‘Lô tô show’: Khi lô tô trở mình

Sau 12 tập phát sóng, Lô tô show: Gánh hát ngàn hoa chính thức khép lại với đêm thi chung kết vào tối qua, 4/3. Vượt qua Dòng thời gian của những tên tuổi kỳ cựu trong làng lô tô, đoàn Sài Gòn tân thời với phần lớn nhân lực ở lứa tuổi 9X đã giành chiến thắng chung cuộc với số điểm tuyệt đối từ 3 giám khảo: Phương Thanh, Kiều Oanh và MC Phước Lập.

Đoàn lô tô Sài Gòn tân thời là quán quân Lô tô show mùa đầu tiên.

Lô tô vẫn thường được ví như đứa con ngoài giá thú của nghệ thuật dân gian và sân khấu chính thống bởi chúng có hầu hết những nét đặc trưng của hai loại hình này nhưng không được quy vào nhóm nào cụ thể. Suốt hành trình dài phát triển, lô tô chịu nhiều định kiến khi phần lớn người hoạt động thuộc cộng đồng LGBT với những góc khuất trong cuộc sống, khiến lô tô trở thành tâm điểm sự dè chừng, xét nét của dư luận. Cuộc sống rày đây mai đó với những lời miệt thị, cười chê cũng khiến chén cơm của người làm nghề trở nên đắng cay muôn phần.

Đoàn lô tô Dòng thời gian dừng chân vị trí Á quân chung cuộc.

Giữa năm 2018, thông tin Lô tô show rục rịch chuẩn bị lên sóng được nhà sản xuất (NSX) truyền đi. Tuy nhiên, vì một số lý do mãi đến đầu năm 2019, chương trình mới ra mắt khán giả, đánh dấu cho sự trở lại của lô tô sau một thời gian dài im hơi lặng tiếng. Giữa thị trường giải trí đang bão hoà với những cuộc thi âm nhạc, hài kịch, Lô tô show với nét đặc thù riêng lại trở thành một món lạ vị, dễ tạo được sự chú ý nhất định với khán giả. Nếu với lớp khán giả trẻ, lô tô trở thành một thú vui mới thì với thế hệ trung niên trở đi đây là miền ký ức của một thời khó quên.

Trong đêm chung kết, đoàn Sài Gòn tân thời mang đến nét hiện đại cho lô tô khi lồng ghép kêu số, dẫn chương trình bằng tiếng Anh.

Khi được mang lên sân khấu lớn, lô tô cũng có sự thay đổi nhất định để thích nghi. Đó không còn đơn thuần là trò chơi kêu số may mắn mà còn được gắn với những loại hình nghệ thuật như hài, kịch, ca, múa để tạo nên sự đa dạng. Hình ảnh sân khấu tạm bợ, bát nháo bị xoá mờ để lô tô khoác chiếc áo mới văn minh, đẹp và sạch sẽ hơn thông qua những tiết mục được dàn dựng công phu, có kịch bản, đường dây liên kết rõ rệt.

Ở khía cạnh chuyên môn, các đoàn thể hiện được sự uyển chuyển của lô tô khi gắn với nhiều thể loại âm nhạc như: ca cổ, cải lương, hò, lý, tân nhạc, bolero, thậm chí là những dòng nhạc thế giới đang thịnh hành với giới trẻ. Thông qua đó, nhiều giá trị văn hoá truyền thống đặc trưng của Việt Nam như: vè, ca dao, hò, lý, các nhạc cụ dân tộc... cũng được thể hiện một cách khéo léo trên sân khấu. Bên cạnh đó, việc quảng bá về địa phương, đặc sản, du lịch cũng được thể hiện khá tròn trịa thông qua những lời ca, tiếng hát ngọt ngào.

Lô tô lên sóng truyền hình mang diện mạo mới chỉn chu, văn minh, sạch sẽ.

Những yếu tố văn hoá truyền thống được thể hiện khá tốt trên sân khấu Lô tô show.

Khi thể hiện mỗi con số,  người hát lô tô cho thấy được sự khéo léo, nhanh nhạy trong việc diễn đạt và sử dụng ngôn từ, nhịp phách một cách nhịp nhàng, đồng điệu. Yếu tố hài hước, tính giao lưu mạnh mẽ giữa người hát lô tô và khán giả cũng giúp sân chơi này có sức hút nhất định.

Vượt lên tất cả, ngoài kể chuyện nghề, những tiết mục trên sân khấu Lô tô show còn kể được chuyện đời. Đó là phạm vi hẹp của những định kiến gắn liền với những đoàn lô tô mà người trong nghề thường nói vui “đời bóng hát hội chợ” hay rộng hơn với những câu chuyện đời thường về tình yêu, tình bạn hay cả những vấn đề mà xã hội đang quan tâm như: bảo vệ môi trường, nạn xả rác... Người xem có thể cười ra nước mắt với Bệnh viện phụ sản của Sài Gòn tân thời, Lý lô tô của Hương Nam, cũng có thể ngấn lệ với Đám cưới lô tô của đoàn Phương Anh.

Đám cưới lô tô của đoàn Phương Anh lấy nước mắt khán giả.

Điều tích cực có thể nhận thấy rõ, ở từng mảng miếng, họ cần sự đồng cảm từ người xem chứ không kể lể, khóc than để tìm sự thương hại. Thông qua đó, hình ảnh của những đoàn lô tô, đặc biệt với cộng đồng LGBT đã được cải thiện ít nhiều trong mắt khán giả bởi những giờ phút giải trí ý nghĩa mà họ cống hiến bằng năng lực của chính mình.

Tuy nhiên, việc gắn lô tô với hài kịch, ca nhạc, múa minh hoạ cũng bộc lộ điểm yếu khi một số tiết mục trở nên nhạt nhoà, điển hình như tiết mục đêm chung kết của đoàn Dòng thời gian. Sở hữu những giọng hát kỳ cựu nhưng việc quá tập trung vào dàn dựng đã khiến tổng thể tiết mục bị dàn trải. Tiết mục Thương một người dưng của đoàn Mạnh Quyên ở tập 7, người xem chỉ dồn vào những mảng miếng hài mà Anh Tú mang đến.

Tiết mục đêm chung kết của đoàn Dòng thời gian tập trung nhiều vào việc dàn dựng.

Ngay trong đêm chung kết, tân quán quân Sài Gòn tân thời mang đến tin vui khi đoàn chuẩn bị lưu diễn tại Đài Loan trong những ngày tháng Ba này. Sau một cuộc chơi không quá dài trên truyền hình, để hứa hẹn về một tương lai cho lô tô là điều không ai dám chắc nhưng ít nhất đã có những gam màu sáng để họ vững tin với nghề. Hơn hết, để tồn tại và cạnh tranh, không chỉ trong cuộc chơi này mà ở sân khấu, lô tô vẫn đang cần sự trở mình mạnh mẽ để văn minh, hiện đại hơn.

Thuỵ Khuê