“Cuộc bay” của Trọng Tấn

Có gì để có thể làm mới cho một người (gần như) chỉ hát chính ca? Có gì để có thể làm hấp dẫn hơn một giọng hát nhiều năm nay đã quen ở đỉnh cao của chính mình? Có gì để làm sinh động một người gần như không biết trình diễn gì trên sân khấu, ngoài hát? Nên concert đầu tiên sau 20 năm ca hát của Trọng Tấn không chỉ là bài toán khó của ê kíp In The Spotlight (ITS), mà còn là thách thức với chính Trọng Tấn.

Nhạc sĩ Hồng Kiên - giám đốc âm nhạc của ITS từng nói, anh muốn concert Trọng Tấn (20/9 tại Cung VH Hữu nghị Hà Nội) sẽ là điều bất ngờ trong chuỗi chương trình ITS phiên bản mới: “Thay đổi Trọng Tấn không khó, nhưng thay đổi đến mức nào để vẫn là Tấn mà lại mới mẻ hơn chính Tấn?”. Muốn tạo được bất ngờ, thì trước hết Trọng Tấn phải sẵn sàng bung phá và mạo hiểm. Để thay đổi mình, từ trong tâm thế, uyển chuyển hóa tính học thuật, để mình “đương đại” hơn - điều đó chẳng hề dễ với một giọng hát đã ở trong phong cách chính thống đến 20 năm. Cuộc chuyển động ấy, không chỉ cần sự hào hứng mà còn là một quyết tâm ghê gớm.

Trọng Tấn có tới 11 album riêng, nên chỉ riêng việc chọn nhạc mục cho anh hát trong đúng hai giờ đồng hồ, làm sao để khoe hết “màu sắc” của Tấn, lại hé lộ những không gian Tấn có thể bay bổng hơn - đã đủ là một việc đau đầu. Nếu khán giả trẻ của ngày hôm nay vẫn nghe chính ca, thì có công rất lớn của Trọng Tấn, trong vai trò “người hồi sinh nhạc Đỏ”. Không cần nói thêm Trọng Tấn đã quá thành công trong dòng nhạc này như thế nào, nên tâm thế chờ đợi của người nghe là để thấy lại một Trọng Tấn mà họ đã quen.

Phần phối khí kỹ lưỡng và hiện đại cho những ca khúc cách mạng, đủ để Trọng Tấn sinh động và đương đại hơn, nhưng vẫn bảo toàn được tính hùng tráng. Giọng hát đẹp đẽ, kỹ thuật hoàn hảo trên nền tảng một tinh thần mộc mạc trong lành, với các tác phẩm Trên đỉnh Trường Sơn ta hát, Nơi đảo xa, Về thăm mẹ, Đất nước trọn niềm vui… Trọng Tấn đã đưa người nghe trải nghiệm những say sưa ngây ngất tràn đầy trong cảm xúc thiêng liêng về đất nước. Nhưng mảng tác phẩm mang âm hưởng dân gian mới thật sự gây bất ngờ và phô diễn được sự quý hiếm của giọng hát Trọng Tấn, thể hiện hết đẳng cấp của một danh ca. Anh có một tài sản quý giá là sự mộc mạc, chân thành trong giọng hát, cái mộc mạc ấy không ai học hay cố gắng mà có được, nó là bẩm sinh trời cho.

Nghe Tấn thủ thỉ ân tình Tiếng đàn bầu, Trăng sáng đôi miền, Khúc hát sông quê, Bên bờ Hiền Lương - những khúc nhạc mang âm hưởng dân gian, mà người nghe chảy nước mắt. Từng bài ca ngọt ngào u uẩn đó, ai nghe cũng bắt gặp mình. Trọng Tấn hát, tiếng Việt được nâng niu từng chữ, âm sắc dân ca không thể dịu dàng và trìu mến hơn. Phải rất yêu nguồn cội, phải biết ơn gốc gác “nhà quê” của mình lắm mới hát được thật thà mà da diết tình đến thế. Đến phần nhạc Pop trữ tình, Trọng Tấn hát những bài vốn được nhớ đến sâu sắc bởi các giọng nữ (Trở về - Hồng Nhung; Biển khát - Mỹ Linh; Giọt nắng bên thềm - Thanh Lam; Có phải em mùa thu Hà Nội - Thu Phương…). Nghe thì lạ, vì rất khác với Trọng Tấn thông thường, nhưng hơi căng thẳng và thấy rõ là anh bị áp lực. Nhưng cũng ở mảng âm nhạc không thuộc sở trường này, Trọng Tấn đã chứng tỏ cố gắng muốn giải phóng mình ra khỏi khuôn thước của chính anh, tìm đến những trạng thái biểu cảm phong phú hơn.

Hồng Kiên có nói về lý do ITS thường chọn việc đi lại ký ức âm nhạc, “Chúng tôi muốn khẳng định lại những giá trị của âm nhạc Việt Nam, qua việc tìm cơ hội để hiện diện lại trong đời sống âm nhạc những tác phẩm của quá khứ. Bằng những câu chuyện về âm nhạc, cảm xúc tươi mới của đương đại, bằng sự giao thoa và điểm nối với tinh thần của các nghệ sĩ ngày hôm nay”. Và thông điệp đầy ân tình và tự hào này của ITS đã được thể hiện một cách mạnh mẽ trong concert Trọng Tấn.

Những giá trị chuẩn mực và thuần khiết của âm nhạc Việt Nam qua nhiều thế hệ được lựa chọn đưa vào chỉ trong hai giờ, đủ cho khán giả nhìn lại một di sản âm nhạc đáng để yêu quý và kiêu hãnh của đất nước. Và cũng trên di sản ấy, Trọng Tấn đã có một “cuộc bay” khoáng đạt và tự do hơn bao giờ hết. Khán giả đã có một trải nghiệm hiếm gặp, để thấy mình may mắn khi được có mặt dưới sân khấu ấy, để bừng sáng trong khoảnh khắc với năng lượng và xúc cảm họ được nhận từ âm nhạc của anh.

 Quỳnh Hương