. Theo Ủy ban Điều phối quốc gia về xử lý hậu quả thảm họa Philippines, số người chết trong siêu bão Haiyan là 6.009 người. Cơn bão tàn khốc gây thiệt hại với ước tính sơ bộ khoảng 14 tỷ đôla.

 THIỆN ĐẠO
(Theo AP, AFP, Reuters)