Cuộc hóa thân hoàn hảo!

Hương ga (cô gái tên Diệu bán hương ở chợ ga, hình ảnh của trùm giang hồ đất Cảng Dung Hà) được nhà văn Nguyễn Đình Tú chọn kể theo ba ngôi: thị, em và ta trong tiểu thuyết Phiên bản. Đó cũng là cách khắc họa rõ nhất những tính cách trong cuộc đời của một con người. “Thị” dành cho sự tái hiện chân thực số phận của Diệu. “Em” để trần tình những điều thấu cảm đớn đau tận tâm can, những khát khao hạnh phúc thẳm sâu của một người đàn bà. Còn “ta” như một bản thể đối thoại hiên ngang, bản lĩnh với cuộc đời, với xã hội. Trên màn ảnh rộng, số phận ấy, những cách kể ấy quy chung về một mối liên kết: cảm xúc. Và Trương Ngọc Ánh đã tự phân thân trong những cách kể bằng nhiều khoảnh khắc cảm xúc đắt giá về nhân vật. Một phụ nữ có đức tính khoan dung, chở che nhưng lạnh lùng, sắc sảo; sự yếu đuối giấu trong vẻ cứng cỏi bản lĩnh; khát khao hướng thiện nhưng cũng sẵn sàng ra tay giết người; mưu cầu cuộc sống hạnh phúc bình thường nhưng lúc nào cũng phải vùng dậy đấu tranh.

Hương ga là hiện thân của một số phận bi ai trong cõi người. Một cô gái hiền lành, từ bơ vơ sống dưới đáy xã hội tranh giành miếng ăn đến trở thành người đàn bà quyền lực, gồng gánh trên vai sứ mệnh bảo vệ đàn em; là “cái ác mang khuôn mặt đàn bà” nhưng cũng lại là con người phải đối đầu với cái ác… Trương Ngọc Ánh đã đưa khán giả đi từ cung bậc cảm xúc này đến cung bậc cảm xúc khác, lúc chịu đựng lúc vùng dậy nổi loạn; lúc giằng xé đớn đau cùng tận, lúc máu lạnh đến rợn người. Hai mặt thiện - ác cùng tồn tại trong một thực thể người, Hương ga không chỉ phải đối đầu với những trùm băng đảng giang hồ, chạy trốn luật pháp mà còn là cuộc đấu tranh đối diện với chính lương tri mình. Gần tám năm kể từ sau dấu ấn “cô Dần” trong phim Áo lụa Hà Đông (vai diễn đã nhận được nhiều giải thưởng điện ảnh trong và ngoài nước), Trương Ngọc Ánh thật sự đã có một cuộc hóa thân hoàn hảo với Hương ga - dự báo cũng sẽ gặt hái hàng loạt giải thưởng trong thời gian tới.

Nhà văn Nguyễn Đình Tú nói, nhân vật Hương ga do anh tạo ra, kịch bản chuyển thể cũng đã đọc đi đọc lại mấy lần. Vậy mà ngày ra mắt phim tại TP.HCM, ngồi ở hàng ghế khán giả anh đã không ít lần “nổi gai ốc” trước diễn xuất của Trương Ngọc Ánh. “Trong suốt thời gian ghi hình Hương ga, Ánh có nhiều lần email cho tôi nói thường xuyên bị mất ngủ vì nhân vật và có nhờ tôi nói rõ thêm về tính cách nhân vật trong nhiều phân đoạn. Nhưng, Ánh cũng bảo không thể nói trước được, trên trường quay sẽ có những khoảnh khắc xuất thần thế nào, có thể lột tả hết được những điều cần có của nhân vật hay không. Thật sự Trương Ngọc Ánh đã thể hiện quá ấn tượng, tốt hơn tôi nghĩ rất nhiều” - Nguyễn Đình Tú nói.

“Cô Dần” với hình ảnh xé lòng khi ôm đứa con gái chết trong ngày chạy loạn của phim Áo lụa Hà Đông năm nào giờ trở lại ám ảnh từng phút với Hương ga. Ám ảnh ngay từ đầu phim với đôi mắt vừa kiên cường vừa sợ hãi khi chạy trốn trong khoang tàu. Đôi mắt chất chứa u uẩn của cả một quãng đời không bình yên, để từ đó mở ra cuộc đời bi kịch đẫm nước mắt và máu. Cái ác không tự tìm đến mà ngự trị và lớn dần lên vì chính sự khốc liệt, trơ tráo và khốn nạn của cuộc sống. Đôi mắt của Hương ga đã nói lên tất cả bi ai của nhân vật, từ đó nối dài cảm xúc của người xem. Từ khi Hương ga là cô bé Diệu 16 tuổi hồn nhiên trong sáng, bị cưỡng hiếp đau đớn trong chuyến vượt biên và trở về tủi nhục trong cuộc mưu sinh đớn hèn. Rồi trở thành kẻ giết người, vào tù ra khám, hết lần này đến lần khác chịu đựng khổ ải cho đến khi trở thành bà trùm quyền lực, rồi lại bị săn đuổi... Trương Ngọc Ánh đã tập trung “khổ luyện” bầm dập cho vai diễn, từng đêm phân tích tâm lý nhân vật đến tận cùng. Biết lúc nào cần ngơ ngác lúc nào cần thăng hoa, lúc nào mê hoặc quyến rũ, lúc nào máu lạnh như một sát thủ giết người không gớm tay… Kể cả những giọt nước mắt, nỗi đau đớn của nhân vật cũng không thể như một người phụ nữ bình thường, đó là sự chịu đựng gồng lên để tồn tại, phải bảo vệ và phải trả thù. Trương Ngọc Ánh không đóng nhiều phim, nhưng vai nào của chị cũng rất ấn tượng, từ Áo lụa Hà Đông, Đồng tiền xương máu đến Ngọc Viễn Đông, bây giờ là Hương ga.

Từ tiểu thuyết lên màn ảnh là một khoảng cách khá xa, một mảng xã hội biến động cùng nhiều nhân vật được lược bỏ. Một số nhân vật trong phim cũng đã được thêm thắt tình tiết cho mối liên kết cùng nhau, trượt ra khỏi mạch tiểu thuyết nhưng điều cốt lõi là ĐD Cường Ngô đã thể hiện đúng tinh thần của tác phẩm văn học. Cường Ngô đến với điện ảnh lặng lẽ, dự án phim đầu tay Ngọc Viễn Đông từng được đánh giá cao và nhận nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế nhưng lại kén khán giả trong nước. Trở lại lần này với Hương ga - trong tâm niệm muốn mang văn học Việt ra thế giới, Cường Ngô đã khẳng định được mình. Hai yếu tố giải trí và nghệ thuật được anh đặt cân bằng trong tác phẩm điện ảnh này, Hương ga xứng đáng cho những kỳ vọng…

 TIỂU QUYÊN