Trump làm đảo lộn trật tự thế giới

Các nhóm địa chính trị và các liên minh như EU và NATO nhiều thế hệ qua vốn thừa nhận sự lãnh đạo toàn cầu của Mỹ, nay điên đảo trước ý kiến chê bai của nhà lãnh đạo tương lai của nước Mỹ.

Tổng thống đắc cử Donald Trump đang làm đảo ngược trật tự thế giới - Ảnh: CNN/Getty Images

Giữa ồn ào, các nhà lãnh đạo thế giới đang nhanh chóng tái định vị bản thân để đối phó với các rối loạn thế giới mới mà Tổng thống thứ 45 của Mỹ đã báo trước.

Trung Quốc, bất chấp hệ thống chính trị khác biệt, đang tìm cách lấp đầy khoảng trống mà sự thù địch của ông Trump gây ra đối với các thỏa thuận thương mại tự do, để định vị mình như là người đi đầu của nền thương mại không bị trói buộc và cởi mở. 

Các Tổng thống Mỹ nhiều thập kỷ qua theo đuổi chính sách tránh đụng độ với Trung Quốc, một siêu cường và thế lực thống trị ở châu Á. Nay ông Trump dường như đang làm ngược lại. Trong quá trình chuyển giao quyền lực của mình, Tổng thống đắc cử Trump đã “chơi” Bắc Kinh một vố về thể chế của Đài Loan, ông cũng cảnh báo những tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh ở Biển Đông và tiên đoán một sáng kiến mới khó khăn để đi đến một thỏa thuận tốt hơn về các vấn đề thương mại với người khổng lồ châu Á này.

Nhiều chuyên gia chính sách đối ngoại của Mỹ đồng ý rằng Washington cần phải tiếp nhận một tư thế mạnh mẽ hơn đối với Trung Quốc và cáo buộc chính quyền Obama đã làm không đủ để bảo vệ lợi ích của Mỹ trong khu vực.

Trung Quốc đang đi tiên phong trong thương mại tự do như là một “phản đòn” giáng vào chính sách thương mại quốc tế của ông Trump - Ảnh: India Today

Tổng thống Nga Vladimir Putin đang nổi lên như một “người bảo vệ” nồng nhiệt của Trump, bất chấp cáo buộc tin tặc Moscow can thiệp vào cuộc bầu cử ở Mỹ. Quan hệ Mỹ-Nga chưa từng tồi tệ như thế này kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.

Chính quyền Obama và điện Kremlin đã trở nên “xa cách” sau những nỗ lực của Moscow nhằm làm suy yếu sức mạnh của Mỹ và nền tự do phương Tây, sau khi Nga tấn công vào Ukraine và hoạt động tin tặc của Nga được cho là đã giúp ông Trump thắng cử. Giờ đây, ông Putin, trong khi hy vọng chính quyền mới của Trump sẽ cải thiện quan hệ với Nga thông qua các ưu tiên trong chính sách đối ngoại đối với Moscow, đang phải trả giá cho những lời nói ấm áp ông Trump dành cho Nga trong chiến dịch tranh cử và chuyển giao quyền lực.

Ngày 17/1 vừa qua, Tổng thống Putin phải thốt lên: “Tôi không biết ông ấy sẽ làm gì trên sân khấu quốc tế, bởi vậy tôi không có cơ sở để phê phán hay bảo vệ ông ta”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đang phải “trả giá” cho những lời nói ngọt ngào ông Trump dành cho mình trong quá trình tranh cử 2016 - Ảnh: CNN/Getty Images

Trong thế giới Ả Rập, các đồng minh của Mỹ đang tập hợp lại để đối phó với cơn bão lửa họ lo sợ nếu Trump thực hiện lời hăm dọa chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem.

Trong khi đó ở Tây bán cầu, một người bạn truyền thống của Mỹ là Mexico đã khẳng định họ sẽ không trả tiền cho bức tường Trump đã cam kết sẽ xây dựng trên biên giới phía Nam nước Mỹ. Còn Canada thì thậm chí làm cho quan hệ song phương trở nên căng thẳng khi tuyên bố sẽ đàm phán lại NAFTA.

Tất cả các động thái trên có nghĩa là Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ sẽ tuyên thệ nhậm chức khi các đồng minh và đối thủ nước ngoài đều bối rối như nhau, thậm chí trong một số trường hợp là báo động, điều này khẳng định chính sách đối ngoại nhiều thế hệ của Washington dường như đã bị vứt vào sọt rác.

Nhận định về những gì đang diễn ra xung quanh Tổng thống đắc cử Donald Trump, cựu Thượng nghị sĩ đồng thời là nhà thương thuyết  hòa bình Trung Đông George Mitchell, nói rằng Trump đã liều mạng lật đổ một trong những thành tựu to lớn của Mỹ là xây dựng một trật tự mới xuyên Đại Tây Dương từ đống tro tàn của hai cuộc chiến tranh thế giới đã cướp đi mạng sống của 68 triệu người.

THIỆN ĐẠO (Theo CNN, CBS News, Reuters)