Đến lớp tiểu học ở tuổi 90

Từ năm 2016, chính phủ Thái Lan bắt đầu đẩy mạnh chương trình mở trường dành riêng cho người cao tuổi tại khắp các tỉnh thành và thu hút đông đảo dân chúng tham gia. Bà Boonkong (86 tuổi), “học sinh” của ngôi trường đặc biệt ở Tambon Tha Chana, tỉnh Surat Thani, nói rằng bà thích mọi lớp học tại trường như tiếng Anh, tiếng Thái, nhảy múa… chỉ trừ môn đan móc vì những mối đan khiến bà nhức đầu.

Bà Boonkong cùng 59 người cao niên khác trong độ tuổi từ 55 đến 90 là lứa “học trò” đầu tiên tại trường từ tháng 4/2016. Nơi đây giúp cho cộng đồng người cao tuổi tại địa phương có cơ hội vận động, tìm hiểu một số kỹ năng mới và học cách chăm sóc bản thân; tuy vậy, hàng tháng trường chỉ dạy hai ngày, và mỗi khóa học kéo dài hai năm.

Trước khi thành lập trường, nhân viên bệnh viện và tình nguyện viên đến thăm người cao tuổi trong cộng đồng để thăm hỏi về những loại hình hỗ trợ mà họ cần, từ đó thiết kế các khóa học phù hợp. Kinh phí duy trì trường trích ra từ nguồn ngân sách địa phương, do vậy không chỉ dạy miễn phí, ngôi trường còn cung cấp suất ăn trưa miễn phí cho các “học sinh U90”.

Tương tự, với 500 triệu người dân trên 65 tuổi vào năm 2050, Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào chương trình giáo dục cho người già. Tại huyện Như Ðông, tỉnh Giang Tô, nơi có một phần ba dân số trên 60 tuổi thì thành lập trường đại học cho người lớn tuổi dường như là giải pháp ứng phó thay đổi nhân khẩu học hữu hiệu nhất. Vào buổi sáng thứ Ba như mọi tuần, hàng chục người lớn tuổi tụ tập tại hội trường và cùng chơi một đoạn trong bản giao hưởng số 9 của Beethoven bằng nhạc cụ dân tộc.

“Chúng tôi đến đây để tìm hạnh phúc và niềm vui!”, bà Yu Bing (72 tuổi), thành viên sử dụng sáo Hulusi cổ truyền cho biết. Bà Yu là một trong khoảng 570 sinh viên đang theo học tại ngôi trường dành riêng cho người già do chính phủ tài trợ. Nơi đây giảng dạy mọi thứ từ văn học đến những bước nhảy Latin, hay cách sử dụng điện thoại thông minh. Ông Ge Fangping (72 tuổi), giảng viên và cũng là sinh viên tại trường cho biết: “Người già không thể chịu nổi sự cô đơn. Sau khi đến đây, tôi mới tìm thấy hy vọng”.

Ðối với những khu vực và quốc gia với mức sống thấp, trường học dành cho người lớn tuổi còn giúp cải thiện dân trí. Trong đồng phục màu hồng và ba lô trên vai, “cô nữ sinh” Kanta More đến trường vào mỗi buổi sáng, vừa đi vừa nhẩm bảng chữ cái. Cùng với 29 bạn học khác, Kanta More bắt đầu cầu nguyện và tiếp tục đọc thuộc lòng bảng chữ cái Marathi, trong khi vẽ từng nét chữ bằng phấn trên tấm bảng đen.

Dường như đây là cảnh tượng thường gặp trong bất kỳ lớp tiểu học nào trên thế giới, chỉ duy nhất một sự khác biệt: Các “học sinh” đều ở độ tuổi từ 60 đến 90. Bà Kanta (60 tuổi) là thành viên trẻ nhất của trường Ajibainchi Shala, tại thành phố Thane, bang Maharashtra, Ấn Ðộ.

Chương trình giáo dục tiểu học dành cho họ bao gồm toán học cơ bản, bảng chữ cái, và cách phát âm. Dù ban đầu rất do dự về việc đi học, giờ đây bà Kanta có thể đọc và viết thư bằng tiếng Marathi. Kanta nói rằng giáo dục giúp bà cảm thấy
tự lập.

Theo số liệu từ Bộ Giáo dục Ðại học Malaysia, tính đến tháng 11/2016, số lượng người từ 60 tuổi trở lên hoàn thành trình độ tiến sĩ ở quốc gia này đã tăng thêm 38% so với năm 2015. Tương tự, tại Singapore, chỉ tính riêng bốn trường đại học nổi tiếng là NUS, Singapore Management University, SIM University (UniSIM) và NTU, có đến 700 sinh viên ngoài 50 tuổi. Trong đó, khoảng 80% theo học tại UniSIM, nơi cung cấp mức chiết khấu lên đến 20% cho một số khóa học.

Hiệu trưởng Cheong Hee Kiat của UniSIM nói: “Học tập giúp trí não năng động và giúp mọi người đạt được ước nguyện mà họ chưa thể thực hiện khi còn trẻ”.

Tại Mỹ, hiện có hơn 1.000 chương trình đại học thiết kế riêng cho người cao niên. Nhiều khóa học ngắn hạn và không cần dự thi đầu vào. Ðộ tuổi tối thiểu để tham gia chương trình thay đổi trong khoảng 50-65 tùy từng bang. Các khóa học này thường miễn phí, giảm giá hoặc chỉ bao gồm chi phí hành chính và trải dài trên mọi lĩnh vực, từ điện ảnh, hội họa cho đến kiểm toán và an ninh mạng.

Hạnh phúc của người cao tuổi không thể xác định bởi số lượng con cháu trong nhà. Giờ đây, hệ thống bảo hiểm, phúc lợi xã hội tốt mới là cần thiết, mà trong đó, sức khỏe tinh thần và giáo dục là phần thiết yếu không thể bỏ qua.

Ngọc Hạ (tổng hợp)