Ăn thịt đông lạnh cũng không thoát được cúm gia cầm

Tại TP.HCM, không ít người đã bỏ thói quen ăn gà “nóng”, chuyển sang gà đông lạnh. Vì thế, các điểm bán cũng nhanh chóng biến gà “nóng” vừa làm xong thành gà “lạnh” cho dễ bán. Tuy nhiên, không thể kiểm soát được những điểm bán gia cầm không rõ nguồn gốc, không có giấy kiểm dịch, nhất là tại các chợ tự phát vùng ven.

“Chợ” cầu Sa (cuối đường Phan Văn Đối, giáp ranh xã Bà Điểm, H.Hóc Môn và xã Vĩnh Lộc A, H.Bình Chánh) là điểm buôn bán gia cầm sống tự phát đã tồn tại hàng chục năm. Trước đây, có khách đến mua người bán mới giết mổ tại chỗ, nhưng gần đây nhiều người bán đã giết mổ sẵn, ướp lạnh rồi bán cho khách. Chị N. - một người bán tại “chợ” cho biết, làm vậy chỉ để đáp ứng yêu cầu của khách, chứ thật ra đều là gà sống mới giết thịt.

Chỉ có điều, gà sống bán tại đây đều không rõ nguồn gốc, không có giấy kiểm dịch, chỉ nghe mơ hồ là đem từ miền Tây lên, dù người bán luôn mạnh miệng: “Yên tâm, đều là gà, vịt chất lượng”. Tương tự, trên bàn của các quầy gia cầm tại chợ tự phát ở đường Phạm Văn Bạch (Q.Gò Vấp), một nửa số gà vịt để bên ngoài, một nửa khác thì được cho vào bao ni lông, theo tiểu thương là để cấp đông, ngày mai bán tiếp.

Trước đây, gà tươi bán không hết, đem đông lạnh thì ngày hôm sau rất khó bán, chỉ có thể giao cho các quán cơm. Nhưng gần đây, mọi người đồn gia cầm đem đông lạnh ở nhiệt độ cao sẽ diệt được vi-rút cúm nên gà cấp đông đã không còn sợ ế.

Tại các chợ tự phát và khu vực xung quanh các chợ truyền thống như Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh), Xóm Chiếu (Q.4), Hòa Bình (Q.5)… thịt gia cầm đông lạnh, không rõ nguồn gốc bày bán rất công khai. Điểm chung là gà, vịt bán tại những nơi này không biết đã giết mổ từ khi nào vì đều đã đông lạnh; đa số nằm phơi trên mâm cho khách lựa, điểm nào “sang” thì chặt ra cho vào vỉ, bao bằng màng bọc, dù không có bất kỳ thông tin nào. Sờ vào miếng thịt là thấy lạnh ngắt, tái nhợt vì cứ đông lạnh rồi rã đông nhiều lần.

Tại các điểm bán gia cầm trong chợ tự phát Căn Cứ (Q.Gò Vấp), cho dù trước nhà treo bảng “bán gà ta”, thềm nhà vẫn đầy máu và lông gà vịt vương vãi nhưng lại chẳng thấy gà ở đâu. Chỉ khi nào có khách mua, người bán mới lấy gà từ tủ đông ra. Dọc các tuyến đường Phan Văn Đối (H.Hóc Môn), đường Thới Hòa (H.Bình Chánh), Hồ Học Lãm (Q.Bình Tân), các điểm bán thịt gia cầm đã giết mổ sẵn mọc lên nhan nhản. 

TS Phan Thế Đồng - giảng viên Khoa Khoa học và công nghệ, ĐH Hoa Sen TP.HCM khẳng định: Cách nghĩ gia cầm đem đông lạnh sẽ diệt được vi-rút là sai lầm vì vi-rút không thể chết ở nhiệt độ thấp. Nếu bảo quản gia cầm ở nhiệt độ mát thì vi-rút vẫn hoạt động, ở độ âm thì vi-rút chỉ ngừng hoạt động chứ không chết, sau khi rã đông vi-rút sẽ hoạt động trở lại. Nếu ăn phải gà đông lạnh đã nhiễm vi-rút cúm A/H7N9 thì vẫn bị lây bệnh.

Nguy hiểm hơn, việc đông lạnh gia cầm rồi rã đông đem bán, bán không hết thì đông lạnh trở lại sẽ tạo điều kiện vi khuẩn sinh sôi gấp nhiều lần so với trước khi đông lạnh; ăn vào có thể gây ngộ độc với triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, đau đầu, buồn nôn, nôn, choáng váng… thậm chí tử vong. Chưa hết, nhiều người chỉ biết vi-rút cúm gia cầm lây qua ăn uống, mà không biết chúng còn lây nhiễm qua đường hô hấp nếu tiếp xúc với gà sống. Vì vậy, dù là gia cầm sống hay đông lạnh thì phải có kiểm dịch, có nguồn gốc rõ ràng mới đảm bảo an toàn.

Tại khu “chợ” cầu Sa, vẫn nhùng nhằng tình trạng khi lực lượng chức năng xã Bà Điểm kiểm tra thì người bán ôm hàng chạy sang xã Vĩnh Lộc A và ngược lại. Khi hai địa phương kết hợp để kiểm tra thì những người bán rất manh  động, sẵn sàng chống trả nếu bị tịch thu, cưỡng chế. Theo ông Phan Xuân Thảo - Chi cục trưởng, Chi cục Thú y TP.HCM (Sở NN&PTNT TP), lực lượng thú y thường xuyên phối hợp với các ban chỉ đạo địa phương siết chặt kiểm tra, kiểm soát; không chỉ tại các trạm đầu mối của TP mà còn ở cả các quận huyện, nhưng vẫn chưa tạo được chuyển biến tốt.

Cách đây hai ngày, UBND TP đã có văn bản khẩn về việc xử lý triệt để các điểm kinh doanh, giết mổ gia cầm sống trái phép, không rõ nguồn gốc. Sở NN&PTNT TP đã phối hợp với các sở, ban ngành thành lập ngay ba đoàn để chấn chỉnh tình trạng mua, bán giết mổ gia cầm trái phép và báo cáo UBND TP trong thời gian tới.

Mới đây, tại trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức, Chi cục phối hợp với đội CSGT Rạch Chiếc, đội quản lý thị trường Thủ Đức đã kiểm tra tuyến QL 1A, phát hiện và xử lý bốn trường hợp vi phạm hành chính về vận chuyển sản phẩm động vật không có giấy chứng nhận kiểm dịch. Riêng tại trạm thú y Thủ Đức, đã kiểm tra xử lý tám trường hợp vận chuyển, kinh doanh động vật, gia cầm không giấy chứng nhận kiểm dịch, tiêu hủy 22 con gia cầm sống, 198 ký gia cầm làm sẵn, 1.200 ký thịt gà; trạm thú y Củ Chi đã tiêu hủy 25 gia cầm sống, 12 con gà làm sẵn…

Thanh Hoa