Thủ tướng chỉ đạo di dời, nhà máy vẫn hoạt động tiếp... 15 năm

Dân kêu trời vì nhà máy ô nhiễm

Theo Quyết định 64/QĐ-TTg/2003 của Thủ tướng Chính phủ, Nhà máy xi măng (NMXM) Long Thọ là một trong những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, phải nhanh chóng di dời để đảm bảo quy hoạch đô thị và phát triển kinh tế, du lịch của địa phương. 

Năm 2010, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế triển khai việc di dời NMXM này ra khỏi TP.Huế, nhưng do gặp nhiều vướng mắc, đã lùi thời gian di dời đến năm 2012. Do NMXM vẫn tiếp tục hoạt động tại địa chỉ cũ nên năm 2014, UBND tỉnh lại phát văn bản ấn định thời gian hoàn thành di dời là tháng 6/2016. Tuy nhiên, đến nay, NMXM Long Thọ vẫn nằm ì đó, tiếp tục hoạt động.

Theo ghi nhận của chúng tôi, vào những ngày đầu tháng 5/2019 này, NMXM Long Thọ vẫn hoạt động tại thôn Trường Đá, P.Thủy Biều, vẫn tiếp tục nổ mìn khai thác đá, chạy máy nghiền đá...  Tại khu vực gần lối dẫn vào cổng nhà máy, một lượng lớn xe chở đất, đá ra vào liên tục, cuộn lên nhiều khói bụi. Hai bên đường, cây cối, vườn tược, đất đai, nhà cửa đều trong cảnh “đội tóc bạc”, trắng xóa bụi vôi.

Nhiều người cho rằng, dường như đang có thế lực nào đó “bảo kê”, nên NMXM Long Thọ gây ô nhiễm môi trường hàng chục năm, lại nằm đối diện chùa Thiên Mụ bên kia sông Hương, phá vỡ cảnh quan đôi bờ sông vậy mà vẫn ngang nhiên tồn tại và hoạt động.

“Dân ở đây khổ lâu rồi, nhà nào cũng đóng cửa cả ngày lẫn đêm. Trời trưa nóng từ 39-40 độ như ri, nhà mô (nào) cũng mong mở cửa để hứng tí gió sông Hương lên mà đành chịu, phải đóng bít cửa. Bà con tui nghe di dời NMXM này lâu rồi mà không hiểu vì răng (sao) đến chừ (giờ) vẫn còn hoạt động. Khổ nhất là buổi trưa, mỗi lần nghe nổ mìn rầm rầm, bọn trẻ con trong xóm rất sợ. Cây cối dân trồng cũng bạc màu, hư hết” - một người dân sống gần nhà máy nói. 

Theo người dân địa phương, họ đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền với mong muốn nhà máy sớm đóng cửa nhưng bao nhiêu năm trôi qua, vẫn chưa có kết quả.

Nhà máy xi măng Long Thọ gây ô nhiễm môi trường từ hàng chục năm nay khiến người dân rất bức xúc

Chờ đến bao giờ?

Theo UBND P.Thủy Biều, trong các lần tiếp xúc cử tri của đại biểu từ cấp tỉnh đến Trung ương, người dân đã kiến nghị di dời NMXM Long Thọ sớm để người dân thoát cảnh sống chung với ô nhiễm, nhưng vô vọng.

Trao đổi với chúng tôi, bà Trần Thị Hoài Trâm - Chánh văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế - cho biết, thực hiện chủ trương của UBND tỉnh, ngày 25/5/2010, Công ty cổ phần Long Thọ đã có công văn xin thuê đất để di dời NMXM. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã cho phép công ty này tìm kiếm địa điểm để di dời nhà máy đến các khu/cụm công nghiệp La Sơn, Hương Trà, Thủy Phương. 

Công ty cổ phần Long Thọ đã cho ngừng hoạt động lò nung (nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường) vào năm 2012, đồng thời đã chuyển các hợp phần của NMXM Long Thọ - bao gồm các xưởng sản xuất gạch không nung, gạch terrazzo vào các năm 2013-2014 về cụm công nghiệp Thủy Phương. 

Đến năm 2016, công ty được UBND tỉnh phê duyệt quyết định đầu tư dự án trạm nghiền xi măng tại cụm công nghiệp Thủy Phương để phục vụ việc di dời nhà máy, khởi công vào quý III/2018 và đưa vào hoạt động vào quý II/2019. Tuy nhiên, đến nay, sắp hết quý II/2019, việc xây dựng nhà máy vẫn còn ngổn ngang.

Cũng theo bà Hoài Trâm, việc di dời NMXM Long Thọ chậm tiến độ do gặp vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại cụm công nghiệp Thủy Phương. Từ năm 2016, công ty đã thỏa thuận, bồi thường và hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng tại khu vực thực hiện dự án nhưng đến ngày 31/10/2018, công ty mới hoàn thành và được bàn giao mặt bằng sạch để thực hiện dự án. 

Hiện công ty đang hoàn chỉnh các thủ tục thuê đất, dự kiến đến quý II/2020, công ty mới hoàn thành việc di dời trạm nghiền clinker - hạng mục cuối cùng của NMXM Long Thọ. 

Theo ông Nguyễn Văn Trung - Giám đốc điều hành mỏ, Công ty cổ phần Long Thọ - hiện công ty chỉ còn lại mỏ khai thác đá (được UBND tỉnh tiếp tục cấp phép hoạt động) và dây chuyền nghiền đá, số công nhân cũng giảm mạnh. Công ty đang gặp khó khăn về kinh phí và vẫn chờ tỉnh giải ngân. 

Nhưng ông Nguyễn Việt Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên - Huế - khẳng định: “Đến nay, nhà máy này vẫn hoạt động là trái quy định. Tỉnh muốn di dời nhà máy này càng sớm càng tốt, do nơi nhà máy tọa lạc đã được quy hoạch phát triển du lịch. Mặt khác, hiện công nghệ sản xuất xi măng bằng lò đứng của nhà máy đã quá lạc hậu, không còn phù hợp”. 

Thuận Hóa