10 năm miệt mài giành lại lẽ phải cho trẻ em, phụ nữ yếu thế

"Lá chắn thép" bảo vệ trẻ em

Một ngày đầu tháng Mười một, đang trực tại Trung tâm Tư vấn pháp lý - Hội LHPN TPHCM thì chuông điện thoại reo. Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ - Chi hội trưởng Chi hội Luật sư - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM - nghe máy. Đầu dây bên kia gấp gáp: “Luật sư ơi, tôi cầu cứu chị…!”.

Bà K. - người đàn bà đang cầu cứu - run rẩy kể: bà đang ở Hóc Môn, và cháu H. - bạn học của con gái bà - bị chính cha ruột xâm hại. Sự việc đã diễn ra suốt 4 năm qua và cô gái nhỏ đã im lặng chịu đựng với suy nghĩ ráng học xong lớp Chín sẽ ra ngoài đi làm, thoát khỏi nỗi ám ảnh do chính người thân gây ra. Đến khi không thể tự đạp xe đi học, vì đau đớn khắp người, cháu H. đã nhờ cậy con gái bà K. Nhờ vậy mà bà mới biết được sự việc.

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ - Chi hội trưởng Chi hội Luật sư - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM - cùng các thành viên chi hội mang các kiến thức pháp luật đến vùng sâu của tỉnh Bình Phước

Nghe câu chuyện, nữ luật sư thoáng thấy đắng lòng. Chỉ vài ngày trước, trong những cuộc làm việc với công an các quận huyện, thành phố về công tác bảo vệ trẻ em, bà được hỏi vui: “Năm nay không tiếp nhận, xử lý vụ xâm hại nào, luật sư Nữ có buồn không?”. Bà bật cười thành tiếng: “Mừng chớ buồn cái gì. Điều đó chứng tỏ TPHCM đang dần tiến đến một thành phố văn minh, an toàn, nghĩa tình”.

Sau câu trả lời vui, luật sư Nữ chia sẻ, năm 2023 là một năm lắng đọng bởi Chi hội Luật sư không tiếp nhận vụ xâm hại nào. Bà mừng vì sự nỗ lực từ các ban ngành, đoàn thể đã có kết quả, đặc biệt là giải pháp đẩy mạnh công tác tuyên truyền đã mang lại hiệu ứng tốt, giúp người dân hiểu biết hơn, ý thức được đâu là hành vi vi phạm pháp luật, biết cách bảo vệ con em mình. Điều đó khiến cho những kẻ có hành vi tội phạm biết dừng lại. Bà nhẩm tính, so với số liệu năm 2022, thì năm 2023, số vụ việc bạo hành, xâm hại trẻ em giảm 90%.

Và cho đến thời điểm hiện tại, quỹ hỗ trợ trẻ bị xâm hại năm 2023 của Chi hội Luật sư còn nguyên vì chưa có trường hợp nào cần sử dụng đến. Thế nhưng, bà vẫn đau đáu rằng đâu đó vẫn còn những sự việc mà bị hại hoặc người thân của họ chưa dám lên tiếng tố cáo. 

Luật sư Nữ bình tĩnh, lắng nghe tường tận sự việc. Câu chuyện là một khoảng trống mênh mông, bởi không có bất kỳ chứng cứ gì ngoài lời kể của bị hại - đứa trẻ mới 13 tuổi. Với kinh nghiệm nhiều năm tiếp nhận, xử lý nhiều vụ việc xâm hại trẻ em, nữ luật sư hướng dẫn bà K. những việc cần làm để thu thập chứng cứ kết tội kẻ thực hiện hành vi xâm hại.

Bà cũng không ngờ, với sự hỗ trợ, giúp sức từ bà K., chỉ 2 ngày sau đó, công an địa phương đã có đủ căn cứ để bắt tạm giam thủ phạm. Vụ việc sẽ được đưa ra truy tố, xét xử trong tháng Mười hai này. Và hiện tại, cháu H. được địa phương chăm lo, hỗ trợ cả về vật chất lẫn tinh thần.

Giải thưởng của sự lan tỏa giá trị sống đẹp

Luật sư Nữ cho biết, sau 10 năm thành lập, Chi hội Luật sư - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM - hiện có 32 thành viên, trong đó có 10 cộng sự là những luật sư, thẩm phán đã nghỉ hưu. Tất cả đều tình nguyện tham gia vào công tác bảo vệ trẻ em hoàn toàn miễn phí tại các phiên tòa.

Trong quá trình giải quyết những vụ án bạo hành, xâm hại trẻ em, thành viên của chi hội thường xuyên nhận được những lời lẽ đe dọa, ít nhiều làm ảnh hưởng đến công việc, gia đình. Nhưng các luật sư vẫn không sợ hãi, tiếp tục công việc của mình. Họ cũng không ngại đến những nơi xa để thực hiện việc bảo vệ, tuyên truyền pháp luật.

Với những giá trị mang lại cho cộng đồng, ngày 2/12 mới đây, Chi hội Luật sư đã vinh dự được trao giải thưởng Kova lần thứ 21 ở hạng mục “Sống đẹp”. Đây là hạng mục giải thưởng dành cho những việc làm tử tế, nhân văn và có sức lan tỏa trong cộng đồng, những câu chuyện truyền cảm hứng về lòng nhân ái, sẻ chia. Chi hội Luật sư - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM là tập thể duy nhất được trao giải “Sống đẹp” tại lễ trao giải năm nay. 

Về việc trao giải cho Chi hội Luật sư, ban tổ chức giải thưởng Kova lý giải, trong suốt thời gian hoạt động, chi hội đã đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc xâm hại, bạo hành, bóc lột lao động trẻ em, bảo vệ phụ nữ yếu thế. Trong giai đoạn 2021-2023, chi hội đã phối hợp với tổ trợ giúp pháp lý miễn phí - Hội LHPN TPHCM thực hiện xuất sắc công tác tư vấn, tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý miễn phí. Những việc làm trên không chỉ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ, trẻ em mà còn giúp họ nâng cao nhận thức để vươn đến một giá trị sống tốt đẹp hơn.

Trải qua 10 năm gắn bó, đồng hành cùng Chi hội Luật sư, tiến sĩ, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Thị Kim Vinh nhận định, giải thưởng “Sống đẹp” là lời động viên tinh thần xứng đáng dành cho sự đoàn kết, tâm huyết của các luật sư thành viên.

Theo bà, giá trị nhân văn mà tập thể mang lại không chỉ là sự đấu tranh, bảo vệ những con người yếu thế, mà còn là sự miệt mài, kiên trì của cả chi hội đã giúp những người yếu thế trong cộng đồng có thể tự bảo vệ mình và có thêm nhận thức rằng, chính họ sẽ là những người mang lại cho cộng đồng nguồn cảm hứng trong cuộc sống bằng sự tự vươn lên khỏi sự chà đạp, tổn thương. 

Luật sư Vinh chia sẻ kỷ niệm trong 10 năm đồng hành: “Trước một phiên tòa giả định, thành viên của đoàn bị tai nạn trầy trụa khắp người, nhưng chị vẫn xem như không có gì và phiên tòa cứ thế diễn ra. Có những khu nhà trọ chúng tôi đến, âm thanh, ánh sáng, chỗ ngồi rất hạn chế, nhưng bà con vẫn say sưa theo dõi, tiếp nhận các kiến thức mà phiên tòa mang lại, khiến chúng tôi như được tiếp thêm sức lực và thêm say mê công việc. Giải thưởng “Sống đẹp” lần này cũng là một sự tiếp sức như vậy”. 

Thu Lê