‘Di sản’ của ông trùm Playboy thật sự có vấn đề?

Một số người bày tỏ sự tiếc thương trước sự ra đi của một doanh nhân đã có không ít đóng góp vào quyền bình đẳng LGBTQ (đồng tính nam, đồng tính nữ, chuyển giới, song giới và những người không xác định được giới tính) và quyền phá thai, nhưng vẫn có không ít ý kiến thẳng thừng đề cập đến việc ông từng dính phải cáo buộc lạm dụng tình dục phụ nữ trong biệt thự Playboy và kiểm soát chặt chẽ đời sống cá nhân của họ.

Chính những cáo buộc này khiến nhiều người không thể không tự hỏi: liệu di sản của ông trùm Playboy này thật sự có vấn đề?

Ông trùm Playboy - Hugh Hefner - qua đời ở tuổi 91

Theo đó, ấn bản đầu tiên của Playboy ra mắt công chúng vào tháng 12/1953 và bắt đầu “nhúng tay” vào cuộc cách mạng tình dục cùng một số quyền tự do khác có liên quan như quyền phá thai và kiểm soát sinh đẻ.

“Playboy đã chiến đấu vì những vấn đề có liên quan đến phụ nữ, kể cả kiểm soát sinh đẻ”, Hefner tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với Vanity Fair hồi năm 2010. “Chúng tôi là những amicus curiae, tức chế định Bạn của tòa án, cho phép phụ nữ có quyền lựa chọn (phá thai). Tuy nhiên, khái niệm cho rằng phụ nữ không kiềm chế bản năng tình dục thật là điên rồi”.  

Khi nói đến việc hỗ trợ phong trào LGBTQ, không thể không nhắc đến trường hợp Playboy đưa Caroline “Tula” Cossey - một phụ nữ chuyển giới - vào một ấn bản năm 1991, rất lâu trước khi các quyền và vấn đề liên quan đến chuyển giới được công nhận rộng rãi. 34 năm sau, trong một cuộc phỏng vấn do Playboy thực hiện, Cossey nhấn mạnh rằng Hefner đã chấp nhận và chào đón cô.

Ông trùm Playboy từng bị chỉ trích ngược đãi phụ nữ

“Tôi đã tham gia chụp ảnh pinups, ảnh lịch cùng nhiều bức ảnh gợi cảm khác, nhưng việc là phụ nữ chuyển giới đầu tiên của Playboy đã làm tôi thật sự cảm thấy vinh dự. Tôi còn nhớ mình được mời đến biệt thự để gặp ông Hugh Hefner. Ông ấy nhìn vào mắt tôi và ngay lập tức, tôi biết ông cảm được câu chuyện của tôi. Ông ấy cảm được nguyên nhân tôi đưa ra quyết định như vậy”- Cossey nói.

Nhưng sự ủng hộ của Hefner đối với những vấn đề tiến bộ như thế này chỉ là một phần nhỏ trong cuộc đời ông. Có ý kiến cho rằng, việc nhìn nhận Hugh Hefner như một nhân tố chủ chốt trong việc hình thành nên một nền văn hóa với sự nam tính độc hại như hiện nay, dù có chủ đích hay không, cũng thật sự “rất công bằng”.

Trong những cuộc phỏng vấn, đặc biệt là bài phỏng vấn hồi năm 2010 với Vanity Fair được đề cập ở trên, Hefner đã trình bày các quan điểm trái ngược nhau về vấn đề tình dục nữ giới. “Tuy vậy, các nhà nữ quyền vẫn sẽ phản đối ông vì cách ông đối xử với phụ nữ như một món đồ” – phóng viên John Heilpern của Vanity Fair chất vấn Hefner. Hefner bình thản trả lời: “Họ thật sự là đồ vật mà!”.

Vây quanh Hugh Hefner là hàng tá phụ nữ

Chính vì lẽ đó, không khó để thấy lí do vì sao thuyết bình quyền nam nữ đã chống lại, không chỉ việc khai thác phụ nữ của Playboy, mà còn với chính bản thân Hefner. Hơn nữa, cũng trong bài phỏng vấn đó, Hefner nhấn mạnh rằng ông đang thúc đẩy quyền của nữ giới. Rõ ràng, quan điểm của Hefner hoàn toàn không nhất quán.  

Bên cạnh đó, cuộc sống diễn ra trong dinh thự Playboy lại càng dấy lên nghi vấn về sự quan tâm và đấu tranh của Hefner cho quyền phụ nữ. Vào năm 2015, bạn gái của của Hefner là Holly Madison đã có một cuộc chuyện với Buzzfeed về cuộc sống với ông. Madison cho rằng cô chưa bao giờ “có cơ hội cảm thấy thỏa mãn trong quan hệ tình dục với Hefner”.

Thay vào đó, cô tuyên bố, mọi thứ chỉ được như mong đợi sau khi cô chuyển đến sống tại biệt thự. “Và tôi biết chuyện có cái gì đó đã xảy ra. Tôi đâu đến nỗi ngu ngốc. Nhưng không ai trong số các cô gái (từng sống tại biệt thự) sẽ thực sự thú nhận hoặc nói về điều đó”.

Holly Madison và ông trùm Playboy

Madison chia sẻ cô không được phép tô son đỏ và Hefner luôn chỉ trích về vẻ ngoài của cô với những câu nói như: “Cô trông thật cũ kĩ, khô cứng và rẻ tiền!” khi cô cắt tóc ngắn. Chưa hết, Hefner còn buộc Madison phải từ bỏ công việc phục vụ tại Hooters – công việc giúp cô có những khoản thu  nhập độc lập. Cuối cùng quá chán nản, Madison mắc chứng nói lắp, thậm chí còn có ý định tự tử.

Trước thông tin gây sốc này, phía Hefner lên tiếng: “Trong suốt cuộc đời mình, tôi đã có nhiều mối quan hệ tình cảm lãng mạn với những người phụ nữ rất tuyệt vời. Nhiều người tiếp tục bước về phía trước với một cuộc sống hạnh phúc, lành mạnh, hiệu quả hơn, và tôi rất vui khi vẫn duy trì mối quan hệ bạn bè khá tốt với họ cho đến ngày hôm nay. Đáng buồn thay, có một số người lại chọn cách nói sai sự thật để thu hút sự chú ý của dư luận. Và thiết nghĩ, tôi đành phải nói một câu nói cũ: bạn chẳng thể nào làm vừa lòng tất cả mọi người”.

Cũng nên lưu ý rằng, ngay cả khi Hefner phủ nhận những chia sẻ của Madison về việc sống trong biệt thự, ông cũng không hề đề cập đến bất cứ điều gì liên quan đến tầm quan trọng của việc trao quyền có một cuộc sống độc lập, tự chủ cho phụ nữ để có cuộc sống độc lập. Chính việc này đã vô tình tạo cơ hội cho chủ nghĩa nam giới độc hại thêm tin rằng họ có quyền kiểm soát phụ nữ.

Cây bút Rose Hackman của tờ The Guardian đã từng nhấn mạnh trong bài viết Vấn đề của Playboy: thương hiệu này đang đe dọa phụ nữ?, rằng Playboy đôi khi mô tả phụ nữ là “những cô hàng xóm luôn sẵn sàng cho chuyện ấy”. Tóm lại, tạp chí này chỉ mang lại niềm vui và cảm giác thỏa mãn cho cánh đàn ông, không phải phụ nữ.

Cách nhìn nhận nữ giới lệch lạc này đã tạo điều kiện cho các yếu tố gia trưởng của người đàn ông thể hiện qua phim ảnh và truyền hình. Nói cách khác, những người phụ nữ thường được chụp ảnh hoặc quay phim từ góc nhìn của một người đàn ông và góc nhìn ấy luôn được tình dục hóa bằng cách này hay cách khác, để rồi mang lại cho phụ nữ cảm giác họ nên thấy mình thật quyền lực khi “khiêu gợi” như vậy.  

Góc nhìn của nam giới đã xóa nhòa sự sâu sắc của nhân vật nữ bởi cách tiếp cận đầy nhục dục như thế.

Tất nhiên, chúng ta ở đây không phải để đánh giá xem liệu Hefner là người tốt hay kẻ xấu, nhất là sau khi ông chỉ vừa qua đời được vài giờ đồng hồ, mà chỉ thông qua đó, nhìn vào bức tranh toàn cảnh để dẫn đến một cuộc tranh luận lành mạnh, hiệu quả về ranh giới giữa tự do giới tính và khai thác tình dục.

Ryan Luu