Rộ mỹ phẩm Việt Nam bị làm giả

Giá rẻ bất thường

Chợ Tân Bình (Q.Tân Bình, TP.HCM) có bán đủ loại MP ngoại nhập Hàn Quốc, Thái Lan đến MP Việt Nam, MP tự pha trộn giá chỉ từ 30.000 - 300.000đ/hộp (lọ). Riêng nhãn hiệu Essance có đủ kem lót, phấn, má hồng, màu mắt, son môi… nhưng giá chỉ bằng một nửa so với giá bán tại siêu thị. Phấn trang điểm chỉ 75.000đ/hộp, son môi 60.000đ/cây, kem chống nắng 55.000đ/hộp. Nhiều sản phẩm (SP) không có vỏ hộp, người bán cho biết: “Không có vỏ hộp mới có giá đó chứ hàng nguyên hộp giá gấp đôi. Quan trọng là chất lượng”.

Về nguồn hàng thì người bán nói chắc nịch “hàng công ty (CT) nhưng lấy từ nguồn khác” (?). Quan sát hộp phấn trang điểm, chúng tôi nhận thấy trên vỏ hộp có dán tem chống giả, nhưng lại ghi sai chính tả “hàng chính hãn” (thiếu chữ g). Mở hộp ra xem thì thấy cạnh gương sắc bén, soi mặt cho hình ảnh không thực, khác với phấn cùng loại bán tại siêu thị. Kem che khuyết điểm thì cùng một loại, hàng trong siêu thị ghi chỉ số chống nắng SPF 20, còn hàng bán tại chợ ghi SPF 45. Đặc biệt, nét chữ in trên nhiều SP bị nhòe, không rõ nét.

Đại diện CT LG Vina (nhãn hiệu Essance), khẳng định: “Hàng chính hãng CT bán ra luôn có hóa đơn chứng từ. Còn hàng làm giả không có hóa đơn chứng từ, tem nhãn in nhòe nét. CT có sử dụng tem chống giả nhưng chỉ tăng thêm niềm tin cho NTD chứ tem chống giả cũng bị... làm giả”. Hãng này đã nhiều lần cảnh báo cho NTD cách nhận biết SP thật, giả, nhưng thực tế, không ít người vẫn mua lầm vì trên thị trường hiện nay, MP Essance giả... có nhiều mẫu mã hơn hàng thật.

Tại chợ Bình Tây (Q.6, TP.HCM), sữa tắm nhãn hiệu White Care, Leivy ghi xuất xứ từ Malaysia, sản xuất tại Việt Nam bày bán nhiều. Giá bán 30.000 - 45.000đ/chai, SP có đầy đủ mã vạch, tem phụ tiếng Việt nhưng không niêm yết giá bán. Trong khi đó, SP chính hãng của CT TNHH SX & TM Nhân Lộc có niêm yết giá bán 65.000đ, 85.000đ/chai, tùy loại.

Mỹ phẩm làm bằng... bột mì

Cơ quan chức năng Q.Bình Thạnh, TP.HCM từng phát hiện nhóm người thuê phòng trọ trên địa bàn mua dung dịch, bột kem chợ Kim Biên về pha chế sữa tắm trắng giả các nhãn hiệu, nguồn gốc. Lực lượng kiểm tra thu giữ trên 1.000 đơn vị SP các loại và hàng trăm ký nguyên liệu, bao bì. Đáng lưu ý, nguyên liệu dùng để pha chế MP gồm các chất dạng dung dịch, rắn, bột nhiều màu sắc màu trắng, hồng, vàng, nâu, đỏ… chưa rõ tên chất.

Theo ông Nguyễn Văn Bán, Chủ tịch Hiệp hội bảo vệ NTD Bình Dương, trước đây tại địa bàn xã Vĩnh Phú, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương, cơ quan chức năng từng bắt quả tang hai đối tượng sản xuất MP ngay tại nhà mà thành phần nguyên liệu chính là… bột mì. Hầu hết các vụ sản xuất MP giả thường diễn ra tại các khu dân cư, khu nghĩa địa… Theo đánh giá của ông Bán, 50% MP trên thị trường hiện không có nguồn gốc rõ ràng.

Ông Lê Hữu Lộc, Giám đốc CT TNHH SX & TM Nhân Lộc cho biết, CT từng bị làm giả sữa tắm. Có khoảng một nửa hàng MP bị làm giả bủa vây khắp các thị trường miền Tây, Trung, Đông Nam bộ… “Hàng giả từ hai nguồn: sản xuất ở Trung Quốc tuồn qua tiêu thụ ở phía Bắc, còn hàng giả sản xuất trong nước thì tiêu thụ phía Nam. Theo ông Lộc, sữa tắm giả hình thức giống hàng thật nhưng không thể bắt chước được mùi hương vì hàng thật sử dụng hương nước hoa cao cấp, còn hàng giả sử dụng mùi hương từ hóa chất. Trong thành phần sữa tắm thật, nước chiếm khoảng 70 - 80%, còn sữa tắm giả, 90% là nước nên rất loãng.

Mới đây, Công an thị xã Dĩ An, Bình Dương đã bắt vụ làm giả MP, gồm 350 hộp MP giả thương hiệu Vĩnh Tân. Bà Võ Thị Liễu, Giám đốc CT TNHH MTV MP Vĩnh Tân cho biết, thời gian đầu SP ra thị trường CT chỉ chú trọng vào chất lượng mà không chú ý đến nhãn mác, bao bì SP, do đó SP nhanh chóng bị làm giả, làm nhái. Sau nhiều lần đổi mẫu mã và sử dụng tem chống giả của Bộ Công an, SP vẫn bị làm giả. Theo bà Liễu, nếu chỉ căn cứ vào màu sắc, độ mịn, mùi vị… của kem thì NTD không thể phát hiện được hàng giả. Dấu hiệu duy nhất trên SP hiện nay mà hàng giả, hàng nhái chưa nhái được là logo của CT trên bề mặt bao bì SP chính hãng được in nổi, dùng tay chà sẽ thấy cộm, trong khi hàng giả logo in chìm, mặt nhẵn. Dưới đáy hộp kem giả có hai chữ “VT”. Đây là mẫu vỏ hộp cũ, từ lâu CT không dùng mẫu hộp này. Dược sĩ Bùi Thị Bạch Loan, CT TNHH MTV MP Vĩnh Tân cho biết, trong năm 2013-2014, CT đã tiếp nhận khá nhiều trường hợp người mua mua phải MP giả có hàm lượng corticoid quá lớn. Nhiều người sau khi dùng MP giả phải đến Bệnh viện Da liễu để điều trị.

Gây nhiều tổn thương nguy hiểm

Bác sĩ Trần Thế Viện - Khoa Lâm sàng, BV Da liễu TP.HCM, cảnh báo: những thành phần độc hại thường có trong MP giả là corticoid, parabens, formaldehyde, propylen glycol, hương liệu tổng hợp, chất màu tổng hợp... Những chất này ngoài gây tàn phá làn da, dị ứng da, còn có thể gây bệnh cho các cơ quan khác: phổi, thần kinh, ảnh hưởng sự phát triển của thai nhi, có thể gây ung thư... “

Trong quá trình thực hành tại BV Da liễu và BV Đại học Y Dược, tôi đã gặp khá nhiều trường hợp bị tổn thương da do dùng MP giả. Những triệu chứng lâm sàng hay gặp từ nhẹ đến nặng: đỏ da, ngứa, rát phỏng da, nổi sần, bong vảy, nổi mụn trứng cá, viêm da tiếp xúc dị ứng, nếu nặng có thể gây hội chứng Stevens-Johnson. NTD nên dùng MP của hãng lớn, đáng tin cậy, có nhiều người sử dụng. Không nên dùng SP lạ, trôi nổi, hàng xách tay không rõ nguồn gốc. Xem kỹ thành phần, hạn dùng của SP và thử dùng trước ở mặt trong cánh tay (ba-bảy ngày) xem có phản ứng gì không (đỏ, ngứa, vẩy...). Nếu có tác dụng phụ, ngưng ngay và khám ngay bác sĩ da liễu để tránh biến chứng”, bác sĩ Viện khuyên.

Về mặt quản lý, ông Nguyễn Thành Danh, Phó Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Bình Dương cho hay, các doanh nghiệp bị nhái, bị giả SP lại đang có xu hướng… không muốn công khai giúp NTD phân biệt, nhận biết đâu là SP thật, đâu là giả vì họ e ngại NTD sẽ không mua SP của CT. Chính vì vậy rất khó phối hợp để truy tìm nguồn gốc của những SP giả. Ông Nguyễn Viết Hồng, Tổng thư ký Hội Bảo vệ quyền lợi NTD TP.HCM, lưu ý: không ít đơn vị đã chọn tem chống giả trôi nổi trên thị trường, không có tính pháp lý nên khi SP bị làm giả thì cơ quan chức năng không có cơ sở để xử lý.

 Nguyễn Cẩm - Đăng Thư