1. Học cách ứng xử trước khi học kiến thức
Tại các ngôi trường Nhật Bản, học sinh không tham gia một kỳ thi nào cho đến khi chúng đạt đến cấp bốn (10 tuổi). Chúng chỉ làm bài kiểm tra nhỏ. Người Nhật tin rằng, mục tiêu trong 3 năm đầu tiên của trường học không phải là để đánh giá kiến thức hay thành tích học tập của trẻ, mà là học cách cư xử tốt và phát triển tính cách của chúng.
Trẻ em được dạy cách tôn trọng người khác, gần gũi với động vật và thiên nhiên. Chúng học cách rộng lượng, từ bi, và đồng cảm. Bên cạnh đó, những đứa trẻ cũng được dạy các phẩm chất như tính can đảm, tự chủ, và công lý.
2. Bắt đầu năm học vào ngày 1 tháng 4
Trong khi hầu hết các trường học và các trường đại học trên thế giới bắt đầu năm học của họ vào tháng Chín hoặc tháng Mười, riêng ở Nhật Bản là tháng Tư. Ngày đầu tiên đến trường thường trùng với một trong những hiện tượng thiên nhiên đẹp nhất - thời điểm hoa anh đào. Năm học được chia thành 3 kỳ: mùng 1/4 - 20/7, mùng 1/9 - 26/12, và mùng 7/1 – 25/3. Sinh viên Nhật Bản được nghỉ 6 tuần lễ trong mùa hè và kỳ nghỉ đông và kỳ nghỉ xuân khoảng hai tuần.
3. Các sinh viên tự dọn dẹp trường học
Các trường Nhật Bản không tuyển dụng người lao công, học sinh phải lau dọn các lớp học, nhà ăn, và thậm chí cả nhà vệ sinh trong khu vực lớp học của mình. Khi làm vệ sinh, học sinh được chia thành các nhóm nhỏ và được giao nhiệm vụ riêng, và cứ xoay vòng quanh năm. Hệ thống giáo dục Nhật Bản tin rằng học sinh cần phải tự biết làm sạch môi trường xung quanh mình, đồng thời giúp trẻ biết cách làm việc nhóm và giúp đỡ lẫn nhau trong đội. Bên cạnh đó, việc dành thời gian và nỗ lực của chính mình quét nhà, lau nhà, và dọn dẹp đồ dùng, sẽ làm cho trẻ tôn trọng công việc của mình và công việc của những người khác.
4. Học sinh và giáo viên cùng ăn trưa trong lớp học
Hệ thống giáo dục Nhật Bản cố gắng hết sức mình để đảm bảo rằng các em học sinh có bữa ăn lành mạnh và cân bằng chất dinh dưỡng. Tại các trường tiểu học và trường phổ thông, bữa ăn trưa cho học sinh được cung cấp theo một thực đơn chuẩn không chỉ bởi các đầu bếp có trình độ mà còn bởi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Đặc biệt, tất cả các học sinh ăn trong lớp học cùng với các giáo viên của chúng. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ thầy trò tốt đẹp.
5. Lớp hội thảo sau giờ học đang rất phổ biến ở Nhật Bản
Các trường trung học cơ sở tốt, hầu hết học sinh Nhật Bản vào nhập học đều chuẩn bị tham gia đào tạo bước đầu hay các cuộc hội thảo sau giờ học. Các lớp học này trong các trường được tổ chức vào buổi tối. Nhìn thấy nhóm trẻ em nhỏ trở về từ khóa học ngoại khóa vào cuối buổi tối là điều phổ biến ở Nhật Bản. Sinh viên Nhật Bản một ngày học 8 tiếng, nhưng ngoài việc đó, họ còn tham gia nghiên cứu, ngay cả trong những ngày nghỉ và các ngày cuối tuần. Không có gì ngạc nhiên khi các sinh viên trong nước này không bao giờ học lại lớp ở cấp tiểu học, trung học cơ sở hoặc trung học.
6. Học sinh Nhật học thư pháp và thơ ca Nhật Bản
Ngoài các môn học truyền thống, học sinh Nhật cũng học thư pháp và thơ ca Nhật Bản. Thư pháp Nhật Bản (trong tiếng Nhật gọi là Shodo), bao gồm việc nhúng một bút lông tre nhúng trong mực in và sử dụng nó để viết chữ tượng hình trên giấy gạo. Đối với người Nhật, Shodo là một nghệ thuật phổ biến. Haiku, mặt khác, là một hình thức của thơ ca có sử dụng biểu thức đơn giản để truyền đạt những cảm xúc sâu sắc cho độc giả. Từ cấp tiểu học, trẻ em Nhật được học Shodo cơ bản trong lớp dạy văn phong, lối viết. Mỗi dịp đầu năm, trẻ em lại tụ tập với nhau tham gia hoạt động với tên gọi kakizome, nơi chúng sang tạo nên các tác phẩm Shodo, tượng trưng cho những điều ước muốn của chúng trong năm mới.
7. Tất cả học sinh phải mặc đồng phục đến trường
Hầu như tất cả các trường trung học cơ sở yêu cầu học sinh phải mặc đồng phục học sinh đến trường.Tuy mỗi trường học có trang phục riêng của họ, song đồng phục học sinh truyền thống của Nhật Bản thường một phong cách kiểu quân sự cho nam và một bộ trang phục thủy thủ cho con gái. Chính sách thống nhất thiết kế đồng phục học sinh để loại bỏ các rào cản xã hội giữa các học sinh và thúc đẩy ý thức cộng đồng tất cả mọi người.
8. Tỷ lệ đi học ở Nhật Bản là khoảng 99,99%
Có lẽ tất cả chúng ta đã từng có ý nghĩ trốn học ít nhất một lần trong cuộc đời. Tuy nhiên, sinh viên Nhật không bỏ qua tiết học nào trên lớp, cũng không đến trường muộn. Hơn nữa, khoảng 91% số học sinh tại Nhật Bản báo cáo rằng họ không bao giờ, hoặc chỉ ở một số lớp, bỏ qua những gì giáo viên giảng dạy. Có lẽ chưa một nhiều quốc gia nào có thể tự hào thống kê như vậy.
9. Một kỳ thi duy nhất quyết định tương lai của học sinh
Vào năm học cuối của trường trung học, sinh Nhật Bản phải vượt qua một kỳ thi rất quan trọng quyết định tương lai của họ. Học sinh có thể chọn một trường đại học mà mình mong muốn, và phải cố gắng vượt qua kỳ thi với số điểm nhất định mà trường đại học yêu cầu. Sự cạnh tranh là rất cao - chỉ có 76% học sinh tốt nghiệp trường trung học có thể tiếp tục theo đuổi giáo dục đại học của họ.
10. Đại học là “kỳ nghỉ lễ” tốt nhất trong cuộc sống
Có trải qua kỳ thi “địa ngục” để vào được hệ giáo dục Đại học, học sinh Nhật mới có thể chính thức nghỉ ngơi thư giãn một chút. Ở đất nước này, thời gian học đại học thường được coi như là những năm tốt nhất của cuộc sống đối với một người. Đôi khi, người Nhật Bản gọi thời kỳ này là một “kỳ nghỉ tuyệt vời” trước khi bắt đầu làm việc.
Thu Trang