Máy xay ngô

11/02/2018 - 15:30

PNO - Đêm đầu tiên, nghĩ mãi về cái máy, lại ngửi thấy mùi ngô bột quẩn quanh từ ngoài sân vào trong nhà, Sình phấn khích không sao ngủ được.

Vừ Dúng Páo và Cháng A Sình đều là người thôn Mò Só Tủng. Nhà Páo có bốn đứa con, một gái ba trai. Đứa gái sắp gả chồng được rồi. Má lúc nào cũng đỏ rực như vừa hơ bếp ra, tan mỗi phiên chợ lại có hai ba thằng trai lẽo đẽo đi theo sau, thằng nào cũng phừng phừng hơi rượu, chân xoắn tít. Nhưng đứa gái nhà Páo không thích thằng nào, đơn giản vì nó đã giữ trong bụng một thằng trai khác rồi. Chính là thằng trai lớn nhà Cháng A Sình. 

May xay ngo
Minh họa: Lê Thiết Cương

Tuy nhiên, Vừ Dúng Páo không thích con gái mình về làm dâu nhà Cháng A Sình. Tại sao thế? Ầy, nhà nó người đông như cây ngô trên nương, ông bà, bố mẹ, con cái, cả cụ nội nữa, cứ sống chung như thế mà về làm dâu thì khổ lắm. Miệng nói thế, nhưng thực ra bụng Vừ Dúng Páo nghĩ đến việc thách cưới nhiều hơn. 

Đêm, nằm quặp vợ trong chăn ấm, Páo nói: 

- Mình có một đứa gái thôi, phải kiếm chỗ nhiều tiền nhiều của mà gửi vào mới được. 

Vợ Páo thì nghĩ khác: 

- Nhiều tiền nhiều của cũng không mang về nhà mình được.

- Sao lại không mang về được. Thỉnh thoảng phải biết giấu chồng, giấu bố mẹ chồng mang về cho bố đẻ một ít để uống rượu, cho mẹ đẻ một ít để mua con dê giống chứ. 
Páo vừa hít gáy vợ vừa nói. Vợ Páo thở hắt ra:

- Ây, con gái mình chứ có phải cái liềm gặt đâu mà nói thế. 

Páo nói: 

- Không cãi nhau nữa. Ngủ thôi. 

Câu nói còn chưa nguội thì người đã chìm ngay vào giấc ngủ. 

Con gái Páo, cái Vừ Pà Say đứng thập thò ngoài cửa buồng, nghe hết chuyện bố mẹ nói với nhau. Nó nghe thấy tức là người yêu nó, thằng Cháng A Cải nghe thấy. 

Cháng A Cải với Vừ Pà Say ngồi cạnh nhau trong nương ngô, trên một tảng đá chỉ đặt vừa hai cái mông. Đứa nọ quay lưng vào đứa kia. Cái Say khóc thút thít. Thằng Cải mặt héo như bông hoa bí vặt về từ sáng. 

Cái Say vừa khóc vừa nấc:

- Không… lấy được nhau… hức… thì làm sao?

Thằng Cải thủng thẳng:

- Thì nhà đứa nào đứa ấy ở, cơm đứa nào đứa ấy ăn…

Cái Say:

- Ôi, làm thế sao chịu được?

Vừa hỏi vừa quay phắt lại.

Thằng Cải vẫn thủng thẳng:

- Không chịu cũng phải chịu. 

Cái Say khóc to tướng lên:

- Thế thì tôi chết còn hơn. Tôi đi chết đây. 

Vừa nói nó vừa đứng vụt dậy, tay cầm cái vạt váy phẩy mạnh mấy cái, bụi đất dính ở váy rơi ra mù mịt. 

Nương ngô đang lên xanh mướt, khi cái Say đứng vụt lên thì tấm khăn đội đầu rực rỡ của nó nhô hẳn trên vạt lá ngô như một bông hoa. Mặt nó đỏ phừng phừng, nước mắt vẫn chảy thành hai dòng trên cái má căng ních. 

Thằng Cải cũng đứng dậy. Nó nhìn thấy mặt Say, chả biết thương nhiều hơn hay yêu nhiều hơn, đưa tay lên lau nước mắt cho Say. Say càng khóc to. Miệng vẫn không ngừng nói: “Tôi đi chết đây, tôi đi chết đây, tôi đi chết đây”.

Thằng Cải ôm choàng lấy cái Say. 

- Chết gì mà chết. Sống đang vui thế này chết cho phí à?

Xong nó vật cái Say xuống nương ngô. 

Hai đứa mười sáu tuổi vật nhau làm gãy cả một vạt ngô. Cây ngô gãy tỏa ra mùi thơm nức. 

May xay ngo
Ảnh: Internet

Vật nhau xong, mệt bơ phờ, người toàn mùi ngọt ngọt của cây ngô bị gãy giập, đứa nào về nhà đứa nấy. Cái Say bảo:

- Biết thế nhỉ. Đừng nói với bố mẹ. 

Thằng Cải chẳng gật cũng chẳng lắc, cứ thế lừ lừ đi về nhà. À, trước khi về còn kiễng chân cắn vào má Say một cái. Bằng tuổi nhau nhưng nó chỉ cao đến tai Say, làm gì cũng phải kiễng chân. 

Về nhà, Cải vẫn kể với bố chuyện bố cái Say không muốn gả con gái cho nhà họ Cháng. Cháng A Sình giận lắm. Ái chà, nó dám chê nhà mình nghèo cơ đấy. Sình thức một đêm, hai đêm, ba đêm nghĩ cách làm thế nào để Vừ Dúng Páo phải mở to mắt, phải ngửa cổ đứng dưới đường nhìn lên cổng nhà Sình mà ước được gửi con gái vào đấy. 

Sình bàn với vợ, đi ngân hàng vay tiền để mua máy xay xát. Vợ Sình bảo, riêng thôn Mò Só Tủng đã có ba cái máy xay xát rồi, giờ mua thêm nữa, làm gì có ngô lúa mà xay xát, rồi lại để máy mốc meo ra. Sình cáu, bảo vợ đúng là đồ đàn bà không nhìn quá được cái ngưỡng cửa. 

Miệng nói thế nhưng trong bụng Sình không phải không nghĩ đến điều vợ vừa nói. Sình lẳng lặng đi một vòng khảo sát. Vừa xong vụ ngô, ông trời lại cho nắng xuống, khắp thôn chỗ nào cũng thấy màu vàng óng, mùi thơm của ngô, tiếng loạt soạt của những bó ngô khô dựng ở các đầu hồi. Sình đến chỗ ba cái máy xay xát của ba nhà nằm ba góc thôn, cái nào cũng chạy vù vù, điếc cả tai. Nhà nào cũng huy động cả vợ cả con ra giúp việc, bụi ngô bay bám đầy trên khăn mũ, quần áo. Người vào người ra nườm nượp, có chỗ phải xếp hàng dài chờ đến lượt. 

Trên đường về, Sình nghĩ bụng: đúng là cái đồ đàn bà, chẳng biết gì hết, toàn nói bừa. Sình quyết định xong rồi đấy. Phải đi vay vốn mua máy xay xát mới được. 

Sình lò dò lên ủy ban xã hỏi cách vay vốn. Phó chủ tịch xã vừa nghe Sình nói đến việc mua máy xay xát đã kêu lên:

- Ô, hai ông hàng xóm cùng rủ nhau mua máy xay xát à? Định cạnh tranh à?

Sình mở to mắt không hiểu gì cả. Phó chủ tịch tiếp:

- Vừa nãy ông Vừ Dúng Páo cũng lên hỏi cách vay vốn mua máy xay xát mà.

Sình đờ người ra. Ôi chà, cái lão này, lão đứng sát vách nghe trộm mình bàn chuyện với vợ hay sao mà lại cũng định mua máy xay xát? Định cướp mất bao tải ngô à? 

Phó chủ tịch xã góp ý: 

- Theo tôi thì bác tính cách làm kinh tế khác đi. Nuôi bò cũng được đấy. Chứ hai nhà ngay cạnh nhau mà lại cùng làm xay xát thì lấy đâu ra khách?

Sình lắc đầu kiên quyết:

- Tôi không nuôi bò. Nuôi bò lâu lắm. Mãi nó mới đẻ được một con, lại còn phải trồng cỏ cho nó ăn nữa. Rồi đùng một cái, lở mồm long móng thế là mất. Mùa đông có khi phải cho nó vào trong nhà ở cùng không thì nó chết rét. Không làm ăn kiểu ấy. Tôi nhất định phải mua máy xay xát. 

Rồi xã cũng duyệt hồ sơ cho Sình lên ngân hàng vay vốn mua máy. 

Ngày nhà Sình nhận máy xay xát thì bên kia, cách có một mảnh vườn, trẻ con nhà Páo cũng reo hò đón máy về. Mặt vợ Sình nặng như đeo đá. Mẹ Sình thì càu nhàu. Bố Sình thì đi vòng quanh ngắm nghía cái máy. 

Bố Sình:

- Nó chạy thế nào?

Sình chỉ can dầu để góc lán:

- Chạy bằng dầu. 

- Tốn không?

Sình lắc đầu:

- Phải thử mới biết được. 

Sình đang loay hoay để vận hành thử cái máy thì đã nghe bên nhà Páo tiếng máy xay chạy ầm ầm, tiếng bọn trẻ con bên ấy reo hò ầm ĩ. Rồi mấy nhà bên cạnh lũ lượt gùi ngô sang xay thử. Sình bảo vợ chạy ra cổng mời hàng xóm vào. Cũng có người ghé vào, thế là máy xay xát của Sình cũng chạy được ầm ầm, ngô vỡ ra từng mảnh. Bố Sình nhìn cái máy nuốt chửng cả quẩy tấu ngô, loáng cái đã cho ra ngô mảnh, ngô bột vừa ngạc nhiên vừa sung sướng. 

Đêm đầu tiên, nghĩ mãi về cái máy, lại ngửi thấy mùi ngô bột quẩn quanh từ ngoài sân vào trong nhà, Sình phấn khích không sao ngủ được. Sáng hôm sau dậy sớm, ra lau chùi, đuổi đàn gà chạy tan tác. Ăn thì thôi, lại còn nhảy tót cả lên mà ị vào máy móc của người ta thì ai dám xay nữa chứ. 

Ngày thứ hai, nhà Sình có ba khách đến xay ngô. Cũng gọi là tạm được. Hy vọng dần dần người ta quen sẽ đến đông hơn. 

Ngày thứ ba thì có hai khách, ngày thứ tư chả có khách nào. Trong lúc đó, bên nhà Páo máy cứ chạy suốt ngày. Sình bắt đầu sốt ruột, thêm vào bà vợ cứ thỉnh thoảng lại thở hắt ra một cái, chỉ muốn hét lên cho bớt tức. 

Máy xay xát nhà Páo vẫn chạy rầm rầm từ ngày này qua ngày khác, Sình như ngồi trên gác bếp. Sình đi đi lại lại, suy nghĩ mãi, không hiểu vì sao người ta không mang ngô đến nhà mình để xay mà lại mang hết sang nhà Páo. Hay nhà mình xay đắt, nhà Páo xay rẻ hơn? Sình bảo thằng con đang học lớp Bốn, lấy phấn viết cho bố mấy chữ lên cái cánh cửa cũ: “Nhà Sình xay ngô đảm bảo rẻ hơn nhà Páo”.

Xong, Sình dựng cái cánh cửa ấy ở ngay ven đường, trước cổng vào nhà Sình. Dựng xong, cứ nhấp nhổm đứng bên cái máy xay chờ đợi. Chờ từ sáng đến trưa, từ trưa đến tối, vẫn chả có ai mang ngô đến. Vợ Sình thì bắt đầu khóc vì sợ không trả được nợ ngân hàng. 

Sình bảo thằng Cải:

- Mày đi sang nhà người yêu mày hỏi nó xem bố nó có cách gì mà gọi được nhiều người đến xay ngô thế?

Thằng Cải đang ngồi cạnh bếp dùng dùi nung đỏ dùi mấy cái lỗ trên cây sáo, làu bàu:
- Bố nghĩ con hỏi mà nó chịu nói à? Nói bố nó đánh chết.

Sình lườm con một cái:

- Nó yêu bố nó hay yêu mày? Hả?

- Nó yêu con, nhưng bố nó nuôi nó. 

Cải vẫn đủng đỉnh vừa làm vừa nghĩ cách chối cái việc bố sai. Sình cáu, tiến đến giằng cây sáo Cải đang khoét dở, quẳng luôn vào bếp lò. Bếp đang cháy to, cây sáo bén lửa lập tức. 

Cải đứng vụt dậy, mặt đỏ phừng:

- Bố này, bao nhiêu công của con…

Sình chỉ tay ra cửa:

- Mày cả ngày ngồi một chỗ, hết sáo đến khèn. Mấy thứ ấy có làm ra ngô cho mày ăn không hả? Đi làm việc đi!

Đi thì đi. Thằng Cải buộc bao dao vào lưng, đi ra ngoài. Đi chơi thôi, chứ nó thì làm cái gì. Từ bé nó ốm đau suốt, mẹ nó thương con, không cho làm gì. Không cho làm nên nó cũng chả biết làm gì. Chả biết làm gì nên suốt ngày nó tập thổi sáo. Cải thổi sáo hay lắm. Mười đứa con gái nghe tiếng sáo của nó thì chín đứa đi tìm để xem mặt. Cái Say ấy, cũng vì tiếng sáo của nó mà bảo chết cũng dám chết mà. Ây, là nó nói thế, chứ có chết thử đâu mà biết. 

Cái Say xinh lắm. Xinh nhất bản luôn. Thế nên bao nhiêu đứa con gái thích mà thằng Cải chỉ chọn mỗi cái Say. Nó cũng muốn lấy cái Say về làm vợ thật. Cứ nghĩ đêm nào cũng được rúc vào vợ mà ngủ, vừa thơm vừa ấm vừa mềm, thật là sướng cái người. 

Nhưng mà, bố mẹ không cho lấy nhau thì cũng chịu. Chứ biết làm thế nào? Cái Say bảo hay là bọn mình trốn đi với nhau, xuống phố huyện làm thuê cũng được. Chỉ cần ở bên cạnh nhau là được. Nhưng thằng Cải sợ. Nó sợ phải làm việc. Nó có biết làm gì đâu, cũng chẳng có sức khỏe như người ta. Ây da, khó nghĩ thật đấy. Mà mất cái Say thì nó cũng tiếc. Một đứa con gái xinh như thế, tiếc thật ấy chứ. 

May xay ngo
Ảnh: Internet

Thằng Cải đi sang nhà Say, nhưng không phải để hỏi chuyện cái máy xay ngô, mà để tìm Say. Say đang làm đất để gieo hạt cải ở vườn rau sau nhà. Cải kiễng chân, huýt sáo một cái. Say chạy tót ra. Một đứa đứng ngoài một đứa đứng trong, kiễng chân qua hàng rào, chìa má chìa mồm, hôn một cái. Ái chà! Thích thật! 

Trong lúc đó, bố thằng Cải cũng quyết định đi sang nhà Páo, định bụng hỏi thẳng xem nhà nó làm ăn kiểu gì mà cướp hết khách.

Sình vừa đi đến cổng, chưa kịp đẩy hai cánh cổng gỗ ra thì đã nghe trong nhà Páo, tiếng vợ chồng Páo cãi nhau to lắm. 

Vợ Páo: 

- Nhà hết ngô rồi. Còn đâu mà xay. 

Páo: 

- Hết thì mang xay lại. 

Vợ Páo: 

- Cũng xay lần hai rồi.

Páo: 

- Thế thì xay lần ba. 

Vợ Páo: 

- Cái máy xay nó có tự chạy được đâu. Nó phải uống dầu đấy. Ông quên à? Ông uống rượu thì nó phải uống dầu chứ.

Vợ Páo nói xong câu ấy thì bật khóc. Lại nghe xoảng một cái như có cái gì vừa bị đập vào máy xay. Rồi thấy hai cánh cổng mở toang ra. Páo nhìn Sình, Sình nhìn Páo, mắt không chớp.

Sình nhìn qua vai Páo, thấy cái can đựng dầu méo mó nằm chỏng chơ bên cạnh cái máy xay. Vợ Páo váy lấm đầy bột ngô, đang ôm mặt khóc hu hu. Còn chưa kịp nghĩ ra phải nói cái gì thì Páo đã chỉ tay vào mặt Sình, mùi rượu ngô xộc ra theo:

- Tại ông đấy. Ai bảo ông theo tôi đi mua máy xay xát làm gì? 

Sình há miệng kinh ngạc:

- Tôi mua trước mà. 

Páo: 

- Tôi mua trước. Ông muốn làm giàu để cưới được con gái tôi về thì phải nghĩ cách khác chứ. Ai bảo ông mua máy xay về để tôi phải bỏ ngô nhà vào xay đi xay lại? Không xay thì tức, xay thì hết cả dầu. Ông muốn mang con gái tôi sang đấy thì đi mua dầu về đền tôi đi. 

Sình nhảy dựng lên:

- Nói thế mà nghe được à? Máy nhà ông thì phải ăn dầu nhà ông chứ. Sao lại đòi ăn dầu nhà khác? 

Nói qua nói lại, mỗi người một câu hai câu ba câu, lao vào đánh nhau. Trẻ con hai nhà chạy ra vừa khóc vừa hét. 

Trong lúc ấy, vợ Páo đang bận múc nước rửa mặt ở bể, nghe tiếng huỳnh huỵch ở góc vườn, lịch bịch chạy ra. Ôi trời, là hai đứa Cải Say đang vật nhau ngay sau đống cây ngô dựng ở tường rào, làm đổ cả một đống ra vườn. 

Đằng trước nhà vật nhau, đằng sau nhà cũng vật nhau. Vợ Páo cuống lên không biết chạy ra đằng trước trước hay ra đằng sau trước. Nghĩ một lúc rồi quyết định chạy ra đằng trước. 

Hai ông bố vẫn đang vật nhau chưa buông được, hai cái mũ nồi đã rơi hai nơi, giày vải cũng văng mỗi chỗ một chiếc, áo tà pủ thì đứt toạc cả vạt ra.

Vợ Páo hét lạc cả tiếng:

- Cứ vật nhau đi. Thằng Cải nó sang lấy hết dầu nhà mình về nhà nó dùng rồi kia kìa! 
Nghe nói đến dầu, lập tức Sình, Páo buông nhau ra. 

Cả hay chạy vụt qua mặt vợ Páo. Vợ Páo mặt đỏ phừng phừng:

- Dầu đã là gì chứ. Nó còn lấy cả cái máy làm ra dầu cơ! 

Đỗ Bích Thúy

(Ấn phẩm Xuân Phụ Nữ 2018)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI