HPV và ung thư đầu cổ

28/01/2018 - 09:00

PNO - Suốt một thời gian dài người ta thường nghĩ thuốc lá là thủ phạm chính gây nên hầu hết các loại ung thư đầu cổ.

Cuối thập niên 1980, một nghiên cứu về vai trò phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Mỹ cho thấy, bên cạnh việc giảm đáng kể tỷ lệ một số bệnh ung thư (ung thư thanh quản, sàn miệng, nướu răng…) vẫn còn một số loại ung thư không hề giảm (khẩu hầu, amidan, đáy lưỡi, lưỡi…). Nhiều chứng cứ cho thấy HPV có khả năng thúc đẩy và gây nên ung thư đầu cổ, đặc biệt là ung thư khẩu hầu. 

HPV va ung thu dau co
 


HPV là một nhóm vi-rút bao gồm hàng trăm loại có khả năng tác động trên niêm mạc hoặc biểu mô. Theo các nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ nhiễm HPV nói chung trong ung thư đầu cổ vào khoảng 26%, đặc biệt là ung thư khẩu hầu (amidan và đáy lưỡi).

Ung thư khẩu hầu nhiễm HPV là loại có đặc tính riêng về mô học, phân tử, lâm sàng và tiên lượng tốt hơn. Theo nghiên cứu, có 15% trường hợp ung thư đầu cổ không liên quan đến rượu, thuốc lá và phần lớn trong nhóm này nhiễm HPV. 

HPV được phân thành hai nhóm: 

- Nhóm nguy cơ thấp: HPV type 6, 11, 40… gây nên bệnh u nhú lành tính ở da và niêm mạc.

- Nhóm nguy cơ cao: HPV type 16, 18, 31, 33 có khả năng sinh ung thư loại tế bào gai cổ tử cung và đầu cổ. Trong đó, HPV-16 chiếm tỷ lệ 90%.

HPV va ung thu dau co
 

Đường lây nhiễm HPV

Đa số người trưởng thành có tiếp xúc với HPV. Nhiễm HPV đường sinh dục thường gặp nhất, nữ bị nhiều hơn nam (80% so với 60%). Gần đây, có nhiều nghiên cứu về nhiễm HPV đường miệng, tỷ lệ ước tính khoảng 5-10%, xuất hiện ở nam nhiều hơn nữ.

Thói quen tình dục bằng đường miệng (oral sex) là yếu tố nguy cơ lây nhiễm HPV đường miệng. Nhiễm HPV đường miệng gia tăng theo tuổi, giới tính (nam giới), thói quen hút thuốc và số bạn tình (gồm quan hệ đường sinh dục và đường miệng).

Phòng ngừa nhiễm HPV

Hiện nay, có hai loại vắc-xin (Gardasil và Cervarix) đã được FDA công nhận và sử dụng rộng rãi để phòng ngừa ung thư cổ tử cung cho các bé gái. vắc-xin này có khả năng phòng ngừa nhiễm HPV-16, 18, như vậy sẽ làm giảm tỷ lệ ung thư đầu cổ. Ngoài ra, nó còn được chứng minh là có thể gia tăng đáp ứng miễn dịch giúp loại bỏ hoặc làm giảm tế bào đã bị nhiễm HPV trước đó.

Bên cạnh vắc-xin phòng ngừa, cần tập thể dục, vận động thể lực, có cuộc sống lành mạnh, vệ sinh răng miệng thường xuyên, súc miệng và khò họng bằng nước muối hoặc các dung dịch sát trùng nhằm loại bỏ bớt yếu tố nguy cơ lây nhiễm và phòng ngừa ung thư đầu cổ. 

 Bác sĩ Lâm Đức Hoàng  
Trưởng khoa Xạ 3, Bệnh viện Ung Bướu, TP.HCM 

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI